Page 49 - ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ
P. 49
Ш.И. МУСТАфАКУЛОВ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ 1 - Б О Б
НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ ИЛМИЙ-НАЗАРИЙ АСОСЛАРИ
ошган бўлса, жон бошига тўғри келган инвестициялар ҳажми худди шу
йиллар оралиғида 4 баробарга ўзгарган (121,0 ÷ 30,2). иқтисодиётнинг
ривожланиши учун инвестициялар аҳамиятининг юқори эканлигини
қиймат кўринишида яратилган яиМ мисолида ҳам кузатиш мумкин. даромад, минг сўм келадиган ўртача циялар, минг сўм Жон бошига инвести- циялар, млн.сўм киритилган инвести- млрд. сўм бўйичаЯҲМ), ЯИМ (ҳудудлар 2010 йил даромад, минг сўм келадиган ўртача циялар, минг сўм Жон бошига инвести- циялар, млн.сўм киритилган инвести- млрд. сўм бўйичаЯҲМ), ЯИМ (ҳудудлар
2010 йилда мамлакат иқтисодиётини ривожлантириш мақсадида Жон бошига тўғри Асосий капиталга Жон бошига тўғри Асосий капиталга
асосий капиталга йўналтирилган инвестицияларнинг умумий ҳажми
15338698,0 млн. сўмни ташкил этгани ҳолда, ҳудудлар кесимида энг катта
улуш Тошкент шаҳрига (21,6 фоиз), ундан кейин Бухоро вилоятига (13,5 1 668,1 543,4 15338698,7 62 388,3 96,4 30,2 744520,0 3 255,6 ЎзР
фоиз) тўғри келган. Бу ҳам бўлса, ҳудудларнинг инвестицион салоҳияти, 1 203,3 279,5 458 522,0 1 813,9 60,6 23,7 35 897,0 109,3 ҚР
у ерда мавжуд бўлган ресурсларнинг мавжудлиги (қазилма бойликлар), 1 480,0 214,8 552 517,4 3 461,0 111,2 16,7 36 746,0 242,3 Андижон
инфратузилмаларнинг ривожланганлиги, шунингдек, ҳудуднинг инвес- 2 034,7 1 273,5 2 069 143,9 3 901,1 87,6 21,8 31 180,0 207,6 Бухоро
тицион жозибадорлиги юқорилиги билан изоҳланади. 1 172,5 319,5 359 706,6 1 550,6 54,2 17,7 17 392,0 83,3 Жиззах
Ҳудудларнинг бир текисда ривожланишини таъминлаш, ҳудудларда 1 430,5 639,7 1 690 377,7 5 862,9 72,4 56,7 124 255,0 235,9 Қашқадарё
истиқомат қиладиган аҳоли даромадалари ўртасидаги кескин 3 093,9 1 987,6 1 704 585,5 3 836,2 117,7 58,6 46 109,0 146,8 Навоий
фарқланишни олдини олиш билан боғлиқ масалаларни макро ва 1 263,4 237,1 540 200,6 2 578,5 2010 йил 65,3 21,6 41 891,0 171,6 2000 йил Наманган
мезоиқтисодий даражада ҳал этиш давлатнинг ва жойлардаги маъму- 1 489,5 296,8 934 187,0 3 974,4 74,7 15,8 42 600,0 263,8 Самарқанд
рий-бошқарув ҳокимиятларнинг асосий вазифаларидан ҳисобланади. 1 307,5 271,9 569 782,2 2 473,0 66,2 15,8 27 736,0 165,8 Сурхондарё
Дейлик, 2000 йилда республика бўйича аҳоли жон бошига тўғри келади- 1 593,3 532,3 383 118,9 1 253,2 75,2 26,5 17 118,0 85,2 Сирдарё
ган инвестицияларнинг миқдори ўртача 30,2 минг сўмни ташкил этган 1 739,3 581,4 1 510 376,2 6 441,4 91,2 25,6 60 526,0 374,2 Тошкент
бўлса, ушбу кўрсаткичдан паст бўлган ҳудудлар сони 11 тани ташкил 1 363,3 273,8 849 061,0 4 434,0 105,5 19,5 52 367,0 374,2 Фарғона Ялпи ҳудудий маҳсулот ва асосий капиталга киритилган инвестициялар ҳажми, 2000–2020 йй.
этган (1.2.2-жадвал). Қолган учта маъмурий ҳудудда (Тошкент шаҳри, 1 632,1 227,0 357 600,0 2 058,0 73,6 19,3 25 840,0 143,1 Хоразм
Қашқадарё ва навоий вилояти) мазкур кўрсаткич республика ўртача кўр- 3 338,8 1 472,4 3 309 036,7 8 568,6 244,3 85,4 182 708,0 398,0 Тош.ш
саткичидан кескин юқори бўлганини кўриш мумкин. 16788,8 5845,1 202000100,0 580203200 371,8 121,0 3165248,0 15 923,4 ЎзР
Ўз-ўзидан, жон бошига тўғри келадиган даромадлар ҳам айнан ушбу 11020,3 4245,5 8167400 21 200 900 203,2 95,0 149 270,0 523,5 ҚР
ҳудудларда юқори бўлган. М а н б а: Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси маълумотлари асосида тузилган. 11891,9 274,6 875500 37 913 700 328,6 55,3 130 366,0 1 121,1 Андижон
2020 йилда жон бошига тўғри келадиган умумий даромадларнинг ўр- 15798,5 577,8 1124900 30 758 100 342,4 171,9 260 714,0 1 014,8 Бухоро
тача қиймати 16788,8 минг сўмни ташкил этиб, ҳудудлар кесимида ушбу 12367,7 919,8 1297400 17 445 900 216,8 73,7 77 203,0 504,7 Жиззах
кўрсаткичдан юқори бўлган вилоятлар қуйидагилар: навоий вилояти –
48347,9 минг сўм; Тошкент вилояти – 20929,1 минг сўм; Тошкент шаҳри 10381,8 597,5 1992200 34 618 100 270,8 190,3 456 524,0 1 326,4 Қашқадарё
– 33082,2 минг сўм. ваҳоланки, ушбу кўрсаткичлар бўйича 2010 йилда 48347,9 1582,5 1604300 49 015 101 540,8 282,3 229 097,0 1 099,4 Навоий
вазият мутлақо бошқача тус олган эди. 9288,0 417,9 1198300 26 632 300 2020 йил 242,4 51,7 107 935,0 715,5 2005 йил Наманган
Биргина Сирдарё вилоятида жон бошига тўғри келадиган ўртача 10735,7 340,1 1342600 42 378 100 247,0 70,5 203 508,0 1 156,9 Самарқанд
даромад умумреспублика кўрсаткичининг 53,3 фоизини ташкил этган 8953,2 370,1 992300 24 003 600 274,0 89,4 170 801,0 724,4 Сурхондарё
бўлса, худди шу кўрсаткич 2010 йилда 95 ташкил этган. вақт ўтгани 14152,1 833,2 717500 12 186 400 277,2 80,8 54 492,0 390,6 Сирдарё
сайин ҳудудларда жон бошига тўғри келаётган ўртача даромад ўртача 20929,1 634,4 1899400 62 661 700 363,6 137,2 337 433,0 1 820,5 Тошкент
республика кўрсаткичидан кескин фарқланмоқда. 2020 йилда умум- 9565,4 296,3 1132000 36 538 900 309,9 56,8 162 315,0 1 419,0 Фарғона 1.2.2 - ж а д в а л
республика кўрсаткичидан катта бўлган ҳудудлар учтани ташкил этган 10999,0 352,0 666300 20 822 300 258,8 43,8 63 264,0 595,2 Хоразм
(Тошкент ш., Тошкент вилояти, навоий вилояти). 33082,2 1672,6 4477900 88 567 700 1 269,9 346,9 741 775,0 1 892,0 Тош.ш