Page 5 - 272-273

4

ишлаб чиқариш жараёнини ўзгартирганда, бир турдаги ускунани бошқасига
алмаштирганда ва ҳоказо, бунинг натижасида меҳнат шароитлари ўзгаради;
устахонада, участкада, бригадада бахтсиз ҳодиса ёки бахтсиз ҳодиса юз берганда;
меҳнатни муҳофаза қилиш бўйича янги қоидалар ва йўриқномаларни жорий этиш
натижасида келиб чиқадиган қўшимча талабларни ишга тушириш зарур бўлганда;

қоидалар ва йўл-йўриқларнинг бузилиши аниқланган тақдирда, қабул қилинган
таъсир чораларидан қатъи назар, ишлаб чиқариш интизоми.
Навбатдан ташқари йўл-йўриқда фақат асосий йўл-йўриқ дастурининг йўл-йўриқ
сабаби бевосита боғлиқ бўлган қисмини кўриб чиқиш керак.
Ишчиларнинг навбатдан ташқари йўл-йўриғи ишнинг бевосита раҳбарлари
(усталари) томонидан бирламчи ва даврий йўл-йўриқлар билан бир хил тарзда

амалга оширилиши керак.
Навбатдан ташқари йўл-йўриқни ўтказиш йўл-йўриқни рўйхатдан ўтказиш
журналида бирламчи ва даврий йўл-йўриқлар билан бир хил тарзда, лекин
сабабларини кўрсатган ҳолда амалга оширилади.
§ 2. Ишчиларнинг билимларини текшириш

14. Дастлабки йўл-йўриқ ва стажировкадан сўнг (мустақил ишлашга қабул қилишдан
олдин ёки бир ишдан бошқасига ўтказишда) ишчилар меҳнатни муҳофаза қилиш
қоидалари ва йўл-йўриқлари бўйича билимларни синовдан ўтказишлари керак.
15. Билимларни текшириш бирламчи, даврий ва навбатдан ташқари бўлинади.
16. Билимларни текшириш корхона раҳбарияти томонидан тайинланган комиссия
томонидан цех раҳбарларидан бири раислигида амалга оширилади. Агар керак
бўлса, аниқ шартларга асосланиб, комиссиялар таркибига механика, энергетика ёки

бошқа мутахассислар киритилиши мумкин.
Зарур ҳолларда, асосий иш учун қоидалар ва йўл-йўриқлар тўғрисидаги билимларни
текшириш билан бир қаторда, ишчи бошқа қоидаларни ҳам билиши керак (масалан,
юк кўтариш кранлари билан ишлашда — кран қоидалари ва бошқалар).
Дастлабки билимларни текширгандан сўнг, ишчига тегишли расмийлаштирилган

ягона шаклдаги билимларни текшириш тўғрисидаги гувоҳнома берилади.
Гувоҳнома шакли 3-иловада келтирилган.
Билимларни текшириш устахоналар раҳбарлари, мутахассислар томонидан иш
жойидаги йўл-йўриқ дастурлари асосида ишлаб чиқилган саволлар бўйича амалга
оширилади.
17. Ҳар бир иш йилида (жадвал бўйича) барча ишчилар вақти-вақти билан билим

текширувидан ўтишлари керак. Жадваллар ҳар йили усталар томонидан тузилади ва
устахоналар раҳбарлари томонидан тасдиқланади. График шакли 4-иловада
келтирилган.
18. Билимларни навбатдан ташқари текшириш ишлаб чиқариш жараёни ўзгарганда,
янги турдаги ускуналар ва механизмларни жорий этишда, шунингдек янги қоидалар
ва йўл-йўриқларни амалга оширишда амалга оширилади:

қоидалар ва йўл-йўриқлар бузилган тақдирда;
корхона, давлат назорат органлари раҳбарларининг талабига ёки фармойишига кўра
қоидалар ва йўриқномалар етарли бўлмаган билимлар аниқланган тақдирда.

272-273 сонли НИЗОМ Ф. Н. ЎРИНОВ

https://t.me/nkmk_mmvtx