Page 37 - Ky yeu Hoi thao khoa hoc Con duong... (21x29)

Con ñöôøng xuaát döông cuûa ñoàng chí Traàn Phuù qua ñòa baøn thaønh phoá Moùng Caùi .37

Năm 1926, Nguyễn Lương Bằng được giao nhiệm vụ đảm nhận đường dây liên lạc
bằng đường biển Hồng Kông - Hải Phòng. Lê Duy Điếm (Lê Lợi) được cử về Nghệ An
liên lạc với nhóm Phục Việt của Trần Phú. Tôn Quang Phiệt, Lê Hữu Lập về Nam Định
tìm gặp Đình Chương Dương cùng nhóm học sinh Trường Thành Chung quê Nam Định,
Thái Bình, Thanh Hóa; Hồ Tùng Mậu đi Đông Bắc Thái Lan tìm gặp cụ Đặng Thúc Hứa
và các Việt kiều yêu nước... để tìm chọn người đưa sang Quảng Châu dự lớp huấn luyện.

Tháng 8/1926, tại ngôi nhà ở đường Văn Minh thành phố Quảng Châu (Trung Quốc)
đã khai giảng khóa huấn luyện cách mạng đầu tiên cho các chiến sĩ từ Việt Nam sang.
Lớp học do Nguyễn Ái Quốc trực tiếp tổ chức và giảng dạy. Học viên lớp này khoảng 20
người, trong đó có Trần Phú, Nguyễn Công Thu, Nguyễn Danh Thọ, Nguyễn Ngọc Ba,
Phan Trọng Quảng, Phan Trọng Bình, Nguyễn Văn Lợi, sau này được giao nhiệm vụ về

ba miền Bắc, Trung, Nam để gieo mầm hạt giống cách mạng, gây dựng những cơ sở đầu
tiên của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên ở trong nước năm 1926.
2. Quá trình nghiên cứu, khảo sát con đường xuất dương của đồng chí Trần
Phú và nhóm thanh niên Việt Nam yêu nước, tháng 7/1926

Từ mùa hè năm 1961, chỉ sau 2 năm thành lập, Bảo tàng đã có ý định tổ chức một
cuộc khảo sát để tìm lại con đường xuất dương của đồng chí Trần Phú. Sau một thời gian
chuẩn bị, Hội đồng khoa học Bảo tàng đã tổ chức Đoàn khảo sát con đường xuất dương
của Trần Phú và nhóm thanh niên Việt Nam yêu nước, tháng 7/1926. Đoàn xuất dương
gồm có 2 thành viên Hội đồng khoa học, 3 vị lão thành cách mạng (đã cùng xuất dương
với đồng chí Trần Phú), 1 cán bộ sưu tầm, 1 cán bộ nhiếp ảnh do đồng chí Đào Duy Kỳ -

Chủ tịch Hội đồng khoa học đầu tiên của Bảo tàng làm Trưởng đoàn. Ngày 26/11/1963,
Đoàn khảo sát rời Hà Nội lên đường, ghé qua Hải Phòng rồi đi đường bộ qua Hòn Gai,
Cửa Ông, Tiên Yên đến Móng Cái.
Sau những buổi tiếp xúc với các đồng chí lãnh đạo Đảng và chính quyền ở Hải Ninh (nay
là Quảng Ninh), Đoàn đã cùng cán bộ phụ trách các ngành ở địa phương tổ chức cuộc tọa
đàm về con đường xuất dương của đồng chí Trần Phú. Trong cuộc tọa đàm này, ba vị lão
thành cách mạng đi trong đoàn là Phan Trọng Bình, Phan Trọng Quảng và Nguyễn Ngọc
Ba đã lần lượt kể lại toàn bộ cuộc hành trình từ Nghệ An và Thanh Hóa ra Móng Cái, Quảng

Ninh đến Quảng Châu (Trung Quốc), những ngày dự lớp huấn luyện chính trị do Bác Hồ
giảng dạy, nội dung các bài giảng của Bác, sinh hoạt của các học viên ở Quảng Châu...
Ngày 30 và 31/11/1963, Đoàn khảo sát cùng một số cán bộ phụ trách Ban Nghiên cứu

lịch sử Đảng Hải Ninh, Ty Văn hóa Hải Ninh đi lại quãng đường từ bến tàu Mũi Ngọc
đến bến đò Nà Sáo Tù bên bờ sông Bắc Luân, nơi phân chia biên giới giữa hai nước Việt -
Trung. Ngày 01 và 02/12/1963, Đoàn được Tỉnh ủy Hải Ninh giới thiệu sang Đông Hưng
(Trung Quốc). Đồng chí Triệu Vinh - Bí thư Huyện ủy kiêm Chủ tịch huyện Đông Hưng
đã đón tiếp và hướng dẫn Đoàn đi tìm lại một số di tích lịch sử có liên quan đến cuộc
hành trình của đoàn xuất dương năm 1926 như: Trại lính cũ ở Tiêu Lâu Lĩnh, khách sạn
mà đoàn xuất dương đã ở để chờ đi Quảng Châu, bến thuyền đi Bắc Hải. Trại lính cũ và
bến thuyền đã tìm thấy ngay, còn khách sạn thì tìm suốt hai buổi mà không thấy. Khách
sạn này tên là Thuận Hưng Lâu chứ không phải là Hồng Sinh như có đồng chí đã nhớ