Page 136 - Microsoft Word - Tarmoq_texnologiyalari_O˘quv_qo˘llanma_2022

Interfeys 1 V-2B

Ba’zi holatlarda Web–sahifalarni ko’rib chiqayotganingizda kutib turishga

zaruriyat bo’lmaydi, aksincha, ba’zida bir necha minut kutib qolasiz. Bunga sabab,

siz ko’rib chiqayotgan Web–sahifa Web–server bilan yangidan bog’lanishni talab

qiladi. Web–server bo’sh bo’lsa, bog’lanish bir zumda bo’ladi. Agar so’roq URL

navbatga qo’yilgan bo’lsa, bog’lanishni kutish uchun anchagina vaqt kerak bo’ladi.

Internet kommunikasiya ishlarining asosiy protokoli TSP/IP(Transmission

Control Protocol /Internet Protocol–uzatuvlarni boshqarish protokoli (tarmoqlararo

protokol) hisoblanadi. (rasm 2)

Uning yordamida har xil tarmoqlar bir-birlari bilan osongina bog’lanadilar.

TSP/IP tufayli Internetda “tarmoqlar tarmog’i” yaratildi.1983 yil 1 yanvarni

Internet tug’ilgan kun deb hisoblash mumkin, chunki shu kundan boshlab,

ARPANET va mudofaa axborot tarmog’i TCP/IP tarmog’idan foydalana

boshlagan.

3. “Kliyent–server” va brauzer arxitekturasi

Web “kliyent–server” arxitekturasidan foydalanadi. Bu Web server dasturiy

ta’minoti bilan ishlaydigan kompyuterlar mavjudligini anglatadi. Ko’pchilik

foydalanuvchilar Web–serverdan axborot olib ishlaydigan Web–brauzerlar bilan

ishlashga hohish bildiradilar.

Web–serverlar dunyo bo’yicha foydalanuvchilarni kerakli axborotlar bilan

ta’minlaydi; boshqa Web–serverlar bilan aloqa qiladi; zarur statistik ma’lumotlarga

ega bo’ladi. Hozirgi vaqtda Internetda bir-birlari bilan hamisha muloqot qilib

turadigan 250000 ga yaqin Web–serverlar mavjud.

Har bir Web–server barcha protokollarga va internet tugunlariga tegishli

axborotlarga egadir. Web–serverda bundan tashqari hujjatlar, dasturlar va boshqa

axborotlar saqlanadigan joy adreslari to’g’risidagi ma’lumotlar ham saqlanadi.

Faraz qilaylik, siz brauzer (Vetcape)ga http//www.microsoft.com

/Mics/shortcuts.htm1ga o’tish kerakligini aytasiz. Web–server Netscapedan qilgan

interpretasiya (tarjima) qiladi, keyin (direktoriy–Misc va unda joylashgan hujjat

Shortcuts.html ni topadi va hujjatdagi ma’lumotni sizning kompyuteringizga

135