Page 102 - Τεύχος
P. 102
Επίλογος
ουσιαστική κόλλα της πόλης, το καύσιμο που θα πυροδοτήσει πραγματικά την
αναγέννηση…είναι η ισχυρή επιστροφή του λιανικού εμπορίου στο κέντρο της
Καταλήγοντας, βλέπουμε πως η γέννηση των malls, σηματοδότησε μια πόλης. Το λιανικό εμπόριο έχει έντονη ζωή ημέρα και νύχτα, επτά ημέρες την
νέα εποχή που δεν επηρέασε μόνο τον τομέα του εμπορίου, άλλα άλλαξε τη εβδομάδα. Έχει καθολικό αντίκτυπο σε όλα τα καταστήματα – πολίτες, στελέχη,
ροή της ζωής των ανθρώπων. Τα πάντα κινούνται γύρω από την κατανάλωση και εργαζόμενους, μαθητές και τουρίστες. Το λιανικό εμπόριο σχετίζεται με κάθε
οι πολίτες αποκόπτονται σταδιακά από τις κοινωνικές επαφές. Η κοινωνικότητα άλλη λειτουργία της πόλης. Τονώνει και ενισχύει άλλες επιχειρήσεις ενώ παρέχει
θυσιάζεται στο βωμό του κέρδους στο πλαίσιο λειτουργίας των εμπορικών μια πολύ ευρεία βάση εργασίας (Robertson 1997, 383). Ταυτόχρονα δηλαδή,
κέντρων, που αντικατέστησαν τα παραδοσιακά κέντρα των πόλεων, τα οποία έως παρατηρούνται δύο τάσεις, η αποεμπορευματοποίηση των εμπορικών χώρων και
τότε λειτουργούσαν ως πυκνωτές της δημόσιας ζωής. Τα νέα εμπορικά κέντρα η εμπορευματοποίηση των μη εμπορικών, έτσι ώστε και στις δύο περιπτώσεις να
αποτέλεσαν μια προσπάθεια δημιουργίας ενός «παρά φύσιν» δημόσιου χώρου, προκύπτουν ευχάριστα περιβάλλοντα, τα οποία ταυτόχρονα είναι προσοδοφόρα
που κατάφερε να πετύχει ριζικούς μετασχηματισμούς στη δημόσια σφαίρα (Ζουρουδή, 2010, 85).
των πόλεων, δημιουργώντας νέους εξωαστικούς πόλους ζωής, στο όνομα του
καπιταλιστικού συστήματος της διεθνοποιημένης οικονομίας. Το νοηματικό περιεχόμενο του δημόσιου χώρου παράγεται μέσα από τα
δρώμενα, επηρεάζεται από την αναδιαμόρφωση του και παράλληλα επηρεάζει
Η οικειοποίηση των στοιχείων των κέντρων των πόλεων όπως οι το κοινωνικό σύνολο. Στις σύγχρονες πόλεις έχει επέλθει χωρική αλλά και
πλατείες, οι πεζόδρομοι, τα καθιστικά κ.ά., που ήταν ανέκαθεν τόποι κοινωνικής νοηματική συρρίκνωσή του. Οι δημόσιοι χώροι, παρόλο που διατηρούν τη φυσική
αλληλεπίδρασης, στόχευαν να λειτουργήσουν ως πυκνωτές δημόσιας ζωής και να τους μορφή, κυριαρχούνται όλο και περισσότερο από ιδιωτικές λειτουργίες. Η
μετατρέψουν το εμπορικό κέντρο σε ένα νέο πολυσύχναστο αστικό χώρο. Όμως, νέα πραγματικότητα που βιώνουμε δημιουργεί-παράγει σχέσεις κατανάλωσης.
η κλειστή δομή των εμπορικών κέντρων λειτουργεί ταυτόχρονα ως μονωτής από Παγκοσμιοποίηση της αγοράς και άκρατος καταναλωτισμός δημιουργούν ένα
το εξωτερικό αστικό περιβάλλον. Συνεπώς, τα στοιχεία του δημόσιου χώρου χωρικό και νοηματικό δίκτυο που προωθεί νόμους και αρχές που εξυπηρετούν
που βρίσκονται στο εσωτερικό τους, λειτουργούν σε μια τελείως διαφορετική αυτό το συνεχώς ανερχόμενο σύστημα αξιών, το οποίο ανάγει την κατανάλωση
συνθήκη από ότι το πραγματικό περιβάλλον των πόλεων. Οι κανονισμοί που και το κέρδος ως απώτερο σκοπό που κατευθύνει τη λειτουργία της σύγχρονης
επιβάλλονται στο πλαίσιο λειτουργίας τους, ο έλεγχος και η επιτήρηση, δεν κοινωνίας. Ο σχεδιασμός του δημόσιου χώρου ακολουθεί το πνεύμα της εποχής
ανταποκρίνονται εξ ορισμού στο χαρακτήρα του δημόσιου χώρου που οφείλει να προσπαθώντας να προσελκύσει όλο και περισσότερους χρήστες και ακολούθως
διέπεται από ελευθερία πρόσβασης και χρήσης. Η πόλωση που δημιουργήθηκε εν δυνάμει καταναλωτές. Χώροι πολυτελείας μετατρέπονται σταδιακά σε χώρους
στο εσωτερικό των εμπορικών κέντρων αύξησε κατακόρυφα τα κέρδη, καθώς δεν αποκλεισμού μέσα στη δημόσια σφαίρα.
υπήρχε οτιδήποτε θα μπορούσε να τους αποπροσανατολίσει από την άκρατη
απόκτηση αγαθών. Οι επαφές μειώθηκαν και πραγματοποιούνταν μόνον στο Διασχίζοντας πλέον τις πρώτες δεκαετίες του 21ου αι., παρατηρούμε
πλαίσιο των διαδικασιών κατανάλωσης. τις πόλεις να μετασχηματίζονται με απίστευτα ταχείς ρυθμούς, οι τεχνολογικές
εξελίξεις καταλαμβάνουν κυρίαρχη θέση στην οργάνωση και λειτουργία των
Έτσι, όταν τα εμπορικά κέντρα από τη δεκαετία του ’60 ακόμα, ξεκίνησαν πόλεων και ιδίως μετά το πέρας της πρώτης δεκαετίας της νέας χιλιετίας,
σταδιακά να μην ανταποκρίνονται ικανοποιητικά στις ανάγκες των καταναλωτών, ο δημόσιος αστικός χώρος μεταβάλει το περιεχόμενο και τη μορφή του
οι οποίοι άρχισαν να νοσταλγούν τις αρχές λειτουργίας των παραδοσιακών καθοδηγούμενος από την κυριαρχία των νέων τεχνολογιών. Η αλληλεπίδραση
κέντρων των πόλεων και να αποζητούν περισσότερο κοινωνικούς χώρους, ξεκίνησε των σύγχρονων ανθρώπων, μέσω της χρήσης τους, έχει αντικαταστήσει σε μεγάλο
μια προσπάθεια επαναπροσδιορισμού και αναζωογόνησης των παρηκμασμένων βαθμό και οδηγήσει στη συρρίκνωση της δημόσιας ζωής των αστικών χώρων,
αστικών κέντρων. Για αρκετές δεκαετίες, πολλοί ηγέτες κρατών και σχεδιαστές αφού η φυσική επαφή δεν εμφανίζεται πλέον ως αναγκαία για την εκτέλεση των
πόλεων υποστήριξαν ότι μια ισχυρή παρουσία αγοράς είναι ζωτικής σημασίας διαδικασιών λειτουργίας της δημόσιας σφαίρας.
για τη συνολική βιωσιμότητα του κέντρου και της πόλης. Χαρακτηριστικό αυτής
της σκέψης είναι τα συναισθήματα που εκφράστηκαν το 1980 από τον M. DeVito, Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιείται λίγο πριν την έλευση της νέας
πρώην πρόεδρο της εταιρείας αστικών αναπτυξιακών προγραμμάτων: «αλλά η χιλιετίας μια στροφή στο ηλεκτρονικό εμπόριο, που ουσιαστικά αλλάζει εντελώς
101 Εμπορικά κέντρα και τάσεις ιδιωτικοποίησης του δημόσιου χώρου Εμπορικά κέντρα και τάσεις ιδιωτικοποίησης του δημόσιου χώρου 102
