Page 98 - Τεύχος

, όπου διατηρεί, κατ΄ επίφαση, το χαρακτηριστικό του συλλογικού, ενώ υπόκειται Σύμφωνα με τον Sennett (1976), «τα πάντα στην πόλη βρίσκονται υπό
μετάλλαξη του νοήματός και της χρήσης του, εκπίπτει δηλαδή σε προέκταση- επιτήρηση, γεγονός που οδηγεί στη μείωση της κοινωνικότητας και απόσυρση
επικράτεια του ιδιωτικού (Λούκρη, 2015, 37). Κατά αυτόν τον τρόπο η ύπαρξη και στη σιωπή ως η μόνη μορφή προστασίας…Η πόλη λοιπόν παρουσιάζεται ως
λειτουργία του δημόσιου χώρου αποκτά νόημα μέσω της έννοιας της ανταλλακτικής εμπόρευμα ή και ως επενδυτής ο οποίος επενδύει στις δυνατότητες του χώρου,
αξίας, αγνοώντας την κοινωνική και πολιτισμική αξία του όρου δημόσιος. Σύμφωνα και εν προκειμένω στο δημόσιο αστικό χώρο (Ηλιόπουλος,2016, 16). Για την εισροή
με τον Lefebvre (1977), αναφερόμενος στις πόλεις του 20ου αι. στο βιβλίο του του κεφαλαίου στο δημόσιο αστικό χώρο έχει αναφερθεί και ο Lefebvre (1991) που
Δικαίωμα στην πόλη-Χώρος και Πολιτική, «στο βωμό του κέρδους ο δημόσιος όπως υποστηρίζει η αστική ανάπτυξη είναι προϊόν του καπιταλιστικού συστήματος,
χώρος της πόλης μετατρέπεται σε αντικείμενο διαπραγμάτευσης και εδραίωσης όπως οποιοδήποτε άλλο προϊόν.
της εξουσίας». Οι διαδικασίες που υλοποιούν αυτού του είδους τη διαχείριση του
δημόσιου χώρου, έχοντας ως στόχο την υπεράσπιση οικονομικών συμφερόντων,
μεταλλάσσουν το χαρακτήρα του, που θεωρείται πλέον ιδιοκτησία όχι δημόσια,
άλλα ιδιωτική (Καζέρος, 2002).

Εισάγεται ένα νέο πλαίσιο που συνδέει ή ταυτίζει την καλή συντήρηση και
επιτήρηση του δημόσιου χώρου με την κοινωνική ασφάλεια. Μέσω της εντατικής
χρήσης και κινητικότητας, σε συνδυασμό με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική ταυτότητα
σε ένα περιβάλλον αυστηρά ελεγχόμενο, οι ιδιωτικοποιήσεις συνδέονται με
την ασφάλεια και την μείωση της εγκληματικότητας καθώς και με την προβολή
μιας ελκυστικής πόλης που ενισχύει την τοπική οικονομία (Αθανασίου, 2018). Οι
ισχύοντες κανονισμοί λειτουργίας των δημόσιων χώρων ιδιωτικής ιδιοκτησίας
μπορεί να περιλαμβάνουν τις ώρες λειτουργίας, ή να επεκτείνονται στον
περιορισμό της ελεύθερης πρόσβασης για ορισμένες κοινωνικές ομάδες, όπως οι
άστεγοι, με την χρήση στοιχείων «αμυντικού» αστικού εξοπλισμού. Σύμφωνα με
τον Mitchell, οι συνθήκες αυτές της απόλυτης τάξης και επιτήρησης, προωθούν
τη χρήση του δημόσιου χώρου από τη μεσαία τάξη, που καταναλώνει προϊόντα, Εικόνα 112 : Graffiti του Bansky δίπλα σε κάμερα CCTT στο κεντρικό Λονδίνο,2008
εκδηλώσεις και υπηρεσίες, ενώ παράλληλα λειτουργεί αποτρεπτικά στη χρήση του
από «ανεπιθύμητους» χρήστες, όπως οι διαδηλωτές, οι μικροπωλητές, ή ακόμη
και οι νέοι που συναθροίζονται (Konzen, 2011, 274). Με τον όρο «δευτερεύον κύκλωμα κεφαλαίου» εξήγησε την εισροή
καπιταλιστικού κεφαλαίου σε ακίνητα (εγκαταστάσεις, υποδομές). Ο Lefebvre
διέκρινε το χώρο σε αφηρημένο και κοινωνικό. Συγκεκριμένα, στον αφηρημένο χώρο
δραστηριοποιούνται επενδυτές και επιχειρηματίες, οι οποίοι αντιλαμβάνονται
το χώρο μέσα από το πρίσμα κερδών, μεγέθους και τοποθεσίας. Στον κοινωνικό
χώρο περιλαμβάνονται ο άνθρωπος και η κατοικία, και αντανακλώνται πλέγματα
κοινωνικών σχέσεων και συμβόλων. Το κράτος χρησιμοποιεί το χώρο για να ασκήσει
κοινωνικό έλεγχο, ενώ συχνά ο επιχειρηματικός κόσμος και ο κοινωνικός κόσμος
συγκρούονται, γιατί εξυπηρετούν διαφορετικά συμφέροντα (Πολύζος , 2016, 73).
Η συνύπαρξη αυτών των δύο κόσμων, του δημόσιου και του ιδιωτικού, και πιο
συγκεκριμένα έχοντας τη μορφή ενός δημόσιου, ελεύθερα προσβάσιμου χώρου,
υπό αυστηρή επιτήρηση, καθαιρεί μια από τις σημαντικότερες αξίες του δημόσιου
αστικού χώρου, εκείνη της άσκησης πολιτικής έκφρασης, της δημοκρατικής
Εικόνα 110: Ελεύθερη πρόσβαση και χρήση του δημόσιου χώρου από Εικόνα 111 : Αμυντική αρχιτεκτονική-αποκλεισμός
κάθε κοινωνική ομάδα χρηστών του δημόσιου χώρου αντίστασης και του δικαιώματος της ελεύθερης χρήσης.

97 Εμπορικά κέντρα και τάσεις ιδιωτικοποίησης του δημόσιου χώρου Εμπορικά κέντρα και τάσεις ιδιωτικοποίησης του δημόσιου χώρου 98