Page 106 - Τεύχος
P. 106

Κεφάλαιο   4.  Συμπεράσματα




                 Ο δημόσιος χώρος είναι μια πολυδιάστατη έννοια, η οποία χαρακτηρίζεται                   χώρους των πόλεων. Πώς αυτές οι πολυσύχναστες μορφές των δημόσιων αστικών
          από  ιδιαίτερη  πολυπλοκότητα.  Για  την  ερμηνεία  της  έχουν  χρησιμοποιηθεί                  χώρων  μετασχηματίστηκαν  και  παράλληλα  αναδιαμόρφωσαν  την  εικόνα  των
          προσεγγίσεις που προέρχονται από διαφορετικά πεδία όπως το κοινωνικό, νομικό                    πόλεων;
          και πολιτικό πρίσμα. Ο χώρος στον οποίο πραγματοποιούνται όλες οι λειτουργίες
          της  δημόσιας  ζωής,  έχει  κυρίως  κοινωνικό  χαρακτήρα,  αφού  η  κοινωνία  ως                         Αφετηρία,  αποτελεί  η  αρχαία  ελληνική  Αγορά,  η  πρώτη  οργανωμένη
          σύνολο δε θα μπορούσε να υπάρξει και να εξελιχθεί παρά μόνο στο πλαίσιο της                     εμπορική  δομή  στην  ιστορία  των  πόλεων.  Ο  δημοκρατικός  χαρακτήρας  της
          συλλογικής δράσης και αλληλεπίδρασης. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένας                      κοινωνίας  των  κλασικών  χρόνων  προβαλλόταν  έντονα  στον  χώρο  της  Αγοράς.
          ζωντανός οργανισμός που μεταβάλλεται επηρεαζόμενος από κάθε τι εκτυλίσσεται                     Αποτελούσε  χώρο  απονομής  δικαιοσύνης,  ελευθερίας  έκφρασης  και  λόγου.  Οι
          στη σφαίρα επιρροής του. Το πλαίσιο αυτό, δεν είναι άλλο από αυτό της δημόσιας                  οικονομικές διεργασίες πραγματοποιούνταν στον ίδιο χώρο όπου εκτυλισσόταν ο
          σφαίρας, η οποία συνυπάρχει στο αστικό περιβάλλον και φέρει ποιότητες ανάλογες                  πολιτικός βίος της πόλης, κατέχοντας κεντρικό ρόλο στη λειτουργία της δημόσιας
          με τις δράσεις και τους μετασχηματισμούς που λαμβάνουν χώρα σε αυτή.                            σφαίρας. Εν συνεχεία, κάνει την εμφάνισή του το ρωμαϊκό forum, που παρόλο
                                                                                                          που εμφανίζει αρκετές ομοιότητες με την αρχαιοελληνική Αγορά, διαφοροποιείται
                 Η  ικανότητα  του  δημόσιου  χώρου  να  λειτουργεί  ως  μέσο  έκφρασης                   ως  προς  το  γεγονός  πως  οι  Ρωμαίοι  πολίτες  ήθελαν  να  προσδώσουν  έναν
          και  αντίδρασης  στις  εκάστοτε  επικρατούσες  συνθήκες  αποτελεί  θεμελιώδες                   μνημειακό χαρακτήρα, επιδεικνύοντας την εξουσία και τη δύναμή τους μέσω των
          χαρακτηριστικό  του  δημόσιου  χώρου  και  συνδέεται  άμεσα  με  τον  εξ’  ορισμού              μεγαλοπρεπών κτιρίων και αγαλμάτων. Η αγορά δεν αποτελούσε συνεπώς χώρο
          όρο δημόσιος. Πρόκειται για χώρο ΄΄ανοικτής΄΄  πρόσβασης προς όλους, ένα κτήμα                  προάσπισης των δικαιωμάτων και πολιτικής αντιπροσώπευσης των πολιτών.
          του κοινωνικού συνόλου για ελεύθερη χρήση, προωθώντας την ανάμειξη πολλών
          χρηστών  με  διαφορετικούς  σκοπούς,  γεγονός  που  τον  καθιστά  ετερογενή  και                       Στα μεσαιωνικά χρόνια στη Δύση, οι συντεχνίες διαδραματίζουν κυρίαρχο
          ποικιλόμορφο. Η συνθετότητα που προκύπτει από τα ταυτοχρόνως εξελισσόμενα                       ρόλο στην οργάνωση της οικονομίας και η Εκκλησία συγκεντρώνει μεγάλη δύναμη.
          γεγονότα στη δημόσια σφαίρα, μπορεί να την παρομοιάσει με μια σκηνή, όπου                       Παρατηρούμε  πως  ενώ  η  αρχαία  πόλη  αποτελούσε  ένα  πιο  κλειστό  σύστημα
          διερχόμενοι  ή  περισσότερο  στάσιμοι  χρήστες,  αναδιαμορφώνουν  συνεχώς  τη                   οργάνωσης, η μεσαιωνική είχε τη μορφή ενός προκαπιταλιστικού τύπου άστεως
          λειτουργία και την μορφή της. Το αστικό περιβάλλον μετασχηματίζεται εννοιολογικά                που έδωσε ώθηση στην ανάπτυξη προς την ύπαιθρο και η δημόσια ζωή βασιζόταν
          αλλά  και  χωρικά  ακολουθώντας  την  πορεία  μετάλλαξης  του  δημόσιου  χώρου,                 κυρίως στο  χρήμα  και  το  κέρδος. Ο  παλαιός  φεουδαλισμός  παρακμάζει, και  τη
          μέσα από τις πολύπλοκες κοινωνικές μεταβολές, που συμβαδίζουν με τα εκάστοτε                    θέση του παίρνει ο αναπτυσσόμενος καπιταλισμός, βάση του σύγχρονου κράτους.
          πολιτικοοικονομικά πλαίσια της κοινωνίας.                                                       Στην ιστορική περίοδο της Αναγέννησης που ακολουθεί, γεννιέται ένα σύστημα
                                                                                                          που  παραγκωνίζει  τα  μεσαιωνικά  συστήματα  των  συντεχνιών  και  εγκαθιδρύει
                 Οι  διαδικασίες  μετασχηματισμού  των  κοινωνικών  σχέσεων  από  την                     μια πραγματικότητα ευρύτερης οικονομικής ανάπτυξης. Η εξέλιξη της δημόσιας
          αρχαιότητα έως σήμερα, στηριζόμενες στις συνθήκες λειτουργίας της κοινωνίας,                    σφαίρας με πυρήνα τις πλατείες, στηρίζεται στις σχέσεις εξουσίας και οικονομικής
          αποτυπωνόταν χωρικά στο σύνολο της πολεοδομικής οργάνωσης και αρχιτεκτονικής                    ισχύος.
          της πόλης. Κυρίαρχα αστικά περιβάλλοντα που βρισκόταν στα θεμέλια όλων αυτών
          των  διεργασιών,  και  όχι  μόνο  ακολουθούσαν,  αλλά  παράλληλα  μπορούσαν  να                        Κατά την περίοδο του Μεσαίωνα της Ανατολής, τα bazaars προϋπήρχαν από
          κινήσουν τα νήματα των εξελίξεων της εποχής σε κάθε επίπεδο, ήταν οι εμπορικοί                  την περίοδο της αρχαιότητας και αποτελούσαν το κέντρο της δημόσιας ζωής των
          χώροι. Η καρδιά των πόλεων, χτυπούσε ανέκαθεν στις αγορές. Στις χωρικές αυτές                   ισλαμικών πόλεων. Το έκδηλο θρησκευτικό αίσθημα της κοινωνίας αποτυπωνόταν
          μορφές,  το  κοινωνικό  σύνολο  πραγματοποιούσε  τις  ανταλλακτικές  διαδικασίες                ακόμη  και  στο  χαρακτήρα  της  αγοράς,  που  θεωρούνταν  χώρος  διαμοιρασμού
          εξασφαλίζοντας τα προς το ζην, και παράλληλα εκεί λάμβαναν χώρα όλα τα δρώμενα                  των αγαθών, μέσω της οποίας επιβιώνει το κοινωνικό σύνολο, και όχι οικονομικό
          της δημόσιας αστικής ζωής. Οι μεταβολές των κοινωνικο-χωρικών συνιστωσών που                    κέντρο που προωθεί κερδοσκοπικές τάσεις. Τα bazaars αποτέλεσαν μια πρώιμη
          κινούσαν το μοχλό του γίγνεσθαι κάθε εποχής, προβάλλονται στους εμπορικούς                      μορφή των στοών της βιομηχανικής πόλης.


          105   Συμπεράσματα                                                                                                                                               Συμπεράσματα  106
   101   102   103   104   105   106   107   108   109   110   111