Page 109 - Τεύχος

Το επόμενο σημείο-σταθμός στην ιστορία της ανθρωπότητας που άλλαξε τα εμπορικά κέντρα-shopping malls. Τα κέντρα των πόλεων ερημώνουν, οι νέοι
καθοριστικά την κοινωνική οργάνωση και διάταξη των πόλεων, είναι η Βιομηχανική χώροι εμπορίου χωροθετούνται στην περιφέρεια των πόλεων, και οργανώνουν
επανάσταση του 19ου αι. Η βιομηχανική μητρόπολη διαδέχεται την περιτειχισμένη τη δημόσια ζωή των επιμέρους περιφερειακών κέντρων. Περνώντας από
πόλη με πληθυσμιακή έκρηξη στα αστικά κέντρα και την τεχνολογική πρόοδο να διάφορες μορφολογικές φάσεις εξέλιξης στο πέρασμα του χρόνου, από την
αποτελεί το θεμέλιο για την ανάδειξη της βιομηχανίας, ως κυρίαρχο στοιχείο αρχή της δημιουργίας τους επρόκειτο για ανεξάρτητες κτιριακές δομές. Κύριο
γύρω από την οποία αυτή οργανώνεται. Όλα αυτά, οδήγησαν σε έντονο ταξικό χαρακτηριστικό τους ήταν ο κλειστός τύπος δόμησης, χωρίς να δίνεται έμφαση στο
διαχωρισμό και περιβαλλοντική υποβάθμιση. εξωτερικό των υποδομών. Αντιθέτως, όλη η αξία τους κρυβόταν στο εσωτερικό
τους. Από τη σύλληψη της ιδέας των εμπορικών κέντρων, στόχο αποτελούσε
Με τη σκυτάλη να λαμβάνει η βιομηχανία του κέρδους και η κατανάλωση, ουσιαστικά η δημιουργία ενός αστικού περιβάλλοντος που θα μιμούνταν ένα
ο άνθρωπος αποσχίζεται σταδιακά από το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο και η γεμάτο ζωή κέντρο. Επρόκειτο να αποτελέσουν δηλαδή, ένα περιβάλλον μίμησης
βιωματική εμπειρία της πόλης περιστρέφεται πλέον όχι γύρω από τις κοινωνικές κέντρων των πόλεων, που θα λειτουργήσουν ως ένα νέο είδος δημόσιου χώρου.
αλληλεπιδράσεις αλλά από τις επικρατούσες καταναλωτικές τάσεις. Ο δημόσιος Αστικές πλατείες και ανοικτά καθιστικά πλαισιώνονται από εμπορικά καταστήματα
βίος της πόλης εσωτερικεύεται στις εμπορικές στοές και τα πολυκαταστήματα, στο κλειστό περιβάλλον των malls. Το αποτέλεσμα, δεν ήταν αυτό που τελικά
προσφέροντας πλήθος λειτουργιών για κοινωνικοποίηση, ψυχαγωγία και οραματίστηκε ο πρώτος σχεδιαστής τους, Victor Gruen.
πολιτιστικές δράσεις. Οι δομές αυτές συμβολίζουν το υλιστικό πνεύμα της
νέας εποχής που αναδύεται, με την ιδιωτική ιδιοκτησία να εμπλέκεται όλο και Η νέα αυτή μορφή εμπορικών χώρων εκφράζει μια νέα τάξη πραγμάτων,
περισσότερο στη λειτουργία της δημόσιας σφαίρας. Ουσιαστικά πρόκειται για αποκομμένη από την παλιά σχέση της δημόσιας ζωής και κοινωνικοποίησης.
χώρους που αποτέλεσαν το περιεκτικό σύμβολο των καπιταλιστικών κοινωνικών Πρόκειται για έναν κόσμο χωρίς ιστορικό περιεχόμενο αφού η σχέση του με το
σχέσεων. Το σκηνικό αυτό, απεικονίζει θολά τη νέα συνθήκη που θα ακολουθήσει δημόσιο αστικό χώρο της πόλης έχει αποσχιστεί. Συνεπώς, ο δημόσιος χαρακτήρας
τον επόμενο αιώνα, με την έλευση των σύγχρονων εμπορικών κέντρων. αποσυνδέεται, η συλλογική ζωή διασπάται και κυριαρχούν η ατομικότητα και η
αυστηρή λειτουργικότητα, καθώς έτσι επιτυγχάνεται η αφοσίωση του επισκέπτη
Με την έλευση του 20ο αι., η ανθρωπότητα εισέρχεται σε μια εποχή στη βασική επιδίωξη της κατανάλωσης. Με γνώμονα την ελκυστικότητα,
που χαρακτηρίζεται από την πανηγυρική εδραίωση του καπιταλισμού, την χρησιμοποιούν τεχνικές όπως η διακόσμηση των βιτρίνων και ο εντυπωσιακός
ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, της επικοινωνίας και τον εκσυγχρονισμό των φωτισμός, αλλά και προσχεδιασμένη εσωτερική διάταξη ώστε να κατευθύνει τους
συγκοινωνιών. Τα αστικά κέντρα υποβαθμίζονται, διασπώνται και μεταφέρονται επισκέπτες να εστιάζουν αποκλειστικά και μόνο στην κατανάλωση.
στα προάστια. Το κέντρο χάνει το συμβολικό χαρακτήρα που κατείχε στο παρελθόν,
η κοινωνία και ο χώρος αποκόπτονται. Πλέον κάθε χώρος που οργανώνει μια Τα εμπορικά κέντρα συμβολίζουν μια συνθήκη απρόσωπων επαφών,
λειτουργία, αποτελεί και μια νέα κεντρικότητα. Η πόλη διαχέεται και συνθέτει αυστηρά κλειστών και ελεγχόμενων περιβάλλοντων που αποτελούν τροχοπέδη
νέους πυρήνες ζωής εκτός των έως τότε ορίων της. Δημιουργείται λοιπόν ένα της ελεύθερης βούλησης των επισκεπτών, απορροφώντας τους σε έναν κόσμο
δίκτυο που λειτουργεί και μεταλλάσσεται με ταχύτατους ρυθμούς, συνθέτοντας νοηματοδοτούμενο από το ίδιο το χρήμα. Ο χαρακτήρας των εμπορικών κέντρων
μια ακολουθία λειτουργιών τόσο χαοτική φαινομενικά αλλά και τόσο συνειδητά διαμορφώνεται κατ’ αυτόν τον τρόπο λόγω του ιδιοκτησιακού του καθεστώτος, που
διατεταγμένη ως προς την οργάνωση των δραστηριοτήτων που περιλαμβάνονται είναι φυσικά ιδιωτικός και όχι δημόσιος. Ο έλεγχος, η επιτήρηση και οι απαγορεύσεις
στη δημόσια σφαίρα. στα πλαίσια των κανονισμών λειτουργίας μετασχηματίζουν καθοριστικά τη
λειτουργία του χώρου, που με το «προσωπείο» του δημοσίου προσελκύουν τις
Οι καταναλωτικές τάσεις ανέρχονται στο απόγειο τους, οι άνθρωποι λειτουργίες της δημόσιας ζωής, η οποία καταλήγει να περιστρέφεται γύρω από τον
πλέον ωθούνται στην άκριτη και άκρατη αγορά αγαθών. Η τυπολογία δομών που καταναλωτισμό, αποκομμένη από τις διαδικασίες επαφής, έκφρασης και χρήσης,
εμφανίζεται με σκοπό να καλύψει τις καταναλωτικές ανάγκες της αυξανόμενης σε έναν χώρο κοινωνικού αποκλεισμού.
βιομηχανικής παραγωγής και της καταναλωτικής κοινωνίας του 20ου αι., είναι

107 Συμπεράσματα Συμπεράσματα 108