Page 87 - Τεύχος

κόσμο μέσω μορφών γυαλιού και σκυροδέματος. Πολλά τέτοια εμπορικά κέντρα O «δημόσιος χώρος» των εμπορικών κέντρων
είναι ανοιχτά, με δομές που προστατεύουν τους επισκέπτες από τις άσχημες
καιρικές συνθήκες αλλά παράλληλα προσλαμβάνουν άμεσα το ηλιακό φως. Αυτός
ο σχεδιασμός ενσωματώνει τα εμπορικά κέντρα πολύ πιο ομαλά στον κοινωνικό Συνεχίζοντας, στο σημείο αυτό κρίνεται σκόπιμο να παραθέσουμε μια
ιστό μιας πόλης. Λειτουργούν περισσότερο ως κοινοτικοί χώροι που τονώνουν την πιο εκτεταμένη ανάλυση των χαρακτηριστικών και της λειτουργίας του δημόσιου
κοινωνική επαφή (community space). Το στοιχείο της «κοινότητας» είναι συνεπώς χώρου, αυτής της νέας τυπολογίας των εμπορικών κέντρων-mall που τα διακρίνουν
στο επίκεντρο. Η αίσθηση αυτή ενισχύεται και αξιοποιείται για τη δημιουργία από τους προκάτοχούς τους. Όπως και τον 19ο αι. στα πολυκαταστήματα, έτσι και
διαδραστικών χώρων για κοινωνικοποίηση (Gianoglio, 2018). τον 20ο αι. στα εμπορικά κέντρα, η ατμόσφαιρα που δημιουργούσαν αυτοί οι χώροι
μπορούσε να παρομοιαστεί με μια ψευδαίσθηση βασιζόμενη στον απώτερο σκοπό
Τα malls που κατασκευάζονται σύμφωνα με τις νέες τάσεις δεν είναι της άκριτης και άκρατης κατανάλωσης. Τα φώτα, η μουσική, η γενική οργάνωση
επομένως αποτέλεσμα «σοφών» σχεδιαστών που αποφάσισαν ότι οι κάτοικοι και διακόσμηση του χώρου, ακόμα και η στάση των εργαζόμενων υπαλλήλων
των προαστίων, πλήττοντας από την έλλειψη κοινωνικής ζωής, χρειάζονταν ένα δημιουργούσε ένα σκηνικό παρόμοιο με αυτό που θα νιώθαμε εάν ήμασταν
μέρος να επισκεφτούν (Bombeck, 1985, όπως αναφέρεται σε Trufelman, 2015). θεατές σε μια θεατρική παράσταση (Klein, 2005, 170-175). Όπως αναλύθηκε και
Αντιθέτως, ακολουθώντας τις εξελίξεις, μεταβάλλονται με στόχο να προλάβουν στο πρώτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας, υπάρχει ένας έντονος συσχετισμός
τον επερχόμενο «θάνατό» τους. Η αγορά μπορεί να θεωρηθεί συνεπώς ως ένα μεταξύ της δράσης στο θέατρο και της λειτουργίας του δημόσιου χώρου. Ειδικότερα
οικοσύστημα. Στο οικοσύστημα των αγορών όπου τα είδη αναπαράγονται συνεχώς, στο πλαίσιο αυτής της φαντασμαγορίας του νέου κόσμου κατανάλωσης των malls,
γεννιούνται, προσαρμόζονται, μεταλλάσσονται, γερνούν και πεθαίνουν, οι η λειτουργία της δημόσιας σφαίρας εισέρχεται σε μια νέα συνθήκη. Η μορφή
αγοραστές κινούνται μέσα από τους διαδρόμους των καταστημάτων αναζητώντας του γύρω περιβάλλοντος σε συνδυασμό με το στοιχείο της απομόνωσης από τον
αγαθά με υπερδιεγερμένες όλες τους τις αισθήσεις όπως τα ζώα όταν αναζητούν ΄΄έξω κόσμο΄΄, εισάγει τον επισκέπτη να «ενσαρκώσει» έναν νέο ρόλο, αυτό του
στη φύση την τροφή τους. Οι έμποροι μάχονται και προστατεύουν την επικράτειά «άβουλου», καθοδηγούμενου καταναλωτή.
τους καθώς οι αγοραστές αναζητούν καλύτερους οικοτόπους με περισσότερους
πόρους και χαμηλότερες τιμές. Οι πόροι αναπαράγονται συνεχώς και εμπορεύονται
μεταξύ λιανοπωλητών και αγοραστών στον κύκλο του οικοσυστήματος αγορών
(Sangmanee, 2001, 321). Όπως δηλώνει ο Lowry (1997, 78), τα εμπορικά κέντρα
έχουν έναν κύκλο ζωής: γέννηση, ανάπτυξη, ωριμότητα και παρακμή. Ή ακόμα και
αναγέννηση.

Εικόνα 97 : Κλειστή μορφή εμπορικού κέντρου, κατασκευασμένο Εικόνα 98 : Η αίσθηση φυσικού φωτισμού, οι ανοιχτόχρωμες
από χαλύβδινο σκελετό, Northland Shopping Center, 1954 οροφές και τα έντονα διακοσμητικά στοιχεία συντελούν στην
ελκυστικότητα του εμπορικού κέντρου

Αντίστοιχα με το δημόσιο χώρο της πόλης, όπως η Jacobs περιέγραψε
την κίνηση των ανθρώπων στα πεζοδρόμια ως ένα πολυσύνθετο σχήμα μιας
επαναλαμβανόμενης τάξης, έτσι και στους διαδρόμους των εμπορικών κέντρων,
οι επισκέπτες πηγαινοέρχονται δημιουργώντας νέους, ετερογενείς συνδυασμούς.
Παρά την ομοιότητα αυτή διακρίνεται μια κύρια διαφορά μεταξύ του δημόσιου
Εικόνα 96 : Εγκαταλελειμμένα εμπορικά κέντρα, Αμερική, 21ος αι.

85 Εμπορικά κέντρα και τάσεις ιδιωτικοποίησης του δημόσιου χώρου Εμπορικά κέντρα και τάσεις ιδιωτικοποίησης του δημόσιου χώρου 86