Page 38 - ΕΛΕΜΑΣΥΝ-Πρακτικά

Η ΜΝΗΜΗ
Το στοιχείο που καθίσταται ισχυρό στους λογοτέχνες του 20ού αι. και συνεχίζεται
ο
και στον 21 αι., είναι η σύνδεση της Πόλης με τη μνήμη και τη βιωμένη αίσθηση της
απώλειας του τόπου, μετά τα τραυματικά γεγονότα που συνέβησαν στο δεύτερο μισό
του 20ού αι.,1955 και 1964, και ίσως συμβαίνουν ακόμα … με άλλες μορφές!

Η λογοτεχνία αναδεικνύεται σε μέσο διαφύλαξης της μνήμης, με ξεχωριστό
τρόπο, αφού διαθέτει την ικανότητα να συνδέει την ατομική με τη συλλογική μνήμη,
καθώς βλέπει τα γεγονότα από την οπτική των συγγραφέων και δια μέσου των επινοη-
μένων ηρώων τα διαχέει στους αναγνώστες. Έτσι, τα λογοτεχνικά έργα δεν διατηρούν
απλώς τη μνήμη, αλλά τη διευρύνουν.
Ως μέσο, λοιπόν, των αναμνήσεων η λογοτεχνική αφήγηση κατέχει κεντρική
θέση, αφού μπορεί να καθορίσει την εικόνα που έχουμε για το παρελθόν. Οι ιδιαίτερες
δε δυνατότητες της λογοτεχνικής έκφρασης της επιτρέπουν να επηρεάσει τη διαμόρ-
φωση των ατομικών και των συλλογικών εικόνων του παρελθόντος και να ωθήσει στον
αναστοχασμό των γεγονότων. Ο τόπος και η μνήμη δεν αποτελούν απλά βασικούς θε-
ματικούς άξονες των λογοτεχνικών έργων, αλλά συνδέονται με την ίδια τη φύση και τη
λειτουργία της λογοτεχνικής δημιουργίας.
Τα σχετικά λογοτεχνικά αφηγήματα έχουν μεγάλη απήχηση στο σύνολο του ελ-
ληνικού αναγνωστικού κοινού, ανεξάρτητα από την προέλευση ή την ιδεολογική τοπο-
θέτηση των ατόμων, εφόσον αποτυπώνουν ένα τραύμα «εθνικό» και δίνουν έμφαση
στην «τραγική» πλευρά του. Βασικό μέλημα και βαθιά ανάγκη των συγγραφέων είναι
να μετουσιώσουν την εμπειρία και την τραυματική μνήμη των ίδιων ή των οικογενειών
τους, σε δημόσιο λογοτεχνικό λόγο.

Τα πεζογραφήματα αυτά θα μπορούσαμε να τα θεωρήσουμε ως τα σύγχρονα-
μαζί με εκείνα που αναφέρονται στην Κύπρο του 1974- αντιπροσωπευτικά έργα της «λο-
γοτεχνίας του τραύματος», ενός τραύματος προσωπικού και συλλογικού, το οποίο όμως
μπορεί να επουλωθεί μέσα από τη δημόσια έκφρασή του αφού, η λογοτεχνία μπορεί
να λειτουργήσει ως τρόπος διαχείρισης και μετατροπής του σε παρελθόν, σε μια προ-
σπάθεια αποδοχής της πραγματικότητας εκ μέρους της ελληνικής κοινωνίας και συμφι-
λίωσής της με το παρόν. 4

ΕΝΟΤΗΤΑ Β: ΤΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
ου
Στις δυο πρώτες δεκαετίες του 21 αι. η λογοτεχνική παραγωγή με φόντο την
Πόλη είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Μυθιστορήματα, ταξιδιωτικά, διηγήματα, αφιε-
ρώματα κλπ εκδίδονται συνεχώς. Συγγραφείς γνωστοί και καταξιωμένοι, συγγραφείς λι-
γότερο γνωστοί, συγγραφείς πρωτοεμφανιζόμενοι, ταξιδευτές και περιηγητές
σχηματίζουν μια συναρπαστική ομήγυρη με ένα κοινό χαρακτηριστικό, την Πόλη και το
ταξίδι της στον 20ό αι.
Μέσα από ένα πλήθος βιβλίων επιλέξαμε να μελετήσουμε τα εξής:

Μario Vitti, Η πόλη όπου γεννήθηκα,2013, εκδ. Γαβρηιλίδη. Ο Μario Vitti γεν-