Page 113 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

Phần thứ nhất: ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, DÂN CƯ, H NH CHÍNH 105

quá trình giao lưu, tiếp biến, văn hóa của các dân tộc đã hòa
quyện, tạo nên một nền văn hóa đa dạng, phong phú, đậm đà
bản sắc dân tộc.

Có thể nói, sự hình thành dân cư mang tính tập trung
ở thành phố Cẩm Phả trong vòng một thế kỷ qua gắn liền
với yếu tố nghề nghiệp, đó là khai thác than và sinh hoạt

dịch vụ xoay quanh hầm mỏ. Đối với tỉnh Quảng Ninh,
khu vực Hòn Gai - Cẩm Phả là khu vực khai thác than
lớn nhất, tập trung nhiều công nhân cùng nhiều cơ sở

công nghiệp phục vụ khai thác than. Ngay từ thời Pháp
thuộc, Công ty Mỏ than Bắc Kỳ - công ty lớn nhất Đông
Dương đóng trên địa bàn - được Công sứ Quảng Yên tổ

chức thành một khu hành chính, tương đương thành phố.
Đứng đầu là đại lý mỏ đặt trụ sở tại Cẩm Phả. Công ty

Pháp mỏ than Bắc Kỳ xây dựng bộ máy hành chính cai trị
riêng, với hiến binh, cảnh sát, nhà tù, nhà thờ Quảng Phú
của sở mỏ. Sở mỏ lập chợ, để tư nhân thầu việc cung cấp
lương thực, thực phẩm cho công nhân. Số lượng công nhân

tập trung ở đây tương đối cao. Đỉnh điểm vào năm 1939,
số công nhân mỏ ở Quảng Ninh đạt 39.500 người, chiếm

90% tổng số công nhân mỏ của toàn Đông Dương. Trong số
đó, có tới 23.200 người tập trung ở hai khu vực Hòn Gai -
Cẩm Phả. Ở Cẩm Phả, khu đô thị nằm dưới chân các mỏ

than lớn được gọi là Cẩm Phả Mỏ; cách đó 10 km là nhà
sàng và bến Cửa Ông được gọi là Cẩm Phả Bến; vùng núi
phía Bắc có mỏ và thị trấn Mông Dương. Ngay từ những

năm 30 của thế kỷ XX, khu mỏ tại Cẩm Phả được mô tả là
sầm uất, cư dân sinh sống chen chúc, người dân buôn bán