Page 308 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

290 Cẩm Phả - Đất và Người

Nguyễn. Đường đi thời Nguyễn theo hướng: Cẩm Phả -
Dương Huy - Vũ Uy - Hoành Bồ. Từ châu lỵ Tiên Yên đến

huyện lỵ Hoành Bồ đi theo con đường từ các xã Sơn Lập, Hà
Gián, Cẩm Phả (thuộc châu Tiên Yên) đến Dương Huy, Vũ
Uy, Xích Thổ, Yên Thổ (thuộc huyện Hoành Bồ) mất khoảng

5 ngày. Đường thủy thì thuận lợi hơn, từ phủ lỵ Hải Ninh ra
cửa sông Hà Trường, qua cửa sông Tiên Yên (nay là khu vực

cửa biển Mũi Chùa, huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh), qua
cửa biển cửa Suốt đến núi Truyền Đăng (núi Bài Thơ), đi ven
sông đến cửa biển Lục (vịnh Cửa Lục), ngoặt sang huyện lỵ

Hoành Bồ chỉ mất khoảng 2 ngày rưỡi .
1
Sách Đồng Khánh dư địa chí mô tả tỉnh Quảng Yên

cuối thế kỷ XIX là nơi xa xôi, hoang vắng, ruộng đồng hiếm
ít, người dân tùy theo hoàn cảnh mà làm ăn, quá nửa sinh

sống bằng buôn bán, chài lưới, đánh cá, làm muối mắm,
trồng trọt chỉ là thứ yếu. Các huyện Hoành Bồ, Tiên Yên,

Hải Ninh hơi hiếm nơi hiếu học, thói tục quê mùa hà tiện.
Dân ở đó thì người Thanh, người Kinh (Việt), Mán, Nùng ở
xen với nhau, cách ăn mặc, cư xử khác với người ở các tỉnh

đồng bằng .
2
Đến thế kỷ XIX, vùng biển Cẩm Phả - Vân Đồn tiếp tục

chịu sự quấy nhiễu của nạn “hải tặc”. Nhiều toán “giặc biển”
lợi dụng địa hình, khoảng cách địa lý xa xôi để lấy vùng biển

ở đây làm nơi trú chân. Tiêu biểu như giặc biển Nguyễn Bảo,

_______________

1, 2. Xem Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện Viễn Đông Bác Cổ: Đồng
Khánh địa dư chí, Sđd, t.1, tr.444, 398.