Page 310 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

292 Cẩm Phả - Đất và Người

Về kinh tế, bên cạnh nông, ngư nghiệp truyền thống, nhà
Nguyễn cũng bắt đầu mở mang một ngành công nghiệp về
sau trở thành đặc thù của thành phố Cẩm Phả, đó là khai

khoáng. Vào đầu thế kỷ XIX, do ít nhiều tiếp xúc với tư bản
phương Tây và nền kinh tế của họ nên triều Nguyễn đã bắt
đầu chú ý đến khai mỏ. Từ năm 1802 đến năm 1851, tổng số

mỏ khai thác trên toàn bộ lãnh thổ Đại Nam là 124 mỏ, chia
làm 11 loại quặng . Theo Đại Nam thực lục, đến thời Minh
1
Mệnh (1820 - 1841) tại khu vực Đông Triều bắt đầu có hoạt

động khai thác than đá. Trước đó, không có tài liệu nào ghi
chép về việc nhà nước khai thác và sử dụng than đá, mà
thường lập các đội để cung cấp than gỗ cho các lò đúc của nhà

nước . Tuy nhiên, hoạt động khai thác than đá của nhà
2
Nguyễn ở tỉnh Quảng Yên thời kỳ này vẫn còn manh mún,

nhỏ lẻ. Việc khai thác than đá ban đầu phần lớn do thương
nhân Hoa kiều hoặc quan lại, thổ tù địa phương lãnh trưng,
rồi sau đó dần bị tư bản Pháp nắm độc quyền.

*

* *

Hệ thống các di chỉ khảo cổ học thuộc Văn hóa Soi Nhụ,
Văn hóa Hạ Long, hay các di chỉ Bầu Chuyến, Đầu Rằm...
là minh chứng cho sự xuất hiện sớm và cư trú liên tục của
các lớp cư dân trên vùng đất Quảng Ninh nói chung, khu vực

_______________

1. Xem Nội các triều Nguyễn: Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ,
Sđd, t.3.
2. Xem Phan Huy Lê: “Tình hình khai mỏ dưới triều Nguyễn”, Tạp
chí Nghiên cứu lịch sử, số 51/1963, tr.43.