Page 315 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

Phần thứ hai: LỊCH SỬ 297

nhiều thuận lợi cho việc khai thác và có phong cảnh đẹp lạ
lùng... Sự chiếm đoạt phía tây vịnh Hòn Gai cho chúng ta cái
chìa khóa đề mở cả mặt bể Bắc Kỳ” . Sau khi chiếm khu mỏ
1
Hòn Gai, Henri Rivière liền sai Mourel Boulier đem quân
đến Quảng Yên chiếm đóng tỉnh lỵ, lập đồn trại và kiểm soát
cửa sông Bạch Đằng. Đánh chiếm Quảng Yên, làm chủ được

khu mỏ Hòn Gai - Cẩm Phả, người Pháp ngay lập tức thiết
lập bộ máy cai trị nơi đây.

2. Bộ máy cai trị của thực dân Pháp ở Cẩm Phả

a) Bộ máy hành chính

Trước năm 1883, Cẩm Phả là một tổng thuộc huyện
Hoành Bồ, tỉnh Quảng Yên. Bộ máy chính quyền cai trị ở
Cẩm Phả được thiết lập bởi triều đình nhà Nguyễn. Khi

người Pháp nắm quyền cai quản, vùng đất Cẩm Phả chịu sự
cai trị song song của hai hệ thống chính quyền: dân sự và
quân sự. Về mặt dân sự, tổ chức hành chính được thiết lập

theo quy củ từ cấp tỉnh đến cấp xã, thôn.
Đứng đầu bộ máy cai trị tỉnh Quảng Yên là viên Công sứ

người Pháp. Từ khi thiết lập chức Thống sứ Bắc Kỳ
(27/01/1886), viên Công sứ Quảng Yên chịu sự chỉ đạo trực
tiếp từ Thống sứ Bắc Kỳ. Theo Hiệp ước ngày 25/8/1883,

Công sứ người Pháp chỉ kiểm soát công việc cai trị của quan
lại hàng tỉnh người bản xứ mà không trực tiếp cai trị. Công

sứ người Pháp đại diện cho Thống sứ để quản lý đơn vị hành
_______________

1. Thi Sảnh: Lịch sử phong trào công nhân mỏ Quảng Ninh 1883 - 1945,
Ty Văn hóa - Thông tin Quảng Ninh, 1974, tr.56.