Page 321 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

Phần thứ hai: LỊCH SỬ 303

thống trị của thực dân Pháp ở Bắc Kỳ thời kỳ này. Ban đầu,
khu vực Bắc Kỳ được chia thành 14 quân khu, do một sĩ
quan cấp tá hoặc cấp tướng trực tiếp chỉ huy. Do việc hoạt
động quân sự ở các quân khu này không hiệu quả vì sự

thiếu thống nhất giữa chính quyền dân sự và quân sự nên
ngày 06/8/1891, Toàn quyền Đông Dương ra nghị định bãi
bỏ các quân khu, thiết lập các đạo quan binh, đứng đầu là
viên Tư lệnh có quyền quân sự và dân sự trên địa bàn quản

lý. Tổ chức cai trị tại các đạo quan binh được cải tổ theo
Nghị định ngày 16/4/1908 của Toàn quyền Đông Dương.
Theo đó, đạo quan binh được tổ chức ngang với đơn vị cấp

tỉnh, đứng đầu là Tư lệnh có quyền hành chính, tư pháp
ngang với Công sứ của tỉnh và chịu sự chỉ đạo trực tiếp của
Thống sứ Bắc Kỳ. Ngoài ra, Tư lệnh đạo quan binh phải
chịu sự chỉ đạo trực tiếp về các hoạt động quân sự của Tổng

chỉ huy lực lượng đóng chiếm Bắc Kỳ. Mỗi đạo quan binh
được lập một số đại lý (délégation) không phải là tiểu quân
khu như trước. Mỗi đạo quan binh cũng có Hội đồng hàng

tỉnh như các tỉnh dân sự .
1
Theo Nghị định ngày 24/8/1891 của Toàn quyền Đông
Dương, chia đạo quan binh số 1 thành 3 tiểu quân khu, trong
đó tiểu quân khu Móng Cái gồm toàn bộ tỉnh Hải Ninh, tiểu

quân khu Phả Lại gồm các huyện Lục Nam, Yên Bác, một
phần phía Bắc huyện Hoành Bồ và một phần của huyện
Đông Triều. Như vậy, từ năm 1883 đến năm 1891, Cẩm Phả

thuộc sự quản trị của hai chính quyền dân sự và quân sự.
_______________

1. Xem Dương Kinh Quốc: Chính quyền thuộc địa ở Việt Nam trước
Cách mạng Tháng Tám 1945, Sđd, tr.164-168.