Page 5 - Ho so di tich
P. 5
đời vào ngày 23/11/1910. “Khi cha mẹ mất, gia đình có 6 anh em (4 trai, 2 gái).
Khi đó không có tài sản gì, không có sự giúp đỡ của người khác. Các anh trai, chị
gái tôi đi kiếm ăn sinh sống ở mọi nơi. Vì còn nhỏ không có khả năng tự kiếm
sống, nên tôi và em trai tôi được chị gái là một nữ hộ sinh làm việc tại bệnh viện
Huế (An Nam) nuôi nấng. Mặc dù tiền lương của chị rất ít ỏi, thậm chí cùng cực,
nhưng do kiếm thêm việc làm ở thành phố và với sự hy sinh hết mình, chị đã lo
4
lắng và chăm sóc, tạo điều kiện cho tôi được theo học tại trường tiểu học 4 năm” .
Mùa thu 1918, đồng chí Trần Phú bước chân vào trường Quốc học Huế. Tại
đây, nơi chốn kinh kỳ, hàng ngày được chứng kiến cuộc sống vất vả của giới cần
lao và nhân dân lao động, sự áp bức, bóc lột và đàn áp của thực dân phong kiến đối
với quần chúng lao khổ. Trong thời gian này, ảnh hưởng của các phong trào chống
sưu cao thuế nặng ở Trung Kỳ, phong trào Duy Tân, cuộc khởi nghĩa của Thái
Phiên và Trần Cao Vân năm 1916…cùng với những biến động của xã hội, lại được
kết giao cùng những người cùng chí hướng và sớm bộc lộ tinh thần yêu nước như
Hà Huy Tập, Trần Đình Thanh (Trần Mộng Bạch) đã tác động nhiều đến tư tưởng,
tinh thần yêu nước của đồng chí Trần Phú. Đồng chí đã tham gia vào hội Thanh
niên tu tấn, mà tôn chỉ của hội bên cạnh việc giúp nhau học tập còn là nơi trao đổi
về tình hình đất nước, những trào lưu cách mạng và xã hội thời bấy giờ.
“Tháng 9/1922 sau khi đỗ đầu kỳ thi Thành chung, đồng chí Trần Phú được
bổ làm giáo học, dạy lớp nhất Trường tiểu học Cao Xuân Dục (thành Vinh Nghệ
5
An)” .Thành Vinh lúc này là một trong những lò lửa cách mạng, có truyền thống
yêu nước và cũng là nơi có phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân khá sớm.
Tại đây có dịp gần gũi với người dân lao động, trí thức yêu nước, đồng chí Trần
Phú đã cùng các đồng chí Hà Huy Tập, Trần Đình Thanh, Phan Kiêm Huy, Ngô
Đức Diễn, Trần Tăng Lập lập nhóm đọc sách, báo bí mật được Nguyễn Ái Quốc và
các cộng sự của Người chuyển từ Pháp về. Đồng chí và các bạn đã nhận thấy đó
chính là nguồn ánh sáng mới. Nhóm đọc sách còn tổ chức lớp dạy chữ quốc ngữ
4 Lý lịch tự thuật – Bản khai của đồng chí Trần Phú tại Trường Đại học Phương Đông bằng tiếng
Việt (dịch sang tiếng Nga). Bản chụp lưu tại Viện Hồ Chí Minh
5 Chương trình viết tiểu sử các đồng chí lãnh đạo của Đảng và Nhà nước: Trần Phú tiểu sử, Nxb
Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2007, tr. 32
5

