Page 47 - TriÕt häc gi¸o dôc hiÖn ®¹i

Ch­¬ng I: phong trµo yªu n­íc vµ c¸ch m¹ng... 49

Ngoµi Uû ban nh©n d©n c¸ch m¹ng l©m thêi huyÖn, Ban l·nh ®¹o chiÕn khu còng tæ
chøc ra mét sè ngµnh cÇn thiÕt nh­: §éi trinh s¸t ®­êng s«ng do ®ång chÝ Tiªn phô
tr¸ch, kiªm ®éi tr­ëng ®éi thuû qu©n gåm tµu §iam¨ng vµ sµ lan chë g¹o cïng mét sè
thuyÒn phôc vô cho chiÕn khu; §éi trinh s¸t ®­êng bé do NguyÔn Quang ThiÖu phô
tr¸ch, th­êng xuyªn ë chïa B¾c M·; C«ng binh x­ëng do ®ång chÝ HiÖn phô tr¸ch. ë
chïa B¾c M· vµ chïa Ph­¬ng Mü mçi n¬i ta còng tæ chøc ®­îc mét trung ®éi t¨ng gia

cøu quèc qu©n.
Ngµy 21 th¸ng 8 n¨m 1945, §«ng TriÒu ®· tæ chøc mét cuéc biÓu d­¬ng lùc l­îng
quÇn chóng trong toµn huyÖn, tuÇn hµnh tõ §«ng TriÒu ®Õn M¹o Khª ®Ó tËp hîp lùc
l­îng, h­ëng øng lêi hiÖu triÖu Tæng khëi nghÜa cña Uû ban khëi nghÜa toµn quèc. Khi
®Õn ®Þa ®iÓm tËp trung tr­íc nhµ chñ NhÊt (khu nhµ ë cña chñ má M¹o Khª), s­ TuÖ ®·
lªn kh¸n ®µi nãi chuyÖn víi ®ång bµo vÒ phong trµo c¸ch m¹ng ë n­íc ta, vÒ thÊt b¹i
cña ph¸t xÝt NhËt, vÒ th¾ng lîi cña ta ë huyÖn §«ng TriÒu vµ c¸c huyÖn l©n cËn, h« hµo
tÊt c¶ mäi ng­êi tham gia ñng hé ViÖt Minh, h­ëng øng lêi hiÖu triÖu nghÜa qu©n, quyÕt
t©m giµnh ®éc lËp, tù do cho Tæ quèc. Sau cuéc mÝt tinh, Ký Tù - mét ký ë má M¹o Khª
®· mêi mét sè c¸n bé x·, huyÖn ®i theo ®oµn diÔu hµnh, kho¶ng trªn d­íi 50 ng­êi mét

b÷a c¬m th©n mËt ®Ó tá lßng thµnh thËt ñng hé ViÖt Minh cña m×nh.
*
* *

Nh©n d©n §«ng TriÒu víi truyÒn thèng chèng giÆc ngo¹i x©m tõ thêi Hai Bµ
Tr­ng, ng­êi tiªu biÓu lµ n÷ t­íng Lª Ch©n. TiÕp ®Õn c¸c ®êi §inh, TiÒn Lª, Lý, TrÇn,

Lª, cho ®Õn thêi bÞ thùc d©n Ph¸p cai trÞ, lu«n lu«n cã nh÷ng cuéc næi dËy chèng qu©n
x©m l­îc b¶o vÖ ®Êt n­íc.
D­íi sù l·nh ®¹o cña MÆt trËn ViÖt Minh mµ thùc chÊt lµ §¶ng Céng s¶n §«ng
D­¬ng ®· vïng lªn khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn vµ cßn hç trî tÝch cùc cho nh©n d©n c¸c
®Þa ph­¬ng kh¸c ®øng lªn gi¶i phãng toµn bé vïng §«ng B¾c cña Tæ quèc. §iÒu kú diÖu lµ
khi c¸c ®ång chÝ H¶i Thanh, TrÇn Cung hai TØnh uû viªn cña TØnh uû l©m thêi H¶i D­¬ng
®­îc ph©n c«ng ch­a kÞp vÒ, ®ång chÝ Xø uû viªn B¾c Kú TrÇn §øc ThÞnh ch­a tíi, Héi
nghÞ qu©n sù B¾c Kú ch­a häp th× ChiÕn khu §«ng TriÒu d­íi sù chØ ®¹o vµ phèi hîp
ho¹t ®éng cña c¸c ®ång chÝ NguyÔn V¨n TuÖ (s­ TuÖ), NguyÔn B×nh vµ NguyÔn V¨n §µi
lµ nh÷ng chiÕn sÜ c¸ch m¹ng míi ra tï ®· h×nh thµnh, ®éi du kÝch vò trang ®· ®­îc thµnh
lËp t¹i nhµ «ng B¸ NÝt ë lµng Hæ Lao. §©y lµ sù trïng hîp "ý §¶ng" víi "lßng d©n" vµ
§«ng TriÒu vèn ®· lµ vïng ®Êt kiªn c­êng. Nh÷ng ng­êi chän §«ng TriÒu kh«ng chØ cã

H¶i Thanh vµ TrÇn Cung, mµ tr­íc ®ã lµ s­ TuÖ, NguyÔn B×nh vµ NguyÔn V¨n §µi. Sau
ngµy 8 th¸ng 6 n¨m 1945, s­ TuÖ phô tr¸ch c«ng t¸c x©y dùng chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng ë
§«ng TriÒu cho tíi ngµy 25 th¸ng 8 n¨m 1945 vµ chuyÓn sang lµm Chñ nhiÖm HuyÖn bé
ViÖt Minh huyÖn Kinh M«n. Cïng thêi gian ®ã, ®ång chÝ NguyÔn V¨n §µi ®­îc chØ ®Þnh
lµm Chñ nhiÖm HuyÖn bé ViÖt Minh huyÖn §«ng TriÒu, cßn ®ång chÝ NguyÔn B×nh sau
ngµy 23 th¸ng 9 n¨m 1945 ®­îc Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cö vµo phô tr¸ch c«ng t¸c qu©n sù
ë Nam Bé .
1
__________
1. DÉn theo bµi viÕt cña t¸c gi¶ Tèng Kh¾c H¶i ®¨ng trªn B¸o Qu¶ng Ninh, sè ra ngµy 12 th¸ng 7 n¨m