Page 15 - Оқу құралы ТЕРМОЯДРОЛЫҚ ЭНЕРГЕТИКА. ТОКАМАК

қозғалыс машинасы деп батыл атаса, біреу қалжыңдап адам қолымен жасалған Күн
дейді. Синтез өте жоғары температурада жүреді. Дәл осындай реакциялар күнде де
болады (2.2-сурет).
Мысалы, тіктөртбұрышты оның бір шетіне параллель оське айналдырғанда,
тікбұрышты қуыс сақина алынады. Егер айналатын фигура шеңбер болса, онда
объект торус (тороид) деп аталады. Тороид термині тороидты полиэдрды сипаттау
үшін де қолданылады. Бұл тұрғыда тороид дөңгелек болуы қажет емес және кез
келген саңылаулар саны болуы мүмкін (2.2- сурет. Тороид келтірілген ).

2.2- сурет. Тороид [11].

Қазақстандық токмак КТМ 2006жылы Жезқазғандағы Қазақстан Ұлттық
атом энергетикасының институтында құрылған. Бұл уақытта КТМ жарияланған
тарихында центральды орталық Европаның және өндіріс бірлестіктерін Technology
программасы комитетінің ерекшеліктерді құру мақсатында жүргізілген. КТМ
жасаушылары бірінші бөлікте 2008жылы құрылған, бірақта 2013 жылға дейін олар
өндіру жүргізу мәселелерін жамандығымен ұзартылған кездері бар болды.
Дивектор плазмалық калонаның сыртқы қабаттарын жоюға қызмет ететін
токмак немесе жұлдызды типтегі термоядролық реакторларға арналған құрылғы
вакумдық камераның қабырғаларындағы бөлшектердің бір бөлігі міндетті түрде
сымға түседі. Бұл екі себеп бойынша жағымсыз.
Бірінші себеп:
 плазма қоспаларының бөлуіне байланысты салқындатылады
Екінші себеп:
 Реактор қабырғасымен қосымша сәулелену әсерінен қызып кететі.
КТМ кешенінің бірегейлігі дивектор элементтерінің өзгеруі үшін вакумдық
камераға жылдам қол жеткізу мүмкіндігі плазма мен қапталған материалдарды
зерттеу үшін және де термоядролық реакторлар үшін маңызды болатын бірінші
қабырғадағы зерттеулерге мүмкіндік береді.