Page 21 - Оқу құралы ТЕРМОЯДРОЛЫҚ ЭНЕРГЕТИКА. ТОКАМАК

 қосымша плазмалық жылыту,
 басқарылатын плазмалық ток шығысы,
 жұмыстың келесі цикліне дайындық

3.1-сурет. Токмакпен жұмыс жасаудағы қажетті парамтрлері.

Токамакпен жұмыс істеу үшін сізге қажет:
6
Камерада қажетті вакуумдық жағдайларды жасау Р фон~10 5 − 10 Па ;;
3
Камераны жұмыс газымен ~10 − 10 Па қысымға дейін толтыру;
2
Бұл фонда айтарлықтай қысымның асып кетуді талап етеді қысым / фон ≥ (2 −
4) ∙ 10 ;
2
Бөліну аймағын-да шашыраңқы өрістердің төмен деңгейін құру ≤ , ;
Газды бұзу үшін жеткілікті айналма кернеуге жету = пр жоғары [15].

3.1. Токамактың құрлымы
Токамак құрылғысы
Трансформатор жасаған электр өрісі плазмалық баған арқылы токты (үлкен
қызыл көрсеткілер) жүргізеді. Нәтижесінде полоидты магнит өрісі пайда болады,
ол плазма ағынын секцияда шеңбер (жасыл тік шеңберлер) пішінін алатындай етіп
қысады. 1934 жылы зертханада бірінші синтез реакциясы болды, бұл сол уақыт
үшін үлкен серпіліс болды. Дегенмен, бүгінде мұны істеу соншалықты қиын емес:
2018 жылы он екі жасар жасөспірім үйде термоядролық экспериментті сәтті
жүргізген ең жас адам ретінде Гиннестің рекордтар кітабына енді.
Өкінішке орай, мұндай тәжірибелер секундтың бір бөлігін ғана құрайтын
нәтижелер береді, ал термоядролық реакцияларды өндіру және ұзақ уақыт бойы
қолдау маңызды мәселе болып қала береді. Термоядролық синтез энергиясын
өндірудің тұрақты және сенімді әдісі дамыған жағдайда ғана синтез коммерциялық
тұрғыдан тиімді энергия көзіне айнала алады.
Термоядролық энергия жеңіл атом ядроларының қосылуы кезінде бөлінетін
энергияны пайдаланады. Осындай екі бөлшекті бір бөлікке біріктіргенде, бастапқы
ядролардың жалпы массасынан сәл жеңілірек ядро пайда болады. Бұл
айырмашылық жойылмайды, бірақ энергияға айналады. Бір ғажабы, массаның
мұндай елеусіз жоғалуы орасан зор энергияға айналады, бұл термоядролық
энергетиканың дамуын өте перспективалы етеді.
Заттың үш күйі бар: қатты, сұйық және газ тәрізді. Егер газ өте жоғары
температураға ұшыраса, ол плазмаға айналады. Плазмада электрондар атомдардан