Page 8 - Оқу құралы ТЕРМОЯДРОЛЫҚ ЭНЕРГЕТИКА. ТОКАМАК

мағынаға ие. Бұл термин абсолюттік бос кеңістікті бейнелейді және оның басты
проблемасы - бұл нақты әлемде болуы мүмкін емес идеалды күйді сипаттайды. Дәл
осы суреттегідей үлгілер бойынша тұйық плазмалы вал магниттік тор ішінде
көрініс ала бастайды. Яғни, осы құрылғыларды магниттік катушкалары бар
триодалдық камера деп атайды. Бұл құрылығылардың атауын қысқаша ТОКАМАК
деген атауды аламыз.
ТОКАМАК – басқарылатын термоядролық синтезді жүзеге асыруға
арналаған трейодалды магниттік тұзағы бар реактор (1.5-сурет) .

1.5 – сурет.Термоядролық реактор [4]

1.5 – суретте көрсетілген термоядролық реаторда жүретін реакциялар бірдей
және тот баспайтын болат пен графит қондырғысының ішіндегі температурамен
Күннің өзегімен салыстырғанда жоғары екені ескеріледі. Плазманы (иондалған
газды) камераның қабырғаларына тигізбей магнит өрісі ұстайтын құрылғы
термоядролық реактор деп аталады[4].
Осы басқарылатын термоядролық синтезді жүзеге асырудың екі принципті
схемасы өте қарқынды қаржыландырылуда.
1. Плазманы ұстап тұру салыстырмалы түрде төмен қысым мен жоғары
температурада (токомак) магнит өрісі арқылы жүзеге асырылатын
квазистационарлық жүйелер [9].
2. Импульстік жүйелер, мұндай UTS жүйелерінде дейтерий мен тритий бар шағын
нысандарды ауыр лазерлік немесе иондық импульстармен қысқа мерзімді қыздыру
арқылы жүзеге асырылады. Мұндай сәулелену термоядролық микрожарылыстар
тізбегін тудырады.

1.2 Термоядролық реакция

Адамдар ұзақ уақыт бойы бақыланбайтын (жарылғыш) термоядролық
синтезді жүзеге асыра алды. 1952 жылы «Эви Майк» операциясы кезінде Америка
Құрама Штаттары әлемдегі алғашқы термоядролық жарылғыш құрылғыны сынады
- дегенмен оның өлшемі мен нашар таңдалған отынына байланысты қару ретінде
практикалық маңызы болмады. Бірақ тоғыз жылдан кейін КСРО өзінің
термоядролық бомбасын AN602 сынады. Әртүрлі дереккөздерге сәйкес, тротил