Page 2 - เรื่องทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม พว31001
P. 2
ใบความรู้ เรื่องทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม
สมบัติทางกายภาพของดินและโครงสร้างของดิน
สมบัติทางกายภาพของดินได้แก่เนื้อดิน โครงสร้างของดิน ความหนาแน่น ความพรุน อุณหภูมิ และสี
ี่
ของดิน เป็นต้น ซึ่งเป็นปัจจัยร่วมทส าคัญกับธาตุอาหารในดิน เพื่อเพิ่มผลผลิตของพืช มนุษย์รู้จักปรับปรุง
เปลี่ยนแปลงสภาวะที่ไม่เหมาะสมทางกายภาพให้สามารถเพิ่มผลผลิตมานานแล้ว เช่นการเปลี่ยนแปลง
โครงสร้างของดิน โดยวิธีการไถพรวน ท าการปรับปรุงดินเหนียวให้สามารถถ่ายเทอากาศและระบายน้ าได้ดีด้วย
้
แกลบ ในทางวิศวกรรมมนุษย์ได้อาศัยสมบัติทางกายภาพมาใช้ในการสรางถนน หรือสร้างอาคาร โดยการเลือก
ดินที่เหมาะสม ซึ่งใช้ดินที่ไม่หดตัวหรือขยายตัวมากเกินไป ถ้าจ าเป็นต้องใช้ต้องมีการตอกเสาเข็มเพื่อป้องกัน
การเสียหาย
เนื้อดิน
ค าว่า เนื้อดิน หมายถึง ความหยาบ ความละเอียดของดิน ในส่วนของเนื้อดินนั้นเราพิจารณา
เฉพาะส่วนที่เป็นอนินทรีย์สารเท่านั้น ซึ่งมีประมาณไม่เกิน 96 เปอร์เซ็นต์ขององค์ประกอบที่เป็นของแข็ง ส่วน
ที่ควบคุมเนื้อดินก็คือสัดส่วนระหว่างอนุภาค ทราย (sand) ดินทรายแป้ง (silt) และ ดินเหนียว (clay) นิยม
พิจารณาอนุภาคอนินทรีย์สารที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางไม่เกิน 2 มิลลิเมตร เนื้อดินไม่มีผลโดยตรงต่อการ
เจริญเติบโตและผลผลิตของพืช เนื้อดินมีผลทางอ้อมเนื่องจากเป็นตัวควบคุมสมบัติอื่นๆ ที่มีผลต่อการ
เจริญเติบโตของพืช เช่นการดูดน้ า การดูดซับไอออน และการแลกเปลี่ยนก๊าซเป็นต้น
อนุภาคของดิน
อนุภาคของดิน คือ ชิ้นส่วนของหินและแร่ ที่สลายตัวหรือผุกร่อนเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย ทั้งทางด้าน
กายภาพและทางด้านเคมี พวกที่ขนาดเล็ก โดยวัดเส้นผ่าศูนย์กลางสมมูลไม่เกิน 2 มิลลิเมตร เรียกว่า ดินผง
(fine earth) อนุภาคของดินแบ่งเป็นกลุ่มได้ดังนี้
1. กลุ่มขนาดทราย (sand separate)
2. กลุ่มขนาดทรายแป้ง (silt separate)
3. กลุ่มขนาดดินเหนียว (clay separate)
สมบัติบางประการของกลุ่มขนาดต่าง ๆ ของอนุภาคดิน
ดินผงจะมีขนาดของเส้นผ่าศูนย์กลาง เล็กและใหญ่แตกต่างกันออกไปตั้งแต่สามารถมองเห็นด้วยตา
ิ
เปล่าจนถึงต้องใช้กล้องจุลทรรศน์แบบอเล็กตรอนส่องดูจึงจะเห็นได้ จึงมีการแบ่งขนาดของอนุภาคดินออกเป็น
กลุ่มขนาดต่างๆได้ 3 กลุ่มดังต่อไปนี้คือ
