Page 131 - รายงานวิจัยน้ำทะเล_Neat
P. 131
121
ในพื้นที่หมู่ที่ 3 ต าบลโคกขาม ในการเร่งฟื้นฟูชายฝั่งปูองกันไม่ให้แนวปุาชายเลนพังทลายมากไปกว่า
นี้ จึงท าให้มีเครือข่ายในต าบลอื่นของจังหวัดสมุทรสาครและสมุทรสงครามมาศึกษาดูงาน โดยมีแนวคิด
ส าคัญได้แก่
ขั้นแรก ที่ต้องท าแบบเร่งด่วน คือการปูองกันแนวเขตจากชายฝั่ง 2 กิโลเมตร
ให้เป็น “เขตโครงการอนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติตามแนวพระราชด าริเศรษฐกิจพอเพียงและ
การพัฒนาที่ยั่งยืน” เพื่อสงวนไว้ให้ชาวบ้านหากิน โดยห้ามไม่ให้เรืออวนเข้ามาลากหอย ปลา ปู
ในเขตนี้ ซึ่งช่วยท าให้เลนในบริเวณนั้นตกตะกอน เป็นที่พักอาศัยหลบภัยและแหล่งหากินของสัตว์น้ า
วัยอ่อนได้ต่อไป การแสดงเขตอนุรักษ์ ก็คือให้เจ้าของที่ดินพื้นที่นากุ้งติดทะเล ปักไม้ไผ่ตงสูง 4 วา
หรือ 8 เมตร เอาไว้ปักปูาย (ไม้ไผ่อยู่ในน้ าทะเลขึ้นๆ ลงๆ อยู่ได้นาน 6-7 ปี) โดยปักต้นไผ่จ านวน
2 ต้นทุกๆ ระยะ 1 เส้น (80 เมตร) ซึ่งวิธีนี้แก้ปัญหาเรือใหญ่ไม่ให้เข้ามาเบียดเบียนทรัพยากรธรรมชาติ
ชายฝั่งได้ แต่ยังไม่สามารถปูองกันคลื่นลม คลื่นทะเลกัดเซาะชายฝั่งได้
ขั้นที่สอง ก็ต้องสร้างแนวกันคลื่น ขั้นตอนนี้จะปักกลุ่มไม้ไผ่ในลักษณะ 3 เหลี่ยม
กลุ่มละ 55 ต้น หน้ากว้างด้านละ 4.5 เมตร เพื่อลดแรงคลื่นที่จะปะทะฝั่ง เศษไม้ที่ลอยมาติดล าไม้ไผ่
ก็ใช้เสริมท าให้ตะกอนเลนตกในบริเวณนั้น ผลพลอยได้จากวิธีการนี้ก็คือ ชาวบ้านใช้ไม้ไผ่เลี้ยงหอยแมลงภู่
ขั้นสุดท้าย คือการปลูกต้นไม้ชายเลนประเภทแสมสลับกับโกงกางเพื่อช่วยยึดและ
ประคองหน้าดิน จากการปรึกษาขอความรู้ด้านวิชาการ ท าให้ทราบว่าตะกอนจากการปักไม้ไผ่จะขยาย
ออกไปเรื่อยๆ ส่วนปุาโกงกางนั้นถ้าขึ้นหนาแน่นเกินไปท าให้ต้นลีบหัวโต ประสิทธิภาพในการกักดิน
ตะกอนลดน้อยลง โดยทั่วๆ ไปนั้นต้นโกงกางมีความสูง 15 เมตรภายใน 5 ปี ซึ่งอาจตัดฟันมาใช้
ประโยชน์ได้ โดยมีการปลูกทดแทนไปเรื่อยๆ นอกจากนี้ได้จัดกิจกรรม โดยมีอาสาสมัครทั้งประชาชน
ทั่วไป นักเรียน นิสิต นักศึกษา ข้าราชการ และหน่วยงานต่างๆ มาช่วยปลูกปุาชายเลนและเก็บขยะที่
ลอยมาติดตามแนวชายฝั่ง
5.2 ปัจจัยความล้มเหลว
เนื่องจากพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นของนายทุนและพื้นที่อยู่อาศัยของตนเองไม่ได้อยู่ติด
กับชายฝั่ง จึงมองข้ามความส าคัญต่อผลกระทบด้านการกัดเซาะชายฝั่งที่เกิดขึ้น ท าให้ชาวบ้านมี
ส่วนร่วมค่อนข้างน้อย
6. ข้อเสนอแนะ
6.1 กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ควรประสานงานกับองค์การบริหารส่วนต าบล
โคกขาม จัดท าแผนพัฒนาต าบลสามปีเพื่อตั้งงบประมาณ ในการด าเนินงานปักดูและรักษาและ
ซ่อมแซม แนวไม้ไผ่ โดยต้องเน้นการท าประชาพิจารณ์ควบคู่กันไป เพื่อเปิดโอกาสในคนในท้องถิ่นได้
เข้ามามีส่วนร่วม
6.2 กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง องค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรสาคร และ
องค์การบริหารส่วนต าบลโคกขาม ต้องร่วมกันในการแก้ปัญหาการกัดเซาะและฟื้นฟูชายฝั่งทะเล โดย
อาจท าการใช้ต าบลโคกขามเป็นต้นแบบ ลดปัญหาน้ าทะเลกัดเซาะชายฝั่งหาดโคลน แล้วน าไปประยุกต์
ใช้ในพื้นที่อื่น หัวใจส าคัญของการท าแนวไม้ไผ่กันคลื่นอยู่ที่การกอบกู้ฟื้นฟูระบบนิเวศปุาชายเลน
กลับคืนมา
