Page 132 - รายงานวิจัยน้ำทะเล_Neat

122

ถอดบทเรียนพื้นที่ หมู่ที่ 6 บ้านนาเกลือมณีรัตน์ ต าบลบางหญ้าแพรก อ าเภอเมือง จังหวัดสมุทรสาคร

1. ข้อมูลทั่วไปของชุมชน
เป็นพื้นที่ราบลุ่มปากแม่น้าท่าจีน และอยู่บริเวณปากอ่าวไทยตอนบน จึงอุดมด้วยทรัพยากร

ชายฝั่งและปุาชายเลนอันเป็นแหล่งการท าประมงชายฝั่ง และการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ า สภาพภูมิอากาศ
โดยเทียบกับทั้งจังหวัดสมุทรสาครมีลักษณะอากาศแบบฝนเมืองร้อน ฤดูร้อนเริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์
ถึงเดือนเมษายน และฤดูฝนตั้งแต่เดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคม ในระหว่างเดือนพฤศจิกายนถึง
เดือนมกราคม ส่วนใหญ่อากาศค่อนข้างหนาว สภาพภูมิอากาศในหน้าร้อนไม่ร้อนมากนัก เนื่องจากมี

มรสุมตะวันออกเฉียงใต้พัดผ่านท าให้อากาศเย็นและชุ่มชื้น อุณหภูมิตลอดปีอยู่ระหว่าง 20.5-34.9
องศาเซลเซียส มีปริมาณน้ าฝนทั้งปี ประมาณ 1,400 มิลลิเมตร โดยมีปริมาณฝนตกมากในเดือนสิงหาคม
และเดือนกันยายน ประมาณ 280 มิลลิเมตร และมีความชื้นสัมพันธ์โดยเฉลี่ยตลอดปีประมาณ 76 เปอร์เซ็นต์
(ส านักงานเทศบาลต าบลบางหญ้าแพรก, 2558)

การปกครองและประชากร มีครัวเรือนรวมทั้งสิ้น 1,074 ครัวเรือน ประชากรรวมทั้งสิ้น
1,043 คน แยกเป็นชาย 1,033 คน เป็นหญิง 1,010 คน ส่วนใหญ่จบการศึกษาในระดับประถมศึกษา
(ส านักงานเทศบาลต าบลบางหญ้าแพรก, 2558) ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพท านาเกลือ โดยเริ่มในช่วง

ฤดูแล้ง ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน ถึงประมาณกลางเดือนพฤษภาคมของปีถัดไป ระยะเวลาประมาณ 6-7
เดือน ขึ้นอยู่กับสภาพอากาศ เนื่องจากการท านาเกลือไม่สามารถท าได้ในช่วงฤดูฝนสามารถเก็บผลผลิต
เกลือได้ประมาณกลางเดือนมกราคม เป็นต้นไป ผลพลอยได้ คือ เกษตรกรชาวนาเกลือที่มีพื้นที่
กักเก็บน้ าทะเล (วัง) ก็ท าให้มีสัตว์น้ าทะเลต่างๆ เช่น กุ้งขาว กุ้งแชบ๊วย ปลาหมอเทศ ปลากะพง
ปูทะเล ฯลฯ อยู่ภายในวัง เป็นการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ าแบบธรรมชาติ เพื่อเป็นรายได้เสริมทางหนึ่ง และ

เนื่องจากน้ าในนาเกลือมีความเค็มมากกว่าน้ าทะเล เกษตรกรชาวนาเกลือสามารถจ าหน่ายน้ าเค็ม
ให้กับเกษตรกรชาวนากุ้ง เพื่อน าไปผสมกับน้ าปกติในการใช้เพาะเลี้ยงกุ้ง ปัจจุบันคนในชุมชนมีการ
ประกอบอาชีพประมง เพาะเลี้ยงสัตว์น้ าเป็นหลัก บางส่วนมีอาชีพรับจ้าง ท างานโรงงานและรับจ้าง

ท านาเกลือ นอกจากนี้มีการแปรรูปอาหารทะเลอื่นๆ การท าอุตสาหกรรมแปรรูปอาหารทะเล
ขนาดใหญ่ แปรรูปอาหารทะเลขนาดย่อม แปรรูปอาหารทะเลขนาดเล็ก
2. ปัญหาที่เกิดขึ้นและผลกระทบ
เมื่อ 50 ปีที่ผ่านมา ต าบลบางหญ้าแพรก มีความอุดมสมบูรณ์ มีต้นล าพูขึ้นอยู่จ านวนมาก

ต่อมามีปัญหาการกัดเซาะชายฝั่งเพิ่มขึ้น สาเหตุส่วนหนึ่งมาจากการท านากุ้งที่ตัดไม้แผ้วถาง
ปุาชายเลนเพิ่ม การเลี้ยงหอยแครงที่เปิดหน้าดิน เพื่อขายดินท าให้เกิดการน าเลนออกไปจากพื้นที่
อีกทั้งกระแสลม และคลื่นลมทะเลแรงแปรเปลี่ยนไปอย่างมาก ท าให้ปัญหาการกัดเซาะชายฝั่งรุนแรง
ขึ้นทุกปี ในพื้นที่หมู่ที่ 6 เป็นพื้นที่ได้รับผลกระทบภัยธรรมชาติจากอุทกภัยในปี พ.ศ. 2554 ส่งผลให้

ปุาชายเลนเสียหายล้มตายเป็นจ านวนมาก ประกอบกับบริเวณที่ปลูกมีการกัดเซาะของธรรมชาติอย่าง
รุนแรง และคลื่นลมได้พัดเอาขยะที่ลอยในทะเลเข้ามาในบริเวณชายฝั่งจ านวนมาก
ขยะเป็นปัญหาส าคัญ เนื่องจากพื้นที่ปุาชายเลนบริเวณปุาอ่าวมหาชัยฝั่งตะวันตกใน
ท้องที่หมู่ที่ 5 และหมู่ที่ 6 ต าบลบางหญ้าแพรก ตั้งอยู่บริเวณปากแม่น้ าท่าจีน จึงเป็นพื้นที่รองรับ

ปริมาณขยะที่ลอยมาตามแม่น้ าท่าจีนซึ่งไหลผ่านพื้นที่ 4 จังหวัด ได้แก่ ชัยนาท สุพรรณบุรี นครปฐม