Page 35 - YÜZYILLIK İMZA

Y Ü Z Y I L L I K İ M Z A
5 Haziran 1870
Pera Yangını krokisi
tahmin ettiği kayıp miktarları (Royal için £30.000, Imperial için £25.000,
Sun için £26.000), toplam £6-7 milyonluk tahmin edilen zararla karşılaş-
tırıldığında oldukça düşük bir değer olarak meydana gelmiştir.7
Yangınların yoğun ve etkilerinin büyük olduğu dönemin İstanbul’unda,
dikkate değer yangınları haber vermek için kullanılan iki gözetleme kulesi
bulunmaktadır. Bunlardan ilki, İstanbul ve Boğaz’a hâkim olan Harbiye
Nazırlığı’nın (günümüzde Beyazıt Kulesi olarak bilinen) kulesidir. İkincisi
ise tüm Pera’yı (Beyoğlu) gören Galata Kulesi’dir. Bu yüksek noktalarda gece
gündüz nöbet tutan gözcüler bulunur, yangınlar, özel bir merkeze bildirilir
ve bu merkez derhal halka tanıdık olan yedi top atışı yapardı. Daha sonra,
ulaklar çeşitli mahallelere gönderilerek itfaiyecileri haberdar ederdi.8
Bu büyük yangınlardan sonra, sigortalanan değerlerde önemli artışlar
gerçekleşmiştir. 1877’den 1881’e kadar 40 milyon frank artış göstermiş ve
1881 sonunda yıllık 2 milyon frank prim getirecek şekilde toplamda yakla-
şık 250 milyon franka ulaşmıştır. 1878 yılında Türkiye’de faaliyet gösteren
ilk Fransız şirketi Fonciere-Yangın9’dır. 1880 sonunda İstanbul’da faaliyet
gösteren diğer yangın sigorta şirketleri ise şunlardır: İngiliz şirketleri olan
Sun Fire Office, Imperial; Saint-Gallen’den Helvetia, Bükreş’ten Romania,
Paris’ten La Centrale ve Hamburg’dan La Translantique, Frankfurt’tan La
Providentia ve Trieste’den Assurances Générales.
Bununla beraber, deniz sigortası, önemli bir gelişim potansiyeline sahipti,
ancak ticari ortam çok iyi bir durumu vaat etmemekteydi ve İstanbul limanına
uğrayan gemilerin tonajı 1879 ve 1880 yıllarında belirgin bir şekilde azalmıştı.
1870’teki büyük yangından itibaren, yangın sigortası açısından İstanbul,
birçok Avrupa şehrinden üstün hale gelmiştir; riskler iyi yapılandırılarak ve
7 Cornel Zwierlein, a.g.e., s. 92.
8 L’Agent d’Assurances, 5.3.1889, Vol. 7, No. 7, s. 82.
9 La Reassurance, Fonciere-Yangın’ın Yabancı Ülkeler Genel Müfettişi J. Comple-Cailoux, Ağustos-Eylül 1949, s. 159.
3 3