Page 52 - MAKSİMUM BİZ | BAHAR 2009

469 y›l›nda Atina’da heykelt›rafl Sophroniskos ile ebe Phainerete’nin o¤lu olarak dünyaya gelen ‹lkça¤›n en büyük düflünürlerinden Sokrates...
Herkesin akl›nda olan; “Bildi¤im tek fley hiçbir- fley bilmedi¤imdir” sözünün sahibi Sokrates düflünce- lerini kitaplaflt›rmadan, çarfl›da pazarda dolaflarak, karfl›s›na ç›kanlarla konuflmaya çal›fl›rd›. Bunu da, in- sanlar›, hayatlar›n›n anlam ve amaçlar› bak›m›ndan düflünmeleri, onlarda bu iste¤i uyand›rmak için yapar- d›. Sokrates, felsefesini, kiflilere sorularak sorarak kendilerinin bulmas›n› sa¤lar, kitaplardan ö¤renilen bilgilerin geçici oldu¤unu oysa insan›n ö¤renerek ve benimseyerek oluflturdu¤u bilgiyi ise her zaman kulla- nabilece¤ini ve bu bilginin kitaplarda olanlardan her zaman için daha kal›c› oldu¤unu belirtirdi. ‹flte tam da bu nedenden dolay› yaz›l› hiçbir eser b›rakmad›. Kiflile- rin kendilerini tan›malar›n› sa¤layan sorularla kitaba gerek kalmadan, düflüncelerini, ö¤retilerini Atinal› gençler aras›nda yayg›nlaflt›rd›.
Oysa, kendisini tan›yan herkesin do¤ru bilgiye sonunda ulaflaca¤›n›, filozoflar›n ise sadece gerçek bil- giye ulaflacak kifliler için arac› olaca¤›n› düflünmeyen- ler de bulunmakta idi. Atina yönetimi taraf›ndan Sok- rates’e yöneltilen dinsizlik suçlamas›n›n bafll›ca ö¤ele- ri gençleri sapt›rmak ve devletin tanr›lar›n› yok saya- rak yeni tanr›lar uydurmak biçimindeydi. Sokrates bu suçlamay› hafife alarak reddetti, suçlay›c›lar›n bafl›n› çeken Anytos’u alayl› sorular›yla zor durumda b›rakt›. Bir tür itiraf gibi görülebilecek bir savunma yapt›ktan sonra bir olas›l›kla 220’ye karfl› 280 oyla suçlu bulun- du. Yasal hakk› gere¤ince kendisine bir ceza önerme s›ras› gelince, asl›nda büyük bir hay›r ifllemifl say›lma- s› gerekti¤ini öne sürerek devlete hizmet edenlerin be- dava yemek yedi¤i Pithaion’da karn›n›n doyurulmas›n›
Sokrates’in savunmas›
önerdi. S›rf formaliteyi gerine getirmek için de para olarak kendisinin verebilecek 1 minas› oldu¤unu, ama dostlar›n›n aralar›nda 30 mina daha toplad›klar›n› söy- ledi. Bu tutumu Atina mahkemesini iyice öfkelendirdi ve daha büyük bir ço¤unlukla ölüme mahkum edildi.
Kendi düflüncelerini söylemekten ve bu düflün- celerden dolay› mahkum olmaktan çekinmeyen Sokra-
50