Page 22 - Ondan Sonra Ocak 2023

yönel p kaybedenlerden olacaktır. B r nc yol
peygamberler n ve onlara tab olanların yoludur,
k nc yol da șeytanın. Bu rollerden/yollardan
b r s n seçmek se, nsanın özgür rades ne ve
sorumluluğuna bırakılmıștır.
Katı kaderc düșüncen n kend s ne dayanak
olarak ler sürdüğü ancak yanlıș yorumladığı;
“Yeryüzünde cereyan eden veya kend n zde
meydana gelen h çb r mus bet yoktur k , B z onu
yaratmadan önce b r k tapta yazılmıș olmasın”4
ayet n n yorumunda İmam Matur d , yeryüzünde
veya nsanda tahakkuk eden mus betler n, nsan
yaratılmadan önce yazıldığı yönündek anlayıșın
yanlıș olduğunu söylemekte ve bu yazılmanın

öncel ğ n n nsana değ l, gerçekleșen olaya a t
olduğunu fade etmekted r.5 B r k tapta yazılı
olmak da, anladığımız anlamda k tabı değ l, olayın
bell kurallar ve kanunlar çerçeves nde
gerçekleșmes n fade eder. B r bölgede patlayan
nükleer b r reaktörün kanser vakalarına ve sakat
doğumlara sebep olacağı açıktır. Bu durumda
kanser olan b r k ș n n bașına böyle b r mus bet n
gelmes o nsan yaratılmadan önce yazılmıș
değ ld r; aks ne o olay onun bașına gelmeden önce
hang sebeplere bağlı olarak böyle b r mus bete
uğrayacağının kuralları ve șartları vardır f z ksel ve b yoloj k kanunlara d ğer yandan
demekt r. İnsanın bașına gelen olayların bu toplumsal kanunlara tab d r (k ș n n ana-
șek lde anlașılması, nsanın hayatın akıșına babasını seçememes , doğumunu ve ölümünü
müdahale etmes n mümkün kılar. Daha da engelleyememes vb. g b ). İnsan güç yet remed ğ
öneml s yașanan mus betler n faturasını Allah’a șeylerden sorumlu da değ ld r. Ancak nsanın,
kesmekten vazgeçer ve gerçek sorumluların rades le karar ver p ș ve eyleme dökeb ld ğ yan
yakasına yapıșab l r.6 Zaten Kur’an’da kader güç yet reb ld ğ her șey onun sorumluluğundadır.
kel mes , yüce Allah tarafından boynuna bağladık.
”Her nsanın amel n /kader n
nsanın alın yazısı anlamında değ l, İnsan ç n kıyamet gününde, açılmıș olarak önüne
“ölçü/düzen/kıymet/güç yet rme/sah p olma”7 konacak b r k tap çıkarırız”8 ayet ne göre her
anlamında kullanılmıștır. Bu manada kader, yüce düșünce ve davranıș y -kötü, sevap-günah, ödül-
Allah’ın kâ nat ç n bel rled ğ f z ksel, b yoloj k, ceza kavramlarına dolayısıyla hükümler ne tab
toplumsal alanlarda koyduğu yasalardır yan olacaktır (örneğ n; k ș n n d n n , ș n , eș n
Sünnetullah’tır. Bütün müm nler de buna man seçmes ; çk çmeye karar ver p çmes ya da
eder. haram olduğu ç n çmemes g b ). Dolayısıyla
Kısaca nsanın rades le karar ver p kadere man bütün yönler yle Yüce Allah’ın
gerçekleșt remed ğ daha yalın fadeyle güç koyduğu kanunları ve sınırları fark etmek ve
yet remed ğ , onu ve gücünü așan her șey nsanın drak etmek, yolunu ve yönünü kend özgür
kader d r. Yan nsanı etk leyen ve bașına gelen rades yle seçmek ve bu seç mlerde bütün
her șey İlah ölçüler dâh l nde olup b r yandan sorumluluğunu da kabul etmekt r.