Page 27 - Ondan Sonra Ocak 2023

MAKALE

ACI VE TERMODİNAMİĞİN İKİNCİ YASASI

Mel nda Gülsüm ESEN

Huzurlu geçen günün sak n saatler nde en
sevd ğ n z kupanıza sıcak kahven z koydunuz,
yanınıza derg n z aldınız ve okumaya bașladınız.
Dak kalar sonra s z bekleyen kahven z aklınıza
geld ve key fle m n k b r yudum çt n z ama b r
san ye! Bu on dak ka öncek kahven z değ l,
soğumuș! Lütfen kahven z suçlamayın. Kahveler
böyled r, bunu hep yaparlar, sıcak b r havada dah
soğurlar. Çünkü ısınan șeyler soğurlar ve o șey,
soğuyorken etrafını saran hava ısınır, öyle k her
k s de aynı ısıya ulașıncaya dek. B l m nsanları
buna termod nam ğ n k nc yasası d yor. Bu yasa,
kahven n soğumasının b l msel açıklamasını
sunuyor. Eğer b l msel b r yasayı, sted ğ m g b
yorumlama cüret m mazur görürsen z sevg l
okuyucu, b r kalb n soğuması da termod nam ğ n

k nc yasasına tab olduğunu söyleyeceğ m. Șöyle
k …
Karanlıkta kaybolmuș b r nsana “neredes n?”
d ye sorduğumuzda b ze var olduğu alanı șaret
edecek șek lde “buradayım” d ye seslen r.
F lozoflar tarafından yürütülen kurgusal olanın
ontoloj k statüsüne da r tartıșmayı har ç tutarsak,
var olmak ve “burada” olmak b rb r ne k l tl d r.
Çünkü b z m dünyamızda (henüz b leb ld ğ m z
kadarıyla) yașayan her canlı b r mekânda var olur,
uzay zaman koord natları ve l șk ler le
bet mlen r. Bet mlemelerden elde ed len
tanımlamalar da nsan z hn n n etk leș m ağı
çer s nde dünyanın görece metaf z k yükününe de
gönder mde bulunacak b ç mde ağır b r görev yükü

altında șek llen r. Böylel kle kavramsal dünyamız,
mekânsal dünyamızın yüzdüğü dalgaların
der nler ne z nc rlen r. Ama mekân ned r?
Mekân, nsanın ç ne doğduğu ve onu sarıp
sarmalayan b r kundak g b d r; nsanın b l nc ne
zaman le b rl kte nakșolmuștur. B z nsanlar,
bütünüyle boyun eğd remed ğ m z mekânı despot
b r hükümdar g b düșünme eğ l m nde olsak da