Page 11 - COJ-2020_
P. 11
๓.๑ ศาลชั้นต้น
ศาลชั้นต้น เป็นศาลซึ่งรับคำาฟ้องหรือรับคำาร้องในชั้นเริ่มต้นคดี โดยผู้ที่มีคดีความและประสงค์จะ
ใช้สิทธิฟ้องร้องต้องยื่นฟ้องที่ศาลนี้เป็นลำาดับแรก โดยคดีที่ศาลชั้นต้นรับพิจารณาสามารถจำาแนกออก
เป็นเรื่องต่าง ๆ ทั้งคดีแพ่ง คดีผู้บริโภค คดีสิ่งแวดล้อม คดีนักท่องเที่ยว คดีแรงงาน คดีภาษีอากร คดีล้มละลาย
คดีเยาวชนและครอบครัว คดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศ หรือคดีอาญา โดยดำาเนิน
กระบวนการตัดสินชี้ขาดเป็นชั้นศาลแรก ทั้งมีอำานาจดำาเนินกระบวนการพิจารณาแทนศาลอุทธรณ์และ
ศาลฎีกาในบางเรื่องด้วย โดยศาลชั้นต้น ได้แบ่งย่อยลงไปเพื่อประโยชน์ในการพิจารณาพิพากษาคดี ประกอบ
ด้วย
๑. ศาลชั้นต้น พิจารณาคดีแพ่งและคดีอาญาในกรุงเทพมหานคร แบ่งออกเป็น ๓ กลุ่ม คือ กลุ่ม
ศาลแพ่ง ได้แก่ ศาลแพ่ง ศาลแพ่งกรุงเทพใต้ ศาลแพ่งธนบุรี ศาลแพ่งมีนบุรี ศาลแพ่งพระโขนง ศาลแพ่งตลิ่งชัน
กลุ่มอาญา ได้แก่ ศาลอาญา ศาลอาญากรุงเทพใต้ ศาลอาญาธนบุรี ศาลอาญามีนบุรี ศาลอาญาพระโขนง
ศาลอาญาตลิ่งชัน
๒. ศาลจังหวัด เป็นศาลยุติธรรมชั้นต้นที่ตั้งประจำาในแต่ละจังหวัดหรือในบางอำาเภอมีเขตอำานาจศาล
ตามที่พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลจังหวัดนั้นได้กำาหนดไว้ มีอำานาจพิจารณาพิพากษาคดีแพ่งและคดีอาญา
ทั้งปวงที่มิได้อยู่ในอำานาจของศาลยุติธรรมอื่น องค์คณะประกอบด้วยผู้พิพากษาอย่างน้อย ๒ คน และ
ต้องไม่เป็นผู้พิพากษาประจำาศาลเกิน ๑ คนหากในจังหวัดนั้นไม่มีศาลแขวง ให้ศาลจังหวัดมีอำานาจพิจารณา
คดีที่อยู่ในอำานาจศาลแขวงโดยองค์คณะประกอบด้วยผู้พิพากษาคนเดียว
๓. ศาลแขวง เป็นศาลชั้นต้นที่ได้รับการจัดตั้งขึ้นเพื่อพิจารณาพิพากษาคดีอาญาที่เป็นความผิด
เล็กน้อย และคดีแพ่งที่มีทุนทรัพย์ทีี่พิพาทไม่สูง เพื่อให้การพิจารณาพิพากษาคดีมีความรวดเร็วและ
คุ้มครองสิทธิและเสรีภาพแก่ประชาชน โดยในส่วนของคดีแพ่งนั้น กำาหนดให้มีอำานาจหน้าที่ในการพิจารณา
คดีซึ่งมีราคาทรัพย์สินที่พิพาทหรือจำานวนเงินที่ฟ้องไม่เกิน ๓๐๐,๐๐๐ บาท หากเป็นคดีอาญาสามารถ
พิจารณาคดีที่มีบทลงโทษจำาคุกไม่เกิน๓ ปี หรือปรับไม่เกิน ๖๐,๐๐๐ บาท หรือทั้งจำาทั้งปรับ แต่ทั้งนี้จะ
ลงโทษจำาคุกเกิน ๖ เดือน หรือปรับเกิน ๑๐,๐๐๐ บาท หรือทั้งจำาทั้งปรับซึ่งโทษจำาคุกหรือปรับนั้น
อย่างหนึ่งอย่างใดหรือทั้งสองอย่างเกินอัตราที่กล่าวแล้วโดยองค์คณะผู้พิพากษาคนเดียวไม่ได้ หาก
เห็นว่าสมควรลงโทษจำาเลยเกินอัตราดังกล่าว ถือเป็นเหตุจำาเป็นอันไม่อาจก้าวล่วงได้ต้องให้ผู้พิพากษา
หัวหน้าศาลแขวงนั้น หรือผู้ทำาการแทนตรวจสำานวน และลงลายมือชื่อในคำาพิพากษาเป็นองค์คณะในการ
พิพากษาคดีด้วย
10
