Page 1134 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๑๑๒๒

บทน า

ปัญหาอาชญากรรมที่เกิดจากบุคคลวิกลจริตเนื่องจากจิตบกพร่อง โรคจิต หรือจิตฟนเฟอน
ั่
ื
เป็นผู้ติดสุรา หรือยาเสพติดเกินขนาดจนท าให้สมองและสภาพจิตใจไม่สามารถรู้ผิดชอบหรือไม่สามารถ
ื่
บังคับตนเองได้ น าไปสู่การกระท าความผิดทางอาญาต่อบุคคลในครอบครัวหรือบุคคลอนที่ไม่มี
ื่
ความเกี่ยวข้องกับผู้กระท าความผิด รวมทั้งการก่อความเดือดร้อนแก่เพอนบ้านเป็นเวลานาน แม้ผู้ที่มี
ความใกล้ชิดกับบุคคลวิกลจริตหรือผู้มีความผิดปกติทางจิตในลักษณะนี้ โดยเฉพาะคนในครอบครัวจะ

ดูแลเอาใจใส่ต่อบุคคลวิกลจริตหรือผู้มีความผิดปกติทางจิต รวมทั้งได้รับการบ าบัดรักษาจากแพทย์ แต่หาก

ขาดการรักษาอย่างต่อเนื่องจะพบว่า บุคคลวิกลจริตหรือผู้มีความผิดปกติทางจิตมีแนวโน้มที่จะกระท า

ิ
ิ
ความผิดซ้ า ดังนั้นหากในชั้นพจารณาคดีบุคคลวิกลจริตพสูจน์ได้ว่า ในขณะที่กระท านั้นได้กระท าโดย
ขาดความรู้ผิดชอบหรือไม่สามารถบังคับตนเองได้ บุคคลนั้นย่อมได้รับยกเว้นโทษหรือหากศาลเห็นว่า
ขณะกระท าความผิดยังสามารถรู้ผิดชอบหรือสามารถบังคับตนเองได้บ้าง ศาลจะลงโทษน้อยกว่าที่

ิ
กฎหมายก าหนดก็ได้ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๖๕ เมื่อศาลพพากษายกเว้นโทษหรือลงโทษ
น้อยลงตามที่กฎหมายก าหนด ภายหลังบุคคลวิกลจริตรับโทษตามค าพพากษาครบถ้วนแล้ว หากศาล
ิ
เห็นว่าการปล่อยตัวผู้นั้นจะเป็นการไม่ปลอดภัยแก่ประชาชน ศาลจะสั่งให้ส่งไปคุมตัวไว้ในถานพยาบาล
ก็ได้ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๔๘ ซึ่งสถานพยาบาลดังกล่าวโดยปกติศาลจะส่งไปที่

โรงพยาบาลนิติจิตเวชหรือสถาบันกัลยาราชนครินทร์ และค าสั่งเช่นว่านี้ศาลจะเพกถอนเสียเมื่อใดก็ได้
ิ
แต่บทบัญญัติในมาตราดังกล่าวมิได้ก าหนดรายละเอียดว่า ในระหว่างการบ าบัดรักษาของแพทย์ ศาลจะ

ั่
สามารถตรวจสอบผลการรักษาบุคคลวิกลจริตซึ่งมีจิตบกพร่อง โรคจิต หรือจิตฟนเฟอนของแพทย์ได้
ื
หรือไม่ อย่างไร หากแพทย์ผู้ท าการรักษาเห็นว่าบุคคลวิกลจริตได้หายเป็นปกติหรืออาการป่วยทุเลาลง

จนเป็นที่แน่ใจว่าจะปลอดภัยแก่ประชาชน และศาลเพิกถอนค าสั่งโดยให้ปล่อยตัวผู้มีจิตบกพร่อง โรคจิต
หรือจิตฟั่นเฟือนนั้นโดยไม่มีมาตรการในเชิงบังคับการรักษาบุคคลลิกลจริตหากขอเท็จจริงปรากฏต่อศาล
้
ไม่ว่าจากรายงานคุมความประพฤติหรือแพทย์ผู้ติดตามการรักษาว่าภายหลังที่ศาลปล่อยตัวบุคคล

วิกลจริตไปโดยมีเงื่อนไขแล้ว ก็ยังไม่สามารถแก้ไขปรับปรุงจ าเลยหรือเพอความปลอดภัยแก่บุคคล
ื่
วิกลจริตหรือผู้อน ศาลมีอานาจเพกถอนเงื่อนไขและมีค าสั่งให้ส่งตัวผู้นั้นไปบ าบัดรักษาที่สถานพยาบาล
ื่

ิ
ื่
อีกได้หรือไม่ บทความนี้จึงมุ่งเน้นแนวทางแก้ไขปรับปรุงกฎหมายในส่วนที่เกี่ยวข้องเพอให้มาตรการทาง
ั่
กฎหมายในการติดตามผลการรักษาส าหรับบุคคลวิกลจริตซึ่งมีจิตบกพร่อง โรคจิต หรือจิตฟนเฟอน
ื
ื่
ิ
ภายหลังจากศาลมีค าพพากษาแล้วเพอมุ่งคุ้มครองบุคคลวิกลจริตให้หายเป็นปกติ ป้องกันการกระท า
ความผิดซ้ า รวมทั้งคุ้มครองสังคมให้ปลอดภัยจากการกระท าความผิดของบุคคลวิกลจริตมากขึ้นด้วย