Page 1207 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 1207
๑๑๙๕
ยึดติดกับหลักประกัน การไม่อนุญาตเป็นข้อยกเว้นซึ่งต้องมีเหตุที่จะไม่อนุญาตตามกฎหมาย ในกรณีที่จะ
อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวโดยมีประกันและหลักประกัน จะเรียกหลักประกันจนเกินควรแก่กรณีไม่ได้
ึ
พงค านึงถึงความสามารถหรือข้อจ ากัดในการหาหลักประกันของผู้ต้องหาหรือจ าเลยประกอบด้วย เพราะ
ี
การเรียกหลักประกันอาจจะท าให้ผู้ที่ยากจนถูกคุมขังเพยงเพราะไม่มีทรัพย์สินมาประกันนั้น
ย่อมก่อให้เกิดความเหลื่อมล้ าอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ และไม่จ าต้องเคร่งครัดยึดบัญชีมาตรฐานวงเงินประกัน
ส าหรับการปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหาหรือจ าเลย อาจมีการจัดบรรยายอบรมท าความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหา
ิ
ิ
อปสรรคและแนวทางแก้ไขเกี่ยวกับการปล่อยชั่วคราว มาช่วยเสริมดุลพนิจของผู้พพากษาที่จะตัดสินใจ
ุ
“ขังคนที่ควรขัง และ ปล่อยคนที่ควรปล่อย” อันเป็นการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของผู้ต้องหาหรือจ าเลย
อย่างท่องแท้ เพอลบความคิดที่ถูกความกลัวครอบง าว่า “ไม่มีใครเคยถูกตั้งกรรมการสอบวินัยเพราะเหตุ
ื่
ั
ไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว” อนเป็นการลดการคุมขังที่ไม่จ าเป็นในทุกขั้นตอน โดยให้พจารณาเงื่อนไข
ิ
ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาอาญามาตรา 10๘ ถึงมาตรา 108/1 ประกอบการน าระเบียบราชการ
ฝ่ายตุลาการศาลยุติธรรมว่าด้วยการปล่อยชั่วคราว และข้อบังคับของประธานศาลฎีกาว่าด้วยหลักเกณฑ์
วิธีการและเงื่อนไขเกี่ยวกับการเรียกประกันหรือหลักประกันในการปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหาหรือจ าเลยใน
คดีอาญา พ.ศ.๒๕๔๘ และแนวทางการปล่อยชั่วคราวตามค าแนะน าของประธานศาลฎีกาว่าด้วยการ
ขยายโอกาสในการเข้าถึงสิทธิที่จะได้รับการปล่อยชั่วคราว พ.ศ. ๒๕๖๒ มาใช้เป็นหลักในการพิจารณา อัน
เป็นสนองแผนปฏิบัติการขับเคลื่อนนโยบายประธานศาลฎีกาในการยกระดับการคุ้มครองสิทธิและ
ื้
เสรีภาพขั้นพนฐานของผู้ต้องหาหรือจ าเลย โดยสามารถใช้เครื่องมือในการปล่อยชั่วคราวในรูปแบบต่างๆ
ที่เหมาะสมกับพฤติการณ์แห่งคดีของจ าเลย และมูลเหตุแวดล้อมในการขอปล่อยชั่วคราว ไม่ว่าจะเป็นการ
ปล่อยชั่วคราวแบบไม่ต้องมีประกัน การปล่อยชั่วคราวแบบมีประกันแต่ไม่ต้องว่างหลักประกัน การปล่อย
ุ
ชั่วคราวแบบมีประกันและวางหลักประกัน การปล่อยชั่วคราวโดยใช้อปกรณ์อเล็กทรอนิกส์ การประเมิน
ิ
ความเสี่ยง การตั้งผู้ก ากับดูแล การปล่อยไปพลางก่อน เพื่อเป็นการคุ้มครองสิทธิขั้นพื้นฐานของจ าเลยตาม
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ทั้งนี้อาจจัดท าคู่มือแนะน าการพจารณาสั่งค าร้องขอปล่อยชั่วคราว
ิ
ั
อย่างเป็นระบบและเป็นมาตราฐานไปในแนวทางเดียวกัน โดยแยกเป็นประเภทของอตราโทษจ าคุกอย่าง
สูงของคดี เช่น
ิ
๓.๑ คดีที่มีอตราโทษจ าคุกอย่างสูงไม่เกิน ๕ ปี ให้ใช้ดุลพนิจอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวโดยไม่ต้อง
ั
มีประกัน โดยให้ผู้ต้องหาหรือจ าเลยสาบานตน หรือปฏิญาณตนว่าจะมาตามนัดหรือหมายเรียก
๓.๒ คดีที่มีอัตราโทษจ าคุกอย่างสูงเกิน ๕ ปี แต่ไม่เกิน ๑๐ ปี โดยท าการประเมินความเสี่ยงและ
ให้ใช้ดุลพนิจอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวโดยไม่ต้องมีประกัน โดยให้ผู้ต้องหาหรือจ าเลยสาบานตน หรือ
ิ
ปฏิญาณตนว่าจะมาตามนัดหรือหมายเรียก หรือบางคดีอาจก าหนดเงื่อนไขต่างๆให้ผู้ต้องหาหรือจ าเลย
ปฏิบัติตามระหว่างปล่อยชั่วคราวโดยตั้งผู้ก ากับดูแลผู้ถูกปล่อยชั่วคราว หรือมีประกันแต่ไม่ต้องมี
ิ
หลักประกัน เว้นแต่มีพฤติการณ์พเศษว่ามีความเสี่ยงที่ผู้ต้องหาหรือจ าเลยจะหลบหนี หรือเสี่ยงว่าจะก่อ
