Page 20 - Q8 -

19

๑.๔ แนวคิดในการตรวจราชการ

๑.๔.๑ ความหมายของการตรวจราชการ
ในความหมายทั่วไปราชบัณฑิตยสถานไดบัญญัติความหมายของคําวา ตรวจ และ ราชการ

ไวดังนี้
ตรวจ หมายถึง พิจารณาดูความเรียบรอย เชน ตรวจพล ตรวจราชการ พิจารณาดูวาถูกหรือ
ผิดดีหรือราย ตรวจบัญชี ตรวจพื้นที่
ราชการ หมายถึง การงานของรัฐบาลหรือของพระเจาแผนดิน

โดยรวมแลวความหมายของคําวา ตรวจราชการ หมายถึง ตรวจดูการทํางานใหดําเนินไปโดย
เรียบรอย นอกจากนี้ ในเชิงวิชาการ การตรวจราชการ หมายถึง การตรวจติดตาม เรงรัด แนะนํา
สืบสวนสอบสวนขอเท็จจริง สดับตรับฟงเหตุการณ เสนอแนะ ติดตอประสานงาน ตรวจเยี่ยม หรือ
ดําเนินการอื่นใดเพื่อใหการปฏิบัติงานของหนวยงานและเจาหนาที่ไดผลประโยชนตอทางราชการ

อีกนัยหนึ่งดวย

๑.๔.๒ รูปแบบการตรวจราชการ
รูปแบบหรือประเภทการตรวจราชการแบงออกเปน 2 ประเภท โดยยึดตามวัตถุประสงค

หรือคุณลักษณะของการตรวจ ดังตอไปนี้
1) การตรวจราชการในแบบประเพณีนิยม การตรวจราชการรูปแบบนี้จะมีความสอดคลอง
กับการบริหารราชการแผนดินในแบบดั้งเดิมที่ใหความสําคัญกับกฎระเบียบและแบบแผนมาตรฐาน
กลาง เปนเครื่องมือของการดําเนินงานเพื่อใหการดําเนินงานเปนไปอยางถูกตอง และปองกันและ

ควบคุมการใชอํานาจ และทุจริตประพฤติมิชอบ การใชรูปแบบการตรวจราชการแบบประเพณีนิยมอาจ
สงผลใหการตรวจราชการมีลักษณะเปนเชิงลบที่เนนการจองจับผิดและลงโทษโดยใหความสําคัญตอการ
ตรวจสอบรายละเอียดของการปฏิบัติงานวาเกิดการทุจริตคอรัปชันและมีการละเมิดอํานาจหนาที่หรือ
กฎระเบียบที่กําหนดไวหรือไม

2) การตรวจราชการแบบสมัยใหม เปนการตรวจราชการที่สอดรับกับแนวคิดการปฏิรูป
ระบบราชการ โดยเฉพาะระบบการบริหารงานในแบบมุงผลสัมฤทธิ์ ทําใหการตรวจราชการมีลักษณะ
เปนเชิงบวกหรือเสริมแรงจูงใจ ซึ่งใหความสําคัญตอการวัดและพัฒนาประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และ

คุณภาพมาตรฐานของการใหบริการ ลดปจจัยความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นหรือสงผลกระทบตอผลสัมฤทธิ์
ของการดําเนินงาน รวมทั้งการเสริมสรางขีดสมรรถนะขององคกรในระยะยาวไมใชเรื่องของ
การจองจับผิดและลงโทษ
สําหรับการตรวจราชการแบบสมัยใหมที่ใชในปจจุบันของสํานักงานอธิบดีผูพิพากษาภาค ๒
เปนการตรวจราชการแบบบูรณาการเพื่อมุงผลสัมฤทธิ์ตามนโยบายของประธานศาลฎีกา และ

ยุทธศาสตรของสํานักงานศาลยุติธรรม ซึ่งจะมีลักษณะที่สําคัญ 4 ประการ ไดแก
1) การตรวจราชการเชิงรุก เปนการตรวจราชการที่ปองกันปญหาที่อาจเกิดขึ้นหรือ
สัญญาณเตือนลวงหนาใหแกผูบริหารหนวยงาน รวมทั้งใหคําปรึกษาแนะนําเพื่อพัฒนาขีดสมรรถนะ

องคกร หรือแนะนําวิธีดําเนินการที่เหมาะสม (Best fit)