Page 23 - Can Đảm Biến Thách Thức Thành Sức Mạnh
P. 23
Và có một loại biết khác. Nó không thể được gọi là "tri thức". Nó
giống với yêu nhiều hơn, ít giống tri thức hơn. Nó thân thiết tới mức
từ "tri thức" là không đủ sức diễn tả nó. Từ "yêu" thích hợp hơn, diễn
đạt hơn.
Trong lịch sử tâm thức con người, điều đầu tiên đã tiến hoá là
phép thần. Phép thần là tổ hợp của khoa học và tôn giáo. Phép thần
có cái gì đó của tâm trí và cái gì đó của vô trí. Thế rồi từ phép thần
mới phát triển ra triết học. Thế rồi từ triết học khoa học mới phát
triển. Phép thần là cả vô trí và tâm trí. Triết học chỉ là tâm trí. Và thế
rồi tâm trí cộng với th c nghiệm trở thành khoa học. Tính tôn giáo là
trạng thái của vô trí.
Tính tôn giáo và khoa học là hai cách tiếp cận tới th c tại. Khoa
học tiếp cận qua lối phụ; tính tôn giáo đi tr c tiếp. Khoa học là cách
tiếp cận gián tiếp; tính tôn giáo là cách tiếp cận ngay lập tức. Khoa
học đi lòng vòng; tính tôn giáo đơn giản thấm vào trung tâm của
th c tại.
Thêm vài điều nữa... Tư duy chỉ có thể nghĩ về cái đã biết - nó có
thể nhai lại cái đã nhai. Tư duy không bao giờ có thể nguyên bản
được. Làm sao bạn có thể nghĩ về cái không biết được? Bất kì điều
gì bạn có thể xoay xở để nghĩ cũng sẽ thuộc về cái đã biết. Bạn chỉ
có thể nghĩ được bởi vì bạn biết. Nhiều nhất, tư duy có thể tạo ra
các tổ hợp mới. Bạn có thể nghĩ về ng a bay lên trời, được làm
bằng vàng, nhưng chẳng có gì mới cả. Bạn biết chim bay trên trời,
bạn biết vàng, bạn biết ng a; bạn tổ hợp ba thứ đó lại với nhau.
Nhiều nhất, tư duy có thể tưởng tượng ra các tổ hợp mới, nhưng nó
không thể biết được cái không biết. Cái không biết vẫn còn bên
ngoài nó. Cho nên tư duy đi vòng tròn, biết cái đã biết rồi, lặp đi lặp
lại mãi. Nó cứ nhai lại cái đã nhai. Tư duy chẳng bao giờ nguyên
bản cả.
Bắt gặp th c tại một cách nguyên bản, triệt để, bắt gặp th c tại
không có trung gian nào - bắt gặp th c tại dường như bạn là người
đầu tiên tồn tại - đó là giải thoát. Chính tính mới mẻ đó của nó giải
thoát.
CHÂN LÍ LÀ KINH NGHIỆM, KHÔNG PHẢI LÀ NIỀM TIN. Chân
lí chưa bao giờ tới qua nghiên cứu về nó; chân lí phải được đương
đầu, chân lí phải được đối diện. Người nghiên cứu về tình yêu giống
như người nghiên cứu về Himalaya bằng cách nhìn vào bản đồ núi