Page 9 - واکاوی خطاهای فارسی آموزان عرب زبان در کاربرد تکواژهای فارسی برپایه انگاره‌ی چهار تکواژ
P. 9
الف .تعمیم افراطی :تعمیم افراطی ،فرآیندی معمولی است هم در یادگیری زبان اول و هم زبان دوم که زبانآموز استفاده از یک
قاعدهی دستوری را فراتر از کاربرد پذیرفتهاش تعمیم میدهد.
ب .غفلت از محدودیتهای قواعد :این نوع از خطا به علت غفلت زبانآموز از محدودیتها و انتظارات قواعد کلی زبان مقصد است.
پ .قیاس غلط :به کاربرد عناصر خاص در بافتهای نامناسب از طریق قیاس گفته میشود.
ت .بسط افراطی :بسط افراطی یک قاعده ،به حوزهای که در آن کاربرد ندارد ،گفته میشود .یعنی اینکه زبانآموز فراتر از حدی که
در زبان مقصد جایز است ،پیش میرود.
ث .تصحیح افراطی :تصحیح افراطی همانند بسط افراطی است ،این پدیده زمانی اتفاق میافتد که گویشوران یک گونه غیرمعیار
تلاش میکنند از گونه معیار استفاده کنند اما در این کار به قدری زیادهروی میکنند که منجر به تولید مواردی میشود که در گونه
معیار دیده نمیشود .به عبارت دیگر ،تصحیح افراطی زمانی پیش میآید که زبانآموز ابتدا واژه ،ساختار ،آوا و یا سبک خاصی را
فرا میگیرد ،سپس بر این اساس نمونههای نادرست تولید میکند .او در واقع نوعی تقلید انجام میدهد ولی چون حد و مرز آن را
نمیداند ،از حوزه عملکرد آن واژه ،ساختار ،آوا یا سبک درست خارج شده و مرتکب خطا میشود.
ج .دستهبندی ناقص :دستهبندی ناقص ،اشاره به طبقهبندی نادرست موارد زبان مقصد به وسیله زبانآموز دارد.
-3خطاهای القاء شده معلم یا انتقال یادگیری :یعنی خطاهایی که در اثر یادگیری زبان به وجود میآیند .این خطاها
نتیجه روشهای آموزشی بوده و بر اثر راهکارهای آموزشی و یا طرح درس ایجاد میشوند.
کشاورز( )۵5۰۵علاوه بر ۸منبع فوق دو راهبرد "یادگیری" و "ارتباطی" را نیز جزء منابع اصلی ایجاد خطاها میداند.
.۰راهبردهای یادگیری :راهبردهایی هستند که زبانآموزان در یادگیری زبان تلاش میکنند معانی و استفاده از کلمات،
قواعد دستوری و دیگر ابعاد زبان را تمرین کنند .تعمیم افراطی ،انتقال قواعد زبان مادری و سادهسازی ،سه نوع راهبرد
یادگیری هستند که در آنها زبانآموز از دانش قبلی خود یعنی دانش زبان مادری و زبان مقصد در یادگیری فعلی استفاده
میکند .نوع دیگر راهبردهای یادگیری ،سادهسازی است که بهوسیله زبانآموز به منظور کاهش زبان مقصد به یک نظام
سادهتر صورت میگیرد.
.۵راهبردهای ارتباطی :از راهبردهای ارتباطی ،موقعی استفاده میشود که زبانآموز میخواهد مقاصد خود را با منابع
محدود زبانی که در دسترس دارد ،بفهمد .براون ( )۵555راهبردهای ارتباطی را چهار نوع میدانند:
الف .اجتناب :اجتناب نوعی راهبرد ارتباطی است که زبانآموز به منظور دوری جستن از صورتهای پیچیده زبان مقصد
از آن استفاده میکند .رایجترین نوع این راهبرد اجتناب واژگانی و اجتناب نحوی است .درکل دو نوع اجتناب وجود دارد:
اجتناب موضوعی و رها کردن پیام.
ب .زبانگردانی :این راهبرد زمانی کاربرد دارد که زبانآموز موفق به استفاده از راهبردهای دیگر نشده و برای برقراری
ارتباط از زبان بومی خود استفاده میکند.
پ .الگوهای پیش ساخته :زبانآموز عبارات و جملاتی را حفظ میکند ،بدون اینکه از واحدهای مختلف آنها آگاهی داشته
باشد .در زبان توریستها الگوهای کلیشهای بسیاری وجود دارد که اغلب آنها در کتابهای جیبی اصطلاحات روزمره موجود
است و در مواقعی کاربرد دارد که شخص هنوز ساختارهای زبان را نمیداند و جملات را تنها به صورت طوطی وار حفظ
میکند و در موقعیت خاص آن به کار میبرد.
ت .مراجعه به منابع معتبر :این راهبرد مراجعه مستقیم زبانآموز به کتاب ،معلم ،فرهنگ لغت و یا فرد بومی زبان است.
