Page 40 - 07_LiryDram

Poezja performance to choćby wiersze-akcje rozgniatania owoców, wiersze-przebieran- ki, wiersz-walce drogowe. Julien Blaine za- znacza, że wierszem może być nawet próba przeprowadzenia wywiadu z cyrkowymi sło- niami. Z działania powstała również poezja gestualna (poetry in process), której twórcą był Miroljuba Todorović. To całkowite zerwa- nie z poetyckim desygnatem, a postawienie na elementy „werbo-woka-wizualne” i rolę aktora-autora wykonującego gesty przy uży- ciu różnych „poetyckich” obiektów typu roz- rzucanie zadrukowanych kartek czy owijanie ciała taśmą podziurkowaną przez komputer według zadanego algorytmu.
Nowe pokolenie po generacji poezji konkret- nej z lat 50. – wygospodarowało kolejny ro- dzaj poezji zwanej wizualną (poesia visiva), a bezpośrednio związanej z rozwojem tech- niki offsetowej dającej możliwość połączenia tekstu z fotografią, pismem ręcznym. Poezja wizualna może w pewien sposób konkuro- wać – na planie estetycznym – z komuni- katami przekazywanymi przez mass media. Interdyscyplinarność, język sprowadzony do zera to wyznaczniki podkreślane przez Eugenio Micciniego. Poezja wizualna prze- kształca mass media w mass kulturę za po- mocą kolaży werbo-wizualnych (Lamberto Pignotti), wierszy-fuzji (Stelio Maria Marti- ni), dialogów-abstraktów, wierszy-komik- sów, wierszy ikonicznych (Ronald Azerada), wierszy-melanży z wielu języków, tekstach w kopertach czytanych przez otwór czy wier- szy-przedmiotów złożonych z fragmentów słów w pudełkach (Ladislav Nowàk). W tym układzie można powiedzieć za Ugo Carrega, że poeta odczuwa poezję jak ducha kultury. Rozważania przestrzenne, elementy wizual- ne i materiały słowne łączą się całość. Bę-
dzie to zarówno concept poetry jak i modular poems (Dick Higgins). Łącząc w sobie zalety komunikacji pozawerbalnej z potencjałem języka stanowi poezja wizualna intermedium między poezją a word-image-art.
Wiele z tych rozwiązań poetyckich powią- zanych było z wykorzystaniem nowych technologii (magnetofon, video, hologram, tablica świetlna, CD-ROM, DVD-ROM) da- jąc kolejne możliwości realizacji. Pojawiają się koliste hologramy poetyckie, gdzie sło- wa tracą na swojej obecności semantycz- nej (Richard Kostelanez), pulsary w formie wideoklipów (Julio Plaza), wiersze-lasery, słowa neony (Bruce Nauman), wideowiersze (Ernest de Molo e Castro), biopoezja Edwar- da Kaca (ciekawe zjawisko transponowania tekstu na alfabet Morse'a, a następnie na al- fabet genetyczny wprowadzony w bakterię, która staje się transgeniczna), wiersze per- mutacyjne generowane kodami programów komputerowych (Emmett Williams). Wy- kluwa się pojęcie sztuki kombinatorycznej, literatury potencjalnej gdzie ściśle współ- pracują ze sobą literaci, matematycy i infor- matycy. Tworzą się generatory tekstu (Je- an-Pierre Belpe) czy wiersze interaktywne, gdzie rozmywa się pojęcie autora zmierza- jąc do cybernetyzmu. Twórczość wieku XXI można podejrzewać o szereg kolejnych nie- przewidywalnych realizacji skierowanych ku hybrydzie, ku genotekstowi. I nie stanowi to żadnego zagrożenia wobec poezji tradycyj- nej, a jedynie uzupełnia świat sztuki.
Zaprezentowany projekt Beaty Patrycji Kla- ry – EGOkonkrety to połączenie wybranych fraz i fotografii (własnego autorstwa) mul- tiplikowanych i losowo generowanych przez cyfrowe oprogramowanie graficzne.
38 LiryDram kwiecień-czerwiec 2015