Page 41 - 03_LiryDram

Tutaj przedwcześnie zmarł 1 sierpnia 1926 roku.
Tego sierpniowego, pogodnego dnia czas na Harendzie się zatrzymał. Nic się nie działo chaotycznie. Wszystko było, upo- rządkowane i przemyślane, bo oddech śmierci od dawna krążył nad gospodarzem. Pomieszkiwał między kwiatami nasturcji, kiedy coraz mniej sprawna ręka, przywią- zana o deszczułki kreśliła ostatnie strofy. Zapewne w tym dniu narodziła się idea Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie. Nie byłoby Harendy Kasprowicza, gdyby nie przemyślane, konsekwentne działania jego żony Marii, która po śmierci męża rozpoczęła realizować swój plan uczynie- nia tego miejsca niepowtarzalnym i wy- jątkowym. Ruszyła wielka akcja publicznej zbiórki na budowę mauzoleum w przydo- mowym ogrodzie.
Maria po roku 1926 cały czas prowadziła „żywe muzeum”, czyli udostępniała po- mieszczenia oprowadzając zwiedzających po domu poety. Informowała o jego bio- grafii, twórczości i dziełach sztuki znaj- dujących się w pomieszczeniach. W 1950 roku utworzyła oficjalne Muzeum, przezna- czając na ten cel trzy pomieszczenia swo- jego mieszkania. Żyła tym muzeum a jego utrzymanie stało się jej misją.
W połowie lat sześćdziesiątych, Maria Ka- sprowiczowa czuła konieczności zabezpie- czenia tego prywatnego muzeum na dalsze lata. Nie zdecydowała się na przekazanie Harendy instytucjom państwowym. Była kobietą z mocnym charakterem i o dużej intuicji. Nie miała zaufania do instytucji publicznych. Postanowiła założyć stowa-
rzyszenie, które mając osobowość prawną i pewną niezależność będzie w stanie re- alizować jej ideę w niezmienionej formie.
Deklaracje członków – założycieli przyszłe- go Stowarzyszenia podpisało wiele wy- bitnych osobistości ze świata nauki, m.in. Antoni Gołubiew, Stanisław Pigoń, Jan Brzechwa, Jan Dobraczyński, Kazimierz Wyka, Tadeusz Bocheński, Konrad Górski, Stefania Skwarczyńska, Henryk Jabłoński, Stefan Kisielewski, Tadeusz Kotarbiński.
5 września 1964 r. założono Stowarzy- szenie Przyjaciół Twórczości Jana Kaspro- wicza. Zostało powołane w celu zabez- pieczenia i przekazywania potomności nieprzemijających wartości twórczości Pa- trona. Celem działalności organizacji jest również pielęgnowanie i propagowanie w społeczeństwie idei umiłowania języka pol- skiego i kultury intelektualnej. Maria Ka- sprowiczowi zmarła w roku 1968, w cztery
czierwiec 2014 LiryDram 39