Page 7 - HOH
P. 7

Diahuebs, 11 September 2025                                    AWEMainta                                                  SALUD            13



        Con pa haya exito sin agotacion (burnout)







       HOPI cu ta ambicioso ta comparti caracteristicanan cu ta
       pusha nan pa tin exito—perfeccionismo, e deseo pa complace
       tur hende (people-pleasing), y un tendencia na ansiedad.
       Aunke e cualidadnan aki por yuda riba termino corto, hopi

       biaha nan ta hiba na cansancio y agotacion. E bon noticia?
       Rasgonan di personalidad no ta fiho. Cu cambionan chikito,
       bo por comberti e custumbernan aki den puntonan fuerte cu
       ta sostene tanto exito como bienestar.



       Personalidad ta flexibel
       Pa añanan largo, psicologonan a pensa cu rasgonan di
       personalidad tabata fiho (manera graba den piedra) despues

       di edad adulto hoben. Awendia, investigacion ta mustra cu
       rasgonan por, y di berdad  ta, cambia durante bida.  Mas
       importante ainda, practicanan intencional por yuda acelera
       e  cambionan  ey.  Esey  ta  nifica  cu  bo  no  tin  necesidad  di

       keda pega den patronchinan cu ta laga bo sin energia.


       Di kier complace tur hende pa asertividad
       Un nivel halto di kier ta agradabel hopi biaha ta manifesta su             Crea exito espacioso

       mes como bisa “si” na tur peticion, evita conflicto, of splica             Bo no mester di un personalidad nobo pa prospera—bo
       cos di mas. E estilo aki di  “kier complace tur hende” por                 djis mester  ahusta e  “botonnan”  di esun  cu  bo tin  caba.
       mantene otronan feliz, pero e ta gasta bo tempo y energia.                 Door di practica asertividad, esfuerso enfoca, y flexibilidad
       Door di baha e rasgo aki djis un tiki, e ta bira asertividad               emocional, bo ta proteha bo energia mientras bo ta logrando

       saludabel. Esey ta nifica expresa bo necesidadnan, stipula                 bo metanan ainda. E resultado ta loke algun psicologo ta
       limite, y priorisa bo propio metanan sin bira egoista.  Por                yama “exito  espacioso”:  Logro cu ta sinti sostenibel, no
       ehempel:  “Lo  mi kier  a yuda,  pero  mi no  tin  e  capacidad            sofocante.
       aworaki—nos por revisa esaki despues di mi deadline?”

                                                                                  Exito no ta rekeri agotacion. Door di cambia perfeccionismo,
       Di perfeccionismo pa esfuerso enfoca (purposeful)                          e deseo pa complace tur hende, y ansiedad sutilmente pa
       Ser consciente y disciplina (Conscientiousness) ta encera                  formanan mas saludabel, bo por crea un bida cu ta mustra
       organisacion y disciplina. Na nivelnan hopi halto, e ta bira               bon riba papel y ta sinti bon pa biba.

       perfeccionismo—prepara di mas, polish cos di mas (over-
       polishing), y nunca delega. Esaki ta crea oranan largo di
       trabou  cu  poco  beneficio  adicional.  Enbes di esey, purba
       un disciplina alinea na bo balornan: Enfoca esfuerso sola-

       mente  unda e  ta realmente  importante.  Tin  biaha  “sufici-
       entemente bon” (good enough) ta exactamente loke ta libra
       bo pa descansa, recarga, y funciona na bo miho nivel.



       Di ansiedad pa flexibilidad emocional
       Neuroticismo, of sensibilidad pa stress,  por alimenta
       preparacion pero hopi biaha e ta bira pensa di mas (over-
       thinking) y preocupacion. Cambia e rasgo aki bay direccion

       di flexibilidad emocional ta nifica siña con pa maneha stress
       sin keda pega den dje. E no ta nifica ignora problema—e
       ta nifica enfrenta nan cu perspectiva. Enbes di cay den un
       spiral  di  preocupacion prome cu un reunion importante,

       bo por recorda bo mes: “Nervio ta normal—mi por maneha
       esaki.”
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12