Page 5 - bon-dia-aruba-20200414
P. 5

a5
                                                                         editorial/colofon Diamars 14 aPriL 2020
















                                                                                Citgo ta historia...

                                                                                E refineria tambe...!







                                                  Ultimo dia di trabao prome cu fin di siman  ta irealistico pa renoba e instalacion como re-
                                                  di Pasco Grandi, parlamento mester a traha  fineria. Ta p’esey a scoge pa transforma esaki
                                                  te laat anochi. Manera anticipa, mayoria cu  den un ‘upgrader’ pa crudo ultrapisa di Ori-
                                                  ta apoya e coalicion gubernamental a apro-  noco. E decision ey no tabata basa tampoco
                                                  ba e ley cu ta autorisa gobierno pa firma un  riba e estado di e refineria, sino tambe den e
                                                  acuerdo cu e consorcio di Citgo, pa termina  falta di mercado pa opera un refineria com-
                                                  e contrato vigente, firma na 2016. Cu esaki,  pleto, cu ta capaz di produci producto final
                                                  Aruba a laga tur reclamo financiero cay, Cit-  manera gasolin y diesel di contenido abao di
                                                  go igualmente, y Aruba ta haya un suma di  azufre. Pero esey no tabata ningun conclusion
                                                  28,8 miyon florin na impuesto atrasa. Nada  straño pa esnan cu conoce e materia, pasobra
                                                  mas di  pago pa no a cumpli cu e convenio,  ta pesey Exxon no a renoba e instalacionnan
                                                  ni di desmantela, nada. Pa e pago di e suma  pa por produci gasolin na comienso di añan-
                                                  menciona,  Aruba  tin  liber  disposicion  di  e  an 80, y despues Coastal tampoco a cumpli
                                                  propiedad, sin cu tin algun asunto pendiente  cu e prome contrato di 1991 pa construi un
                                                  ainda.                                     ‘cat-cracker’ y a opta pa na 1999 construi e
                                                                                             dos ‘delayed coker’nan pa maneha residuo di
                                                  Asina  ta  bin  un  fin  na  un  storia  marca  pa  destilacion, pa produci producto intermedio.
                                                  suceso  negativo,  cu  ningun  momento  por  Motibo: nan no tabata mira mercado pa pro-
                                                  a crea e impresion cu aki tabata trata di un  ducto manera gasolin...
                                                  compania serio, cu plannan serio pa rehabil-
                                                  ita e refineria. Esey no ta sorprende nos, pa-  Esey ta pone nos den aña 2020 unda cuatro
                                                  sobra consecuente cu e informacion di cual  refineria grandi den Caribe, tur orienta riba
                                                  nos  tabata  dispone,  nos  no  tabata  kere  den  exportacion di producto petrolero, ta paralisa
                                                  e proyecto prome cu el a cuminsa. Despues  y wardando un oportunidad pa bin den oper-
                                                  di cuatro aña e posicion di e medio aki, a lo  acion atrobe. E diferencia grandi entre esun
                                                  largo di e ultimo añanan, a resulta di ta basa  di Aruba y Curaçao, St Croix y Trinidad ta:
                                                  riba hecho solido, y no riba e mero deseo di  cu nan tin refineria y nos tin un coleccion di
                                                  mira cosnan cristalisa cu no ta existi.    metal bieu cu no ta ni pia sushi di e otronan.
                                                                                             Hunto e cuatronan aki tin un capacidad di
                                                  Lamentablemente, na e momento aki, cu e  mas di 1,3 miyon bari pa dia di procesamen-
                                                  desaparicion di e farsa berde, nos no a desha-  to. Pero... nos no ta papiando aki di capacidad
                                                  ci sin embargo di e mesun creencia den cos  cu mundo ta sinti su necesidad. Al contrario,
                                                  imposible di e actual gobierno. E manera con  den e actual situacion unda e productornan
                                                  esaki ta gara ainda na e idea cu lo por realisa  mas  grandi  di  mundo  a  caba  di  acorda  pa
                                                  e soño di mira e ruina di refineria converti  corta mas di 10 miyon bari pa dia di crudo,
                                                  den  algo  usableno  a  desaparece.  Pio  ainda,  y e crisis di coronavirus cu ta pone mundo
                                                  awor nan ta purba bende nos e ilusion, no di  den un situacion di desbentaha pa varios aña,
                                                  un ‘upgrader’ sino di un refineria completa-  ta hopi dificil pa mira un posibilidad pa e re-
                                                  mente renoba, cu ta bay opera pa decadas...  finerianan aki. Y atrobe: entre nan e ‘patito
                                                  Siman pasa nos por a disfruta di un show pa  feo’ ta esun di Aruba.
                                                  prensa di e dirigentenan di Refineria di Aru-
                                                  ba NV, kennan cu un tono suave tabata purba  Kico tur esaki ta implica pa e situacion actu-
                                                  trece un mensahe creible cu nan si, cu co-  al? Entre otro cu nos por keda debati si tabata
                                                  laboracion di companianan, ainda desconoci  corecto pa laga tur e acreencianan di e con-
                                                  pa nos como ciudadano comun y coriente, ta  trato original cu Citgo cay. Un cos si ta ber-
                                                  bay renoba e monton di hero patetico aki cu  dad y esey  ta cu en todo caso e facilidadnan
                                                  a para daña pa 8 aña caba. Y e imposibilidad  pa entrada di combustible na Aruba mester
                                                  di drecha e refineria no ta un asunto di su  ta garantisa, y no awe, sino ayera, pasobra ni
                                                  actual estado deplorable so. E ta tambe rela-  esey Citgo no por a haci, pa e placa cu a paga
                                                  ciona cu realidad den e actual mercado, unda  nan. Tambe ta urgente pa pone e terminal di
                                                  niun hende den e mundo aki ta sinta warda  crudo ‘al dia’ pasobra esaki ta un parti  viable
                                                  pa e refineria bin den operacion.          cu mester conserva. Esaki caba ta requeri un
                                                                                             inversion sustancial na e momento aki. Y e
                                                  Na 2016, tempo cu e gobierno anterior a cera  refineria? Laga nos pone asina: ta bon cu a
                                                  un deal cu e delincuentenan mas grandi den  libra di e ‘farsa berde’, pero no mester tuma
                                                  historia di America Latino pa rehabilita e in-  nos haci cu un ilusion di e otro color politico.
                                                  stalacionnan, ya caba e conclusion tabata cu
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10