Page 15 - AM250219
P. 15

Diaranson, 19 Februari 2025                                    AWEMainta                                                  SALUD            15

















                                                         10 Sintoma di depresion:


        Con bo ta reconoce esaki cerca un otro persona?




                                                                  cual ta hiba na perdida of aumento di peso.

                                                                  6. Dificultad pa concentra: Nan ta parce distrai, lubida hopi of tin difi-
                                                                  cultad pa sigui combersacion y tuma decision.
                                                                  7. Autoestima abao: Bo ta scucha nan papia negativo di nan mes, culpa
                                                                  nan mes pa cosnan cu ta fuera di nan control of ta sinti nan mes sin balor.

                                                                  8. Iritabilidad of comportacion retira: Nan ta rabia lihe, ta distancia nan
                                                                  mes for di contacto social of ta reacciona cortantemente sin motibo cla.
                                                                  9. Kehonan fisico: Nan  ta keha mas frecuentemente di dolor di cabes,
                                                                  dolor di stoma of dolor muscular, mientras cu no tin un causa medico.

                                                                  10. Pensamento scur of expresionnan suicidal: Nan ta haci remarkenan
                                                                  manera “No ta importa mas” of “Mi lo kier a simplemente por a desapa-
                                                                  rece”, cual por indica depresion serio of pensamento suicida.


                                                                  Kico bo por haci?

                                                                  Si bo ta observa e señalnan aki cerca un persona, tuma esaki na serio.
                                                                  Puntra con realmente ta bay cu nan, ofrece un oido atento y anima nan
                                                                  pa busca ayudo profesional. Tin biaha un gesto chikito di apoyo por haci e

                                                                  diferencia den recuperacion di un persona.
       DEPRESION no semper ta visibel di biaha.
       Hende cu ta sufri di dje, por sconde nan sinti-
       mento of bagatelisa nan. P’esey  ta impor-

       tante pa sa con pa reconoce e señalnan cerca
       un amigo, miembro di famia of colega.


       Aki tin 10 sintoma comun di depresion cu bo

       por observa cerca otro hende:
       1. Tristesa continuo: Bo ta nota cu un persona
       hopi biaha ta mustra ‘bati’, sin  speransa of
       emocionalmente distancia, hasta si no tin un

       motibo cla.
       2. Perdida di interes: Un persona cu normal-
       mente tabata entusiasma pa cierto hobbynan,
       actividad  social of trabou, di ripiente ta

       distancia su mes y no ta mustra interes mas.
       3.  Fatiga  constante: Nan ta keha hopi di
       cansancio, ta mustra agota y parce di tin
       menos energia cu normal.

       4. Problema cu soño: Bo ta haya sa cu nan tin
       dificultad pa drumi, ta lanta trempan of juist
       ta drumi hopi mas largo cu normal.
       5. Cambionan  den  comportacion  di  come:

       Nan apetit ta cambia drasticamente: nan ta
       come hopi menos of juist hopi sin control,
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20