Page 15 - AM250219
P. 15
Diaranson, 19 Februari 2025 AWEMainta SALUD 15
10 Sintoma di depresion:
Con bo ta reconoce esaki cerca un otro persona?
cual ta hiba na perdida of aumento di peso.
6. Dificultad pa concentra: Nan ta parce distrai, lubida hopi of tin difi-
cultad pa sigui combersacion y tuma decision.
7. Autoestima abao: Bo ta scucha nan papia negativo di nan mes, culpa
nan mes pa cosnan cu ta fuera di nan control of ta sinti nan mes sin balor.
8. Iritabilidad of comportacion retira: Nan ta rabia lihe, ta distancia nan
mes for di contacto social of ta reacciona cortantemente sin motibo cla.
9. Kehonan fisico: Nan ta keha mas frecuentemente di dolor di cabes,
dolor di stoma of dolor muscular, mientras cu no tin un causa medico.
10. Pensamento scur of expresionnan suicidal: Nan ta haci remarkenan
manera “No ta importa mas” of “Mi lo kier a simplemente por a desapa-
rece”, cual por indica depresion serio of pensamento suicida.
Kico bo por haci?
Si bo ta observa e señalnan aki cerca un persona, tuma esaki na serio.
Puntra con realmente ta bay cu nan, ofrece un oido atento y anima nan
pa busca ayudo profesional. Tin biaha un gesto chikito di apoyo por haci e
diferencia den recuperacion di un persona.
DEPRESION no semper ta visibel di biaha.
Hende cu ta sufri di dje, por sconde nan sinti-
mento of bagatelisa nan. P’esey ta impor-
tante pa sa con pa reconoce e señalnan cerca
un amigo, miembro di famia of colega.
Aki tin 10 sintoma comun di depresion cu bo
por observa cerca otro hende:
1. Tristesa continuo: Bo ta nota cu un persona
hopi biaha ta mustra ‘bati’, sin speransa of
emocionalmente distancia, hasta si no tin un
motibo cla.
2. Perdida di interes: Un persona cu normal-
mente tabata entusiasma pa cierto hobbynan,
actividad social of trabou, di ripiente ta
distancia su mes y no ta mustra interes mas.
3. Fatiga constante: Nan ta keha hopi di
cansancio, ta mustra agota y parce di tin
menos energia cu normal.
4. Problema cu soño: Bo ta haya sa cu nan tin
dificultad pa drumi, ta lanta trempan of juist
ta drumi hopi mas largo cu normal.
5. Cambionan den comportacion di come:
Nan apetit ta cambia drasticamente: nan ta
come hopi menos of juist hopi sin control,