Page 14 - AM220309
P. 14
14|Diaranson, 09 di Maart 2022
Parlamentario drs. Mervin Wyatt-Ras:
Apesar di cierto logronan nos tin reto pa elimina prehuicio
of “bias” contra hende muher
Enconeccion cu dia internacional di hende muher Parla- hende muher mester keda su mes y haci
mentario drs. Mervin Wyatt-Ras ta felicita tur hende muher y loke e tin cu haci pa logra metanan di
nan famia ariba e Dia Conmemorabel aki. eguidad di genero den comunidad y en-
Un dia cu mundialmente ta ser celebra dia 8 di maart pa re- frenta adversidadnan y asina crece.
conoce logronan social, economico, cultural y politico di e ser Apesar di e desaroyo positivo, tog tin mas
femenino. Ya desde anja 1910 durante un conferencia di hen- hende muher cu hende homber ta traha
de muher trahado na Copenhagen sra. Clara Zetkin a lansa den e sector cu ta menos paga. Hende
e idea pa un dia internacional di hende muher y desde 1911 muhernan ainda ta haci trabounan cu ta
ta celebra e dia aki y ta haci uso di oportunidad pa curasha ser considera pa hende muher, manera
accion efectivo pa avanse y reconocimento di hende muher. e.o. werkster, administracion, educador
E lucha pa igualdad di hende muher ta continuo. Por bisa te y trabounan social. Tambe tin mas hen-
ainda mundialmente hende muher ta biba y sobrevivi den de muher cu hende homber ta victima
circunstancianan menos favorable, hende muher ta ser dis- di maltrato, abuso (sexual), violencia
crimina, abusa y maltrata sin cu e por pone un paro na esaki. domestico y acoso sexuel. Te ainda ta
Den paisnan Latino Americano y di Caribe e Gender Gap ta pensa cu ora un abuso of maltrato tuma
aun mas grandi cu den paisnan Europeo. lugar ta e hende muher of mucha mu-
Na Aruba tin un cantid di logro of cambionan positivo na fa- her mes por a buska. Pues tin un trabou
vor di e ser femenino y tin tambe un cantidad di retonan. Den grandi pa haci pa sigui concientisa tanto
anjanan setenta a cambia ley pa haci posible cu hende mu- hende muher como hende homber y tre-
hernan casa por a keda traha den gobierno. Na anja 2003 a ce cambio di mentalidad cu ta haci y por
introduci cambio di ley di stalking y e cambio di Codigo Penal evita cu hende muher ta sinti su mes y ta
pa hisa castigo y pone boet pa abusadornan di mucha/hende wordo trata inferior na e hende homber.
muhernan. A bin proteccion di hende muher pa loke ta trata Ya cu e aña aki Dia Internacional di Hen-
abuso sexual den matrimonio y pa esnan cu ta haci trabou di de Muher tin e tema pa kibra e stigma
prostitucion. of “break the bias”, ta tarea di henter
Na aña 2008 a cambia e Codigo Civil y e ley di SVB pa amplia comunidad pa yuda elimina prejuicio y
e Verlof di Embarazo y Parto pa 12 siman, dunando e hende stigma contra hende muher. E prejuicio
muher mas tempo cu su baby prome y despues di parto y a aki ta pone cu ta juzga hende muher
bira posibel cu e mama trahado despues di parto por cria su apesar di con bon nan ta studia y con
baby cu lechi materno na pia di trabao of cu e por kolf lechi competente nan ta. Te rekeri henter co-
na trabao pa por cria su baby. Tambe a haci posibel pa e munid pa realisa esaki y trata e hende
ser femenino por a haya mas pago ora di malesa. Wyatt-Ras muher como un ser humano digno cu
como iniciador di diferente di e leynan pa mehora posicion tin mesun derecho cu hende homber.
di hende muher ta remarca cu no tabata facil tampoco pa Ademas skolnan y comunidad tin un rol
convence otronan pa sali na defensa di e ser femenino. Entre importante den esaki. Nos tin cu sinja
2011-2013 a cambia leynan laboral cu ta beneficia tambe e nos futuro generacion respet pa e ser
hende muher. A bira alabes posibel proteccion di hende mu- humano sin distinccion y logra cambio
her contra acoso sexual. di rolnan cu ta ser otorga na e mucha
Tambe a lanta un Buro dedica na empoderamento di e hende homber y mucha muher for di chikito.
muher. E buro aki awor yama CEDEHM. Ta cuminsa na cu mucha homber mester
Segun Wyatt-Ras por constata cu durante ultimo 15 anja mas por mag di yora y bisti na rose y mucha
mucha muher ta caba skol di nivel mas halto en comparacion muher mester mag di ta fuerte y bisti
cu mucha hombernan y por nota cu mas mucha muher ta bai blauw, segun Wyatt-Ras.
studia den exterior y ta caba nan estudio. Notable ta alabes
cu hende muhernan mas y mas ta ocupando puestonan halto Despues di COVID ta necesario alabes
den nos comunidad. Den Parlamento 38% di e parlamenta- pa bolbe ubica nos sernan femenino
rionan ta ser femenino. Di nan mayoria tin un educacion di riba mercado laboral. Lo mester ofrese
nivel halto. Wyatt-Ras kende na dos ocasion tabata presiden- posibilidad di upgrading pa nan ta bon
te di Parlamento di pais Aruba, como e prome hende muher prepara pa nan trabou y duna sosten fi-
den e funcion aki y tabata un di e prome parlamentarionan nanciero pa pago di centronan di cuido.
independiente di pais Aruba ta comenta cu mas halto hende A bira tempo pa comercio coopera cu
muher yega na top di maneho mas isola bo tin chens di bira comunidad pa facilita educacion sano di
dor cu e exigencianan ta mas halto pa e ser femenino. Si bo yiunan di nan trahado y ofrese oranan
tene bo mes estricto na regla bo ta mucho streng y hasta frus- cu mamanan por participa na evento-
tra, si bo ta carinjoso bo ta mucho suave y hende por pasa nan di skol of cursonan encuanto edu-
riba bo of hasta ta bisa cu bo no lo ta sirbi. Apesar di esey e cacion di nan yiu.