Page 7 - bon-dia-aruba-20210731
P. 7

a7
                                                                                                           local Diasabra 31 Juli 2021



















                                  Recomendacionnan di SDBA pa gabinete 2021-2025



            Stichting       Deugdelijk  sivo  y  innecesario,  manera  politica  di  patronahe,  cu  a  di entre otro nos Alto Cole-
            Bestuur     aruba   tabata  huurmento  di  espacio  pa  conduci  na  maneho  di  per-  gionan  di  Estado,  cu  conse-
            representa  pa  presidente  duna les pa via di scol/local cu  sonal  iresponsable  y  otorga-  cuencia grave pa comunidad.
            Armand  Hessels  y  secre-   no por a usa mas. Pa motibo  mento di privilegio cu tereno  Aki SDBA ta ofrece e prox-
            tario  drs.  Leo  Maduro.  E  di esey a tuma lugar desperdi-  y proyecto. Tambe cu ta me-  imo  gobierno  di  Aruba  un
            documento  aki    ta  duna  cio structural y na gran escala.  hora e administracion finan-  compilacion  di  e  recomen-  Ad  Subprioriteiten  (e.e.a
            un resumen di e diferente                                 ciero  na  nivel  basico  caba  dacionnan mas importante di  a.g.v. gebrek aan integriteit)
            temanan  cu  a  bin  dilanti  Ignora  structuralmente  ad-  (via Control Interno den tur  cierto  organismonan,  entre  Politieke  patronage  →  zie
            durante e consulta aki.      vertencia  y  recomendacion  departamento  di  gobierno),  otro tocante garantia di inte-  Aanbeveling  10.1  (t.a.v.  Per-
                                         sin  embargo  ta  solamente  como tambe e funcionamen-    gridad (mira Recomendacion  soneelsbeleid)
            Aruba  ta  haya  su  mes  para  un banda di e storia. Manera  to  di  personal  di  gobierno,  10.7).               Financieel beheer → zie Aan-
            dilanti  di  desafio  grandi  y  den ‘Publiek geheim’ https://  transparencia  efectivo  y  e                       beveling 10.2 → A + B leid-
            historico.  E  debe  y  pagonan  deugdelijkbestuuraruba.  funcionamento di parlamen-   Ad  Hoofdprioriteit:  Her-   den  tot  enorme  verspilling
            enorme  tabata  exigi,  ante-  org/2021/02/03/publiek-ge-  to.  E  ora  no  mas  por  traha  vorming  van  het  Politiek  van publiek geld!
            rior  na  e  pandemia  di  Co-  heim/  a  ser  ilustra  en  corto,  sistematicamente na maneha  systeem  →  via  legaliseren  Functioneren  overheidsper-
            vid caba, casi lo imposible di  den e decadanan recien tabata  e  desigualdad  economico  Burgerpanel + Referendum  soneel  →  zie  aanbevelingen
            comunidad. E situacion ey a  trata  tambe  structuralmente  grandi cu ta forma e base di e  Aanpassingen  ‘in  de  marge’  ‘Public sector Reform’ in Re-
            solamente empeora. Aruba a  di  gobernacion  deficiente  (y  problematica social grandi na  →   reduceren/elimineren  positioning our sails
            logra keda riba pia solamente  no  integro)  loke  a  ser  treci  Aruba.  Pa  esey  e  instalacion  van  ‘politieke  invloed’  (vgl.  Transparantie  →  zie  Aanbev-
            danki na e extenso ayudo fi-  dilanti den un gran cantidad  di un ombudsman, cu a keda  WEB-Setar-Elmar)            eling 10.3
            nanciero  y  logistico  di  Hu-  di  rapport.  Den  e  rapport  posponi  pa  varios  decada,  ta  ‘Kleinere’  overheid  →  ver-  Parlementair  functioneren  →
            landa. Den esey Aruba mes-   ‘Naar  een  functionerende  indispensable.                zelfstandigen  van  bepaalde  zie Aanbeveling 10.4
            ter a compromete su mes cu  democratische     rechtsstaat                              departementen,  bijv.  Belast-  Sociaal-economisch beleid →
            condicion  cu  ta  orienta  riba  in  Aruba’  (mira  anexo)  ta  Problemanan structural y gi-  ingdienst            zie Aanbeveling 10.5
            haci  e  Pais  den  futuro  mas  menciona  caracteristica  im-  gantesco manera e ‘dump’ y e  Vaste  comb.  van  departe-  Natuurbeleid  →  Rechten
            resistente contra shock nobo.  portante negativo di esey. De  ‘instalacion di purificacion di  menten,  bijv.  Economie  +  voor  de  natuur  →  zie:  www.
            E maneho di esaki ta requeri  hecho ta trata di mina estado  awa’ cu tambe pa decadanan  Toerisme;  Gezondheid  +  harmoniaruba.org → ‘De nat-
            un  esfuerzo  nacional  y  un  di derecho democratico y di  largo no a ser atendi manera  Milieu (+ Sport); enz.    uur in het geding’
            enfoque mas grandi riba mi-  finanzas  publico  sostenible,  mester,  solamente  a  base  di  ‘Rehabilitatie’  van  het  sys-
            hor relacion cu e partner mas  loke a afecta e capacidad pro-  e obligacion di cuido (‘zorg-  teem  van  ‘Checks  &  Bal-  Slotopmerking
            grandi den Reino. (mira Re-  pio  di  Aruba  pa  maneha  su  plicht’)  di  gobierno  caba  lo  ances’, o.a. a.d.h.v. het NIS-  Op  papier  is  Aruba  een  de-
            comendacion 10.8). Esaki sin  asuntonan  financiero  y  cu  mester haya solucion a corto  rapport                   mocratische  rechtsstaat  met
            embargo ta conduci na exito  esey  a  afecta  su  autonomia  plazo. Aki ta trata anto struc-  Bewustwording + effectieve  deugdelijk  bestuur.  In  de
            solamente  si  e  ‘problema  tambe.  Pa  tur  e  motibonan  turalmente  di  un  acto  ilegi-  controle personeel + Bestu-  praktijk  deed  Aruba  de  cri-
            principal’ keda atendi efecti-  aki ta anto inevitable cu den  timo cu sin duda lo conduci  ur  →  eliminatie  van  ‘micro-  teria  van  deugdelijk  bestuur
            vamente a corto plazo.       e  añanan  venidero  lo  tin  un  na mas caso den corte (contra  management’.          en  dientengevolge  ook  van
                                         discusion  publico  profundo  Aruba) y na daño di bon ima-                             de  democratische  rechtsstaat
            Prioridad principal segun  tocante  nos  sistema  politico.  gen pa Aruba. Finalmente ta  Structurele   hervorming  structureel  geweld  aan  (zie:
            SDBA                         Esaki  lo  mester  conduci  na  di sumo importancia cu gobi-  van  het  bestuursmodel  →  ‘Naar een functionerende re-
            Manera  a  expone  den  ‘De  un alternativa unda lo ta trata  erno a corto plazo ta desisti di  a.d.h.v.e.  ‘publieke  discussie  chtsstaat in Aruba’). Opeen-
            kern  van  de  zaak’  (https://  di e berdadero aplicacion di e  su intencion di trata di duna e  van alternatieven’  volgende  besturen  hebben
            deugdelijkbestuuraruba.      criterionan  di  bon  goberna-  refineria un bida nobo. E al-  Aparte  verkiezingen  voor  decennialang  goedbedoelde
            org/2021/01/21/de-kern-van-  cion, e desaroyo di un senti-  ternativa cu ta presenta segui-  Bestuur  en  Staten  (e.e.a.  adviezen  van  onder  meer
            de-zaak/),  e  problema  prin-  mento  di  co-responsabilidad  damente  ta  ofrece  hopi  mas  onder  begeleiding  van  prof.  onze Colleges van Staat gene-
            cipal  di  Aruba  ta  e  ‘sistema  di ciudadano y nan participa-  perspectiva pa Aruba (mira:   Wouter Veenendaal)  geerd  met  ernstige  gevolgen
            politico’.  Esta,  e  manera  cu  cion maximo na desaroyo di  https://deugdelijkbestuura-  Enz. (alternatieven van poli-  voor de gemeenschap. Hier-
            desde  varios  decada  caba  ta  comunidad  (participacion),  ruba.org/2021/06/16/hale-  tieke  partijen  –  sociale  part-  bij biedt SDBA het komend
            practica politica. Den esey no  por  ehemplo  a  traves  di  e  luja/). Finalmente, e temanan  ners – Ngo’s)        Landsbestuur een compilatie
            ta  trata  solamente  di  ignora  instrumento  di  e  panel  civil  envehecimento  (vergrijzing)  Van  ‘Partijdemocratie’  naar  aan van de belangrijkste aan-
            structuralmente  advertencia  (burgerpanel)  manera  esaki  y e sostenibilidad di pension  ‘Gemeenschapsdemocra-    bevelingen  van  een  aantal
            tocante e maneho hiba, pero  ta hayando aplicacion exitoso  (spec. LAP) mester bira pun-  tie’  (SDBA)  →  ‘Weerbare  organen, o.m. t.b.v. het waar-
            tambe  di  recomendacion  di  den  mas  y  mas  pais  (mira:  to di atencion importante.   democratie’ (WS)         borgen van de integriteit (zie
            varios  instancia  cu  mester  a  https://deugdelijkbestuura-  Observacion Final                                    Aanbeveling 10.7).
            conduci  na  mehoracion.  E  ruba.org/2020/09/24/refer-
            ‘maneho’  aki  tabatin  conse-  endum-of-burgerpanel/).  Pa  Riba papel Aruba ta un estado
            cuencia  grave  financiero  y  logra  esaki  cambio  di  men-  basa riba derecho democrati-
            socio-economico pa Aruba.    talidad  (encuanto  patronahe  co cu bon gobernacion. Den
                                         politico) ta un requisito im-  practica  Aruba  tabata  viola
            Pa  e  motibo  aki  tin  riba  portante, entre otro realisa via  e  criterionan  di  bon  gober-
            practicamente  tur  tereno  di  reforma di enseñanza.     nacion  y  consecuentemente
            maneho  retraso  grandi  den                              tambe  di  estado  di  derecho
            desaroyo,  mientras  cu  man-  Sub-prioridad              democratico (mira: ‘Naar een
            tenimento  necesario  tambe  Mehoracion di e sistema po-  functionerende rechtsstaat in
            apenas tabata hunga un papel  litico, cu atencion special pa  Aruba’).  Gobiernonan  con-
            di importancia. Esaki a con-  promocion  di  integridad  ta  secutivo a ignora pa decadan-
            duci na gasto adicional exce-  haci mas facil pa minimalisa  an conseho di bon intencion
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12