Page 7 - HOH
P. 7
A7
SALUD Dialuna 16 Juni 2025
Estudio ta revela con hopi ehercicio bo mester tur siman pa
controla presion
(Sciencealert)—Ora mente. Esaki por resulta den Segun e investigadornan,
ta trata di ehercicio pa ataca di curason y stroke; esaki ta sugeri cu edad adul-
salud di curason, bo no tambe e ta un factor di ries- to ta un bentana importante
kier salta ehercicio den go pa desaroya demencia pa interveni den bo salud
bo edadnan mas grandi. mas despues den bida. y preveni hipertension di
Investigacion ta sugeri cu edad mediano cu program-
si bo kier proteha bo mes Mas di 1 den 4 hende anan diseña pa aumenta
contra presion di sanger homber y aproximadamente ehercicio. “Casi mita di nos
den bo biehes bo mes- 1 den 5 hende muhe ta ex- participantenan den edad
ter mantene e nivel di perencia hipertension, se- adulto tabatin nivelnan sub-
ehercicio ariba durante e gun e Organisacion Mun- optimal di actividad fisico,
añanan ey. dial di Salud (WHO). Pero cual tabata asocia cu e co-
mayoria hende cu presion mienso di hipertension, in-
Pero segun un estudio di halto no ni sa cu nan tine— dicando cu nos mester me-
mas di 5.000 hende den cu- p’esey dokternan sa yama hora e standard minimo pa
atro ciudad Mericano, fac- presion halto un “silent actividad fisico,” segun au-
tornan social por hacie mas killer.” tor principal Jason Nagata,
dificil pa algun hende. “Ado- un experto na UCSF di me-
lescentenan y esnan den nan Pero tin manera pa mehora dicina den adulto hoben.
20 aña por ta fisicamente presion: ehercicio como e
activo pero e patronchinan enfoke di e estudio aki. Ora e investigadornan a
aki ta cambia cu edad,” se- observa hende cu tabata
gun autor di estudio y epi- Mas di 5.100 adulto a ser tuma cinco ora di ehercicio
demiologo Kirsten Bibbins- recluta pa tuma parti di e modera tur siman durante
Domingo di e Universidad estudio, cual ta rastrea nan na comienso di nan edad
di California, San Francisco salud durante tres decada cu adulto—dobel a cantidad
(UCSF) a splica na april evaluacion fisico y pregun- minimo actualmente reco-
2021, ora e estudio a ser pu- tanan tocante nan habito menda pa adultonan—nan a
blica den American Journal di ehercicio, humamento y haya e nivel di actividad aki
of Preventive Medicine. consumo di alcohol. a reduci e riesgo di hiper-
tension considerablemente,
Varios estudio a mustra cu Na cada evaluacion clinico, y specialmente mantene nan rente trayectorio di salud e estudio aki, aunke a nota
ehercicio ta baha presion a midi presion tres biaha, un habito di ehercicio te edad compara cu nan equiva- si educacion secundario.
di sanger, pero e investiga- minuut apart, y pa e analisis di 60 aña. lente blanco. Cu 40 aña di
cion na 2021 ta sugeri cu di data, participantenan a ser “Pa logra al menos dos biaha edad, actividad fisico ta pla- “Aunke hobennan mascu-
“pa mantene actividad fisico dividi den cuatro categoria, e liña di guia minimo [di ac- teau entre hende homber y lino color scur por participa
durante edad adulto—na pa rasa y genero. En gen- tividad fisico pa adulto] por hende muher blanco, unda mas den deporte, factornan
nivelnan mas halto cu loke eral—entre hende homber y ta mas beneficioso pa pre- cu nivelnan di actividad den socioeconomico, ambiente
a recomenda prome—por hende muher, y den ambos veni hipertension compara participantenan color scur di bario, y trabao of respon-
ta specialmente importante grupo racial—nivelnan di cu simplemente cumpli cu e ta sigui cay. sabilidadnan familiar por
“pa preveni hipertension,” actividad fisico a cay for di liña di guia minimo,” e in- preveni un participacion
Bibbins-Domingo a bisa. 18 pa 40 aña di edad, cu gra- vestigadornan a skirbi den Pa 45 aña, hende muher continuo den actividad fis-
Hipertension, tambe conoci donan di hipertension au- nan investigacion. color scur ta surpasa hende ico den edad adulto,” Na-
como presion halto, ta un mentando y actividad fisico homber blanco den grado gata a bisa.
condicion serio cu ta afecta cayendo durante e proximo Pero no ta facil pa aumenta di hipertension, mientras
biyones di hende mundial- decadanan. actividad fisico semanal en cu hende muher blanco den
medio di decisionnan im- e estudio a experencia e gra-
portante den bida y mas re- do mas grado di hiperten-
sponsabilidad. “Esaki por ta sion durante edad mediano.
specialmente berdad despu-
es di scol secundario ora Y pa 60 aña, entre 80 pa 90
oportunidadnan pa activi- porciento di hende homber
dad fisico ta bay perdi mien- y hende muher color scur
tras adultonan hoben ta haci tabatin hipertension, com-
e transicion pa universidad, para cu casi 70 porciento
trabao y famia, y tempo pa di hende homber blanco y
bo mes ta disparce,” segun casi mita di hende muher
Nagata. blanco.
Pa loke ta un otro berdad E equipo di investigacion a
sorprendente, e estudio conecta e diferencianan ra-
tambe a mustra con hende cial aki varios factor social y
homber y hende muher col- economico; pero e factor-
or scur ta experencia dife- nan aki no a ser evalua den

