Page 5 - bon-dia-aruba-20200403
P. 5
a5
entrevista/colofon Diabierna 3 aPriL 2020
Dia Mundial di Conscientisacion riba Autismo den periodo di COVID-19
‘Sea un fuente di siguransa y positivismo
pa yuda bo yiu sinti sigur’
ORANJESTAD - No trum di transtorno di autismo muchanan y hobennan a ser personanan cu algun incapa-
henter poblacion ta so- ta consisti di haya dificultad- discrimina,insulta ora nan a cidad, no mester keda vul-
porta di mesun manera nan cu cambionan, e nece- sali riba caya. Esaki ta pa via nerabel. Gobiernonan tin e
e aislamento a causa di sidad di un rutina y un aisla- di ignorancia y desconoce- responsabilidad di velar den
un estado di alarma. Tin mento diripiente ta dificulta mento di e sociedad, hopi su contesta mester inclui per-
varios factor cu ta influi su adaptacion, esaki ta exigi personanan no tabata sa cu sonanan cu autismo. No tin
den e forma di aborda e cu e famianan mester haci un na momentonan algun di e cu discrimina nan cu ta so-
situacion aki, mientras e esfuerso di kibra e rutina y personanan cu por sali for di licita atencion medico, nan
pandemia di COVID-19 inclui un nobo hopi lihe. cas tabata nan, muchanan y mester sigui haya acceso pa e
ta permanece. hobennan cu ta sufri di au- sistemanan di apoyo necesa-
E forma di manifesta stress y tismo, esunnan cu tin mester rio pa permanece den nan cas
Den conmemoracion di Dia ansiedad ta mas limita pa nan, di e sociedad pa por compro- y comunidadnan cu e tempo
Mundial di Conscientisa- cu tin un registro hopi limita nde nan. dificil aki”.
cion di Autismo, Bon Dia di actividadnan di comuni-
Aruba kier trece dilanti con cacion y e manera dicon nan Riba rednan social por mira Dilma Arends presidente di
e situacion aki por afecta per- ta manifesta su molestia ta su algun mayornan cu pa via di Fundacion Autismo Aruba
sonanan hoben of muchanan comportacion. e situacion aki a dicidi di usa a splica cu den dianan aki,
den Spectrum di Trastorno di un simbolo, un paña blauw permiti bo yiu pa procesa
Autismo (ASD). Algun biaha, specialmente den man, pa asina duna a di informacion. E por nifica cu
personanan cu incapacidad conoce cu su yiu cu ta sali for nan por “hunga” of papia di
Specialistanan a conclui cu intelectual, ora ta estableci di cas tin e condicion aki. temanan cu ta duna miedo.
aislamento den muchanan un rutina esey ta mas facil Pero bo mester t’ey pa duna
y hobennan cu spectrum di pa nan. Ademas, e nivel di Antonio Guterres, secretario nan confianza y contesta pre-
transtorno di autismo por ta exigencia social ta menor den General di Organisacion di gunta.
hopi dificil pa varios motibo. ambiente di famia, esaki ta Nacionnan Uni (ONU) a
Di un banda, e porcentahe mas faborabel pa nan com- duna un mensahe tocante e Keda pendiente pa cambio
amplio di esunnan cu tin in- para cu otro mas exigente. pandemia COVID-19 y pa den rutina y otro señal di
capacidad intelectual, cu ta Sinembargo, e dificultad di esunnan cu por keda mas stress of trauma. Bo yiu lo
haci cu nan no por compro- regula nan emocion y toler- afecta cu esaki, “Tur di nos mester di sosten adicional si e
nde bon e situacion na e mo- ancia di incertidumbre ta re- mester cumpli cu un tarea ta sinti stress of ansiedad.
mentonan aki y di e motibo tonan particular di cada un di pa sigura cu den e pandemia
pakico nan a haya un cambio nan cu ta den e grupo di spec- dificil aki, e necesidadnan ta Sea un fuente di siguransa y
di rutina. trum di trastorno di Autismo. atendi debidamente pa per- positivismo pa yuda bo yiu
sonanan mas afecta, dere- sinti sigur durante situa-
Di otro banda, ta existi cu Durante e prome di- chonan humano universal, cionnan cu por duna miedo
parti di e sintomanan di spec- anan di aislamento hopi incluyendo derechonan di