Page 4 - BNDIA ARUBA
P. 4

A4   LOCAL
                      Diabierna 4 Mei 2018

                                     Obesidad y sobrepeso ta un problema epidemico


























                                                                                                   Dr. Salazar ta bisa cu obesi-  Conscientisacion
                                                                                                   dad ta cuminsa den un edad  Aruba tambe como otro pais-
                                                                                                   tempran. E ta un problema di  nan  den  desaroyo,  ta  haya
                                                                                                   cultura cu nos tin y cu nos tin  productonan  cu  ta  contene
                                                                                                   cu  cambia  y  elimina  e  acti-  substancianan cu ta aumenta
                                                                                                   tud aki. Cada famia mester ta  e peso corporal y ta conduci
                                                                                                   consciente cu si e muchanan  na problema di salud na largo
                                                                                                   ta  consumi  cuminda  no  sa-  plaso te hasta morto.
                                                                                                   ludabel  pa  cualkier  motibo
                                                                                                   mester elimina, kita of limita  No  tin  excepcion  den  edad
                                                                                                   di  cualkier  manera  e  consu-  riba esunnan cu ta bay padece
                                                                                                   mo  di  productonan  no  sano  di malesanan cu nos por pre-
             ORANJESTAD – A pesar  vascular, entre otro tipo di  Nan tur ta asocia cu obesidad     pa bo curpa.                 veni  y  cu  tin  su  efecto  riba
             di  tur  esfuerso  haci  den  malesa.                    y sobrepeso.                                              nan  calidad  di  bida.  Nos
             pasado  y  den  presente,                                                              “Kiermen cu e problematica  mester controla y evita e con-
             obesidad  ta  sigui  latente  Den  un  encuesta  (STEP)   Tocante  e programa y cam-  di  obesidad  y  sobrepeso  na  sumo di productonan cu tin
             den  nos  poblacion.  E  ta  haci na 2006 entre hendenan  paña  structural  cu  a  wordo   Aruba,  nos  mester  tene  nan  hopi  sucu,  vet  y  percura  pa
             sigui  afecta  salud  di  nos  di 25 pa 64 aña a mustra cu  haci pa ex-minister di Salud   den  consideracion.”    E  aso-  un  alimentacion  saludabel.
             hendenan y di nos futuro  di cada 10 adulto, 4 ta sufri di  Publico,  Richard  Visser,  pa   ciacion  entre  obesidad  y  so-  Pero  tambe  movecion  cu  ta
             generacion.                 sobrepeso of obesidad. Entre  combati  obesidad  den  nos   brepeso ta causa malesa car-  un  aspecto  importante  pa
             Dr.  Wilmer  Salazar  di  de-  añanan 1999 te 2016 e cifra di  poblacion,  ainda  no  tin  un   diovascular  manera  infarto  nos salud. E ta yuda kita tur
             partamento di Salud Publico  mortalidad pa malesa cardio-  resultado  concreto.  Nan  a   di  curason,  stroke,  adernan  e caloria cu nos tin di mas pa
             (DVG) a referi con sobrepeso  vascular ta e prome di e lista,  cuminsa cu e prome paso pa   malo y mal circulacion, dia-  asina garantisa un miho cali-
             y obesidad tin su  efectonan  sigui  pa  diabetes  y  otro  tipo  haci un encuesta. Un evalu-  betes  y cancer manera cancer  dad di bida.
             pa  ocasiona  malesa  cardio-  di malesanan manera cancer.  acion no ta premira e resulta-  di mama, stoma, riñon, etc..
                                                                      do di un programa asina den                               E  ta  haya  cu  mester  tin  un
                                                                      5 aña. Sino cu e resultadonan   Organisacion  Mundial  di  conscientisacion  den  comu-
                                                                      ta  wordo  observa  den  10  of   Salud  (WHO)  ta  identifica  nidad y den  instancianan  cu
                                                                      15 aña.                      obesidad  como  un  malesa,  ta promove salud pa por evita
                                                                                                   mas cu un factor di riesgo pa  cu  e  epidemia  aki  por  sigui
                                                                      Den  un  periodo  asina  nan   adkiri un malesa. Obesidad ta  crece  cu  e  consecuencianan
                                                                      mester monitor con e situa-  un  problema  di  salud  mun-  economico,  salud  ,  familiar,
                                                                      cion  den  nos  poblacion  in-  dial y Aruba no ta un excep-  etc..  Awendia  obesidad  ta
                                                                      fantil ta bayendo. E mester ta   cion. “E ta un problema epi-  controlabel y bo por disminui
                                                                      permanente bou un acuerdo    demico”,  segun  Dr.  Salazar.   e  problema  aki  como  factor
                                                                      entre  tur  partner  envolvi.  A   Nos  ta  conociendo  un  epi-  di riesgo pa otro malesanan.
                                                                      base  di  e  resultadonan  nan   demia  di  malesanan  cronico
                                                                      mester  evalua si e ta bayendo   cu  no  ta  infeccioso  manera  Dr. Salazar ta trece dilanti cu
                                                                      bon of si mester bin cu cam-  antes.  E  tipo  di  malesa  cro-  alimentacion  pa  percura  un
                                                                      bio,  y fortalece e parti di pro-  nico  manera  cardiovascular,  mucha  sano  ta  cuminsa  den
                                                                      mocion y actividadnan fisico.    obesidad y sobrepeso.    nan seno di famia. Pero scol
                                                                                                                                y instancia gubernamental  di
                                                                      Obesidad na Aruba                                         salud mester promove tambe
                                                                                                                                un bida saludabel. Tambe tin
                                                                                                                                organisacionnan  no  guber-
                                                                                                                                namental  (ONG)  cu  tambe
                                                                                                                                ta  participa  den  e  parti  aki,
                                                                                                                                specialmente  di  movecion.
                                                                                                                                Ta e caso di IBiSA y otro or-
                                                                                                                                ganisacion cu ta encarga cu e
                                                                                                                                parti  di  conscientisacion  pa
                                                                                                                                nos  hendenan  come  saluda-
                                                                                                                                bel, move, mantene nan mes
                                                                                                                                activo, etc..

                                                                                                                                Nan  ta  sigui  promove  mas
                                                                                                                                movecion  y  cuminda  salu-
                                                                                                                                dabel. DVG ta trahando riba
                                                                                                                                e  tereno  aki  y  regularmente
                                                                                                                                nan ta bishita scolnan pa pro-
                                                                                                                                move  e  parti  di  movecion
                                                                                                                                hunto cu IBiSA.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9