Page 15 - bon-dia-aruba-20200527
P. 15

a15
                                                                                     bista politico Diaranson 27 Mei 2020

                                                      Raiz : Nos Aruba Nobo (Part 2)


            ORANJESTAD-  E  prob-        posibel  cu  ta  3.000  pa  4.000  interno door di suavisa cierto
            lema  mas  grandi  aki  na  hende so lo por tin derecho  impuestonan di trahado y du-
            Aruba  ta  cu  hopi  di  nos  ariba F.A.S.E. di Aruba. Unda  nado di trabou. Ya caba gobi-
            hendenan  of  compani-       e otro 33.000 a keda? Ken nan  erno a suavisa e loonbelasting
            anan no ta cumpli cu nan  ta y dicon nan no ta bin den  pa aña 2020 cu un suma liber
            debernan  civico  y  social.  remarca?                    di  impuesto  di  Afl.  28.861,-
            Gobierno mes a confirma                                   (belastingvrije bedrag).
            cu  hopi  trahado  ta  traha  Ta  awor  nos  mester  realisa
            zwart  na  diferente  com-   cu  ora  di  contribui  na  caha  Awor, que hubo si nos cum-
            pania  y  ta  e  mesun  tra-  di Gobierno di Aruba, bo tin  insa  suavisa  e  primanan  di
            hadonan  aki  ta  pidi  pa  e  derecho ariba diferente opor-  AOW/AWW y AZV pa e du-
            compania no kita impues-     tunidad  como  ciudadano.  nado  di  trabou?  Tur  com-
            to,  seguro  y  pensioen  for  Manera  derecho  di  educa-  erciante  sa  cu  e  porcentahe
            di nan. Alabes tin hopi co-  cion, di pensioen, infrastruc-  pa  e  prima  di  AOV/AWW
            merciante/dunado  di  tra-   tura,  salubridad  y  seguridad  ta  na  15,5%  di  cual  trahado
            bou cu ta traha cu person-   social.                      tin  di  paga  5%  y  dunado  di
            anan directamente y no ta                                 trabou tin cu paga pa su tra-
            acudi na compania oficial  Nos  tin  comprension  pa  hado 10,5% for di su entrada
            (derden).  No  tur  comer-   nos  comerciantenan  cu  cada  (omzet).  Tene  na  cuenta  cu
            ciantenan ta duna un pay-    bes ta haya nan mes cu mas  un comerciante por deduci e
            slip,  no  tur  “tercera  per-  gasto di compania cu ta keda  prima aki como gasto den su
            sona“  ta  duna  un  factura  acumula y te ora no ta keda  rapport  anual.  Dicon  Gobi-
            oficial na e comerciante.    nan otro opcion cu hisa nan  erno di Aruba no por baha e  keda cu su trahadonan? Kisas  tur  di  boso  ta  contribui  na
                                         prijsnan.  Kisas  nos  gobierno  parti prima di AOV/AWW di  Aruba mester cuminsa pensa  nos pais manera debe ser? Na
            Tin  hende  cu  no  tin  ni  un  mester  yuda  stimula  comer-  dunado di trabou na 7,5% y  bek  ariba  eigen  bijdrage  pa  nos  Economia,  Educacion,
            werk- en verblijfsvergunning  cio y bin cu incentivo pa nos  asina yuda stimula comercio  AZV of esnan cu por segura  Seguridad,  Salubridad,  Agri-
            pa traha na Aruba. Tin com-  comerciantenan?              pa  e  por  mantene  su  traha-  nan  mes  cerca  companianan  cultura,  Infrastructura,  Cul-
            erciante (entrepreneur) cu no                             donan?  Of  te  hasta  p’e  por  di seguro priva?         tura y Deporte?
            ta  cumpli  cu  nan  debernan  Si  gobierno  t’ey  pa  yuda  tuma mas trahado na su com-
            fiscal cu Dimp of no ta inscri-  pueblo, laga nos traha hunto  pania.                  Imagina awor cu tur e 37.000
            bi  of  segura  nan  trahadonan  cu  comercio  pa  nan  tambe                          personanan  aki  a  contribui  E  Aruba  Nobo  ta  cuminsa
            na SvB Aruba of regla seguro  por  yuda  pueblo.  Aruba  ta  Pa  loke  ta  trata  e  prima  di  manera debe ser na nos pais  awor y e ta cuminsa cu cada
            particular.  Pa  añanan  largo  un di e paisnan mas caro den  AZV, tur comerciante sa cu e  Aruba.  Cuanto  entrada  ex-  un di nos. E crisis aki a dem-
            ningun Gobierno di Aruba a  Caribe door di nos gastonan  porcentahe pa e prima aki ta  tra  nos  gobierno  lo  por  tin  ostra nos cu No ta existi e pal-
            percura  pa  por  tin  coopera-  halto  di  haci  negoshi  (Cost  10,5% di cual trahado tin di  awor  sin  cu  nos  mester  bay  abra Ami (Ego) sino e palabra
            cion entre e Departamenton-  of doing Business). No sola-  paga  1,6%  y  dunado  di  tra-  fia  pafo  di  Aruba?  Si  tur  e  NOS  (union).  Nos  como
            an di Gobierno pa asina haci  mente  pa  motibo  cu  Aruba  bou tin cu pone pa su trahado  ciudadanonan  aki,  sea  como  Gobernante, Nos como Co-
            comparacion (“matching”) di  tin asina tanto diferente im-  8,9% for di su entrada (omzet)  un  comerciante  of  un  tra-  merciante, Nos como Amb-
            tur habitante aki na Aruba.  puesto,  pero  tambe  comer-  y  cu  ta  wordo  deduci  como  hado,  a  cumpli  cu  nan  parti  tenaar,  Nos  como  clase  di
                                         ciantenan cu ta abusa di nos  gasto  den  su  rapport  anual.  civico y social, kisas awe nos  Trahado y Nos como Pueblo
            Si  nos  tur  contribui  manera  sistema di mercado liber.   Dicon Gobierno di Aruba lo  lo no ta miho para ariba nos  mester  pone  tur  diferencia
            debe ser  na  e  caha  di Gobi-                           no por baha e parti prima di  pia? Awor puntra bo mes di e  un banda y cuminsa traha di
            erno,  cumpliendo  cu  tur  e  Gobierno  di  Aruba  por  cu-  AZV di dunado di trabou na  120.000 pa 160.000 hende cu  curason  pa  Nos  Dushi  Pais
            leynan  estableci,  lo  ta  im-  minsa stimula nos economia  5,9% y asina yuda stimula p’e  ta  biba  aki  na  Aruba…  Ken  Aruba.
            Parlamentario Alan Howell (POR):

                                       ‘Nos studiantenan no mag di wordo perhudica’


            ORANJESTAD  -  Parla-        relevancia.  El  a  bisa  cu  Aruba, nos scolnan mester  preparacion adecuado pa haci  di un scol si gobierno no tin
            mentario  Alan  Howell  enseñansa  tambe  a  sufri  a cera. Nos no tabata pre-         esaki, inclusive algun di nan a  zeggenschap mas eyden? Cua
            durante e reunion publico  bou di e crisis di Covid-19  para pa enseñansa online,  indica cu no tabatin e material  ta  e  posilibilidad  pa  Colegio
            riba  enseñansa  a  atende  y  su  preocupacion  grandi  por a mira cu no solamente  necesario. Pa tal motibo Alan  Arubano  San  Nicolas  bay
            cu  diferente  temanan  di  ta cu ora e virus aki a yega  e maestronan tabatin difi-   Howell a presenta e mocion  den conhunto cu De Schakel
                                                                      cultad cune, pero special-   den cual ta urgi gobierno pa  en bes cu e ta cay bou di dje?
                                                                      mente nos studiantenan a  flexibilisa  e  bevorderings-   Resultadonan  di  Colegio
                                                                      wordo perhudica. A pesar  normen  pa  scolnan  basico  y  Arubano  San  Nicolas  (68%)
                                                                      di  e  situacion  aki  por  a  avansa  pa  asina  evita  cu  nos  y Abraham de Veer (89%) di
                                                                      mira  e  bon  resultadonan  studiantenan  sali  perhudica  e aña escolar aki no ta refleha
                                                                      cu  e  diferente  scolnan  a  mirando cu e situacion actual  cu e scolnan merece respet pa
                                                                      logra den e porcentahe di  ta fuera di alcance di scolnan,  keda  den  nan  forma  actual?
                                                                      studiantenan cu a slaag pa  maestronan y studiantenan y  Cua ta e posibilidad pa adapta
                                                                      cual  studiante,  maestro  ta imposibel pa evalua e stu-  e criterionan pa Colegio Aru-
                                                                      y  mayornan  merece  pal-    diantenan optimalmente.      bano San Nicolas y Abraham
                                                                      abranan di pabien.           Terminando  su  disertacion,  de Veer keda existi como DPS
                                                                                                   parlamentario  di  POR  a  re-  mirando  cu  segun  minister
                                                                      Howell  ta  sigui  splica  cu  e  alisa un serie di pregunta na  pa motibo cu e klasnan ta bira
                                                                      efecto  di  Covid-19  no  por  Minister di                menos e scolnan no ta cumpli
                                                                      perhudica  e  studiantenan  y                             cu e criterionan pa nan keda
                                                                      den  e  cuadro  aki  un  estu-  Enseñansa:                existi? Cua ta e posiblidad pa
                                                                      dio haci pa Departamento di  Cuanto  maestro  ta  pro  pa  pone  e  cambionan  presenta
                                                                      Enseñansa ta mustra cu 51%  Colegio Arubano San Nico-     ‘on hold’ pa por splica esaki-
                                                                      di e muchanan no por a volg  las bay bou de Schakel?  Cu-  nan na tur stakeholdernan y
                                                                      e lesnan online na un manera  anto maestro ta pro pa Abra-  haya nan input riba esakinan?
                                                                      optimal,  ademas,  90%  di  e  ham de Veer y Pieterboer bay  Cuanto di e muchanan cu ta
                                                                      maestronan a bisa cu a haya  bou SPCOA? Con ta posibel  bay Abraham de Veer y Piet-
                                                                      complicacion  pa  por  a  duna  cu un scol cu ta cay bou di un  erboer  ta  di  religion  protes-
                                                                      les online debi cu no tabatin  fundacion ta keda cu caracter  tant?
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20