Page 13 - AHATA
P. 13

A11
                                                                                                      opinion Diaranson 19 Februari 2020
            Robert Arends:

                                                           “Hoge College Van Staat”


            ORANJESTAD  -  Segun  tividad pa señala y pa raporta  E motibo principal di e arti-
            informacion  den  pren-      na  tempo  pa  por  tuma  me-  culo aki ta pa pidi Gobierno y
            sa  Gobierno  (  Minister  dida.                          Parlamento bin cu un di tres
            Presidente  )  a  apunta  un                              “Hoge College van Staat” cu
            comision  cu  un  encargo  E prome cos caba cu e comis-   ta cubri tur loke ta toca e “Ser
            pa  mehora  funcionamen-     ion mester drecha ta e “actu-  Humano”.
            to di e dos nan cu nos con-  alidad” di nan reportahe  y e   Awor aki por bisa en general
            oce na Aruba , es ta “Raad  ehecucion of no di nan con-   cu  RvA  ta  cubri  e  parti  hu-
            van  Advies”  (  RvA)  y  “  sehonan,  como  informacion  ridico  y  AR  ta  cubri  e  parti
            Algemene  Rekenkamer”(  na pueblo.                        financiero,  PERO  e  parti  di
            AR ).                        Tur  dos  aspecto  mester  dre-  e “Ser Humano” no ta wordo
                                         cha pa duna pueblo informa-  cubri “at all” riba e nivel  di
            Nan  ta  dos  instancia  hopi  cion fresco y pa duna pueblo  “ Hoge College van Staat” y
            importante  den  nos  organi-  e oportunidad pa pidi Gobi-  e  ta  hopi  necesario  den  nos
            sacion estatal cu ta conseha y  erno y Parlamento cuenta di  constelacion.
            raporta na Gobierno y Parla-  loke RvA y AR conseha y ra-
            mento.                       porta.                       Bao “Ser Humano” por hinca
              Sigur  “  Algemene  Reken-  Pueblo  mester  di  informa-  “Defensor di Pueblo” hunto  cion  di  Empleado  Publico,  mentario” y hunto cu demas
            kamer”  ta  hopi  den  noticia  cion pa husga e trabao di Go-  cu  “  Mediacion”  hunto  cu  Minister  y  Parlamentario”  aspectonan  cu  ta  toca  e  Ser
            ultimamente  ,  orkestra  pa  bierno y di Parlamento ora di  “Screening di Empleado Pu-  y  hunto  cu  un  “Tribunal  pa  Humano en general.
            rivalidad  politico  cu  na  mes  bay vota.               blico,  Minister  y  Parlamen-  husga  y  castiga  Empleado
            momento a divulga e inefec-                               tario”,  hunto  cu  “Investiga-  Publico,  Minister  y  Parla-  Pa pensa ariba sin miedo

                       Fundacion di Santa Cruz y ‘Maria di Ser’i Noka’, e prome baby

                                                         bautisa na Aruba( parti 1 )



            ORANJESTAD - Hopi hen-       tabata manda Indjannan (Ca-  bitante di e isla. E di prome,  Parokia di Santa Cruz.    recien  funda  aki  (4  di  Mei
            de  den  nos  comunidad  ta  ciquenan) converti, sabiendo  cu lo wordo planta riba Aru-                             1863),  su  nomber  tambe  ta-
            keda masha fascina cu e no-  cu esakinan lo gana confiansa  ba.                        Pa puro casualidad, e prome  bata Maria. Maria Lampe, Yiu
            tanan historico aki cu ultimo  di Indjannan di nos isla hopi                           baby  mucha  muhe  cu  a  di Joseph Lampe y Elizabeth
            tempo ta wordo publica den  mas  lihe  compara  cu  si  nan  For  di  Commandeursbaai  wordo bautisa den e parokia  Vrolijk.
            media local.                 manda  cualkier  otro  hende  nan a marcha bay direccion di
                                         straño.                      e interior di nos isla, buscan-
            Pa  nos  tur  ya  ta  conoci  e                           do e curason di nos isla. Pues
            iniciativa  pa  rescata,  res-  Na Aruba esaki tabata relati-  e  punto  mas  central  entre  e
            taura  y  renoba  nos  Teatro  vamente  facil  pasobra  e  ha-  pueblonan di mas importante
            di  Ser’iNoka.  Pero  hopi  ai-  bitantenan  tabata  pertenece  cu  tabata  Commandeursbaai
            nda no ta consciente di e ba-  na e tribu di e Caiquetionan,  cu Piedra Plat y Noord.
            lor historico y cultural rico y  e mesun tribu cu tabata biba
            sumamente valioso di e area  riba tera firme.             Na momento cu nan a yega
            aki.                         Unabes  cu  un  Indjan  asina  na e luga cu segun nan tabata
                                         tabata  tin  algun  siguido,  e  esun perfecto, pues na pia di
            Fundacion  Go  Cultura  cu  pastoornan  tabata  bishita  e  Ser’i Noka, nan a hisa e cruz
            cooperacion  excelente  di  teritorio.                    di palo y esey ta wordo con-
            Parokia di Santa Cruz ta haci-                            sidera  como  e  fundacion  y
            endo tur esfuerso pa e anfite-  Leyenda  y  tradicion  oral  ta  comienso di e pueblo di San-
            atro di Ser’iNoka por recobra  conta  cu  Cacique  Golmir,  ta Cruz.
            su prominencia bek den nos  un Cacique devoto di e costa
            comunidad.  Un  teatro  cu  a  cu a converti den Catolico a  Tradicion  ta  conta  con  e  dia
            wordo  construi  pa  enrikece  yega  for  di  tera  firme,  Ven-  siguiente e prome santo sac-
            nos herencia cultural.       ezuela, cu un grupo di Spaño  rificio di misa a wordo con-
                                         pa predica y plama e doctrina  duci na Latin door di e sac-
            Awe nos ta enfoca riba e co-  Cristian.                   erdote Catolico bao di e cruz
            mienso  di  e  bario  di  Santa                           recien planta y cu riba e dia
            Cruz y dicon e nomber “Ma-   Durante  su  mision,  el  a  en-  ey  e  prome  mucha  Indjan  a
            ria” ta asina importante den e  contra  cu  Cacique  Simas,  wordo  bautisa y  nan  a  dune
            historia di e bario aki.     cacique di e Indjannan Aru-  e nomber di Maria, Maria di
                                         bano y asina nan a huma pipa  Ser’i Noka.
            Fundacion di Santa Cruz      di paz y Golmir a ofrece Si-
            Publicacionnan  historico  y  mas varios regalo, entre otro  Na  precisamente  e  mesun
            tradicion oral ta conta nos cu  cuchiunan  di  hero  y  tambe  localidad  ey,  awe  nos  ta  en-
            na principio di siglo 16, Cris-  textil.                  contra e edificio di Misa In-
            tianismo  a  yega  Aruba  du-                             maculada Concepcion cu un
            rante e epoca di colonialismo  Durante  un  biahe  hopi  im-  tempo tabata hiba e nomber
            Spaño riba nos isla.         portante,   Cacique   Gol-   di “Misa di Santa Maria”.
                                         mir  hunto  cu  un  sacerdote
            Pastoornan  Catolico  cu  ta-  Catolico y e demas Spañonan  E  misa  a  wordo  construi  na
            bata  nabega  riba  barconan  a  yega  costa  na  Savaneta  1852 door di Pastoor Paulus
            Spaño  tabata  ocupa  cu  tra-  manera ta custumber, pero e  di Playa. Pero e parokia mes
            bao misionario pa converti e  biaha aki cu un regalo masha  a  wordo  funda  alrededor  di
            pueblonan  indigena  bibando  special  a  bordo  y  ainda  mas  300 aña despues cu a planta e
            den e colonianan Spaño.      grandi  cu  e  otro  regalonan:  prome cruz, riba diabierna 1
            Ora tabata trata di teritorion-  un cruz grandi di palo.   di mei 1863 door di Pastoor
            an  nobo  manera  Aruba,  nan  Un regalo destina pa tur ha-  de Vries, e prome pastoor di
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18