Page 5 - bon-dia-aruba-20200407
P. 5
a5
editorial/colofon Diamars 7 aPriL 2020
Mester idea nobo...
Esun cu no por yuda, no stroba...
Nos ta den pleno crisis di coronavirus, cu ta cos importa so. Nos no ta bisa esey pa critica,
domina practicamente tur categoria di noticia pasobra di tur e intentonan cu tabatin den ul-
den tur medio. Mientras esaki lo keda e punto timo decadanan pa stimula otro negoshi, cu ta
central di atencion, nos mester cuminsa haci gana divisa, poco tabatin resultado. Pero esey
algo cu nunca nos tabata asina tremendo aden, no ta implica cu nos no mester purba wak di-
y esey ta planifica pa futuro. Awor, si tin algo lanti atrobe, a pesar di tur adversidad, y mira
bon den e crisis aki, e ta obliga nos habri nos loke nos por logra, unavez nos no tin e prob-
wowo y papia cla y sin miedo, ta ki rumbo e lema di un virus contra cual nada ta yuda.
pais aki mester tuma. Esey no lo resulta asina Lo ta bon si nos cuminsa intercambia idea, sin
facil, en general hende, e ser humano, no gus- cu di biaha nos ta purba kibra otro, bisando
ta cambio y semper lo keda purba keda den cu ‘esey ta un idea loco’ o algo por el estilo.
su ‘comfort zone’. Sin embargo, e manera cu Laga nos mentenan libra nan mes di tur lazo
specialmente nos pais a ser saca di su comfort cu ta mara nos cu nos pasado y ban pensa kico
zone ta sin precedente, y ta pa nos siña. Y esey por ta algo pa duna nos un futuro nobo. Cu e
tampoco lo ta facil. Y pakico no? medionan digital di awendia y cu tanto hende
sinta na cas, nos mester por logra.
Den e dianan aki nos ta haya hopi comen-
tario di, por ehemplo, pakico nos no a logra Un di e cosnan cu nos mes a yega di trece
mas diversificacion den nos economia, y nos dilanti como un bon comienso, ta e aumento
a laga nos bay exclusivamente den direccion drastico di agricultura, mejor dicho di ‘horti-
di turismo, cu e consecuencianan cu nos tin cultura’. Nos no tin e areanan grandi pa planta
awor. Nos no ta full di acuerdo cu esaki. Nos ‘bulk crops’ manera maishi, pero e futuro ta
ta kere cu Aruba a bay den e direccion cu e den produccion di berdura y fruta di calidad
por a bay. Laga nos splica. Den e region aki riba un area relativamente chikito, hasta e por
no ta nos so ta cantando por lo menos 40 aña tuma lugar den un edificio. E ehemplonan di
e cancion di ‘diversificacion’. Henter nos re- otro pais ta multiple, y ta algo factible, basta
gion ta hacie y casi ningun a logra, y pakico cu esnan cu ta tuma iniciativa no keda stroba
no? Pasobra e realidad ta cu hasta e paisnan cu pa... gobierno. Sin duda algun nos lo tende
tabatin un economia mas diversifica, cu mas den e dianan aki con importante ta pa nos cu-
agricultura por ehemplo, a perde gran parti nukeronan por produci, pero cu kico ta yuda
di esaki den e desaroyonan mundial y desde nan? E unico cos cu nos a mira ultimamente
varios decada tur hende ta poniendo tur nan ta cu nan mester bay registra pa nan haya un
chipnan riba turismo, grandi y chikito: Cuba, permiso... Asina nos conoce nos gobernan-
Republica Dominicana, Jamaica, pero tambe tenan, organisa permiso pa bo sa unda pa bay
enano manera St. Barths y Anguilla. Cuba a busca voto despues... “Ze leren het maar niet
perde tur su industria di sucu y awendia tin af,” nos compatriotanan Hulandes lo bisa.
mesun problema di diversifica cu 50 aña pasa. Nos lo bisa: gobierno, si bo no por yuda, siki-
Kico esaki ta siña nos riba e ‘pida baranca’ aki? era no stroba!
Cu esaki ta en berdad un pida baranca, tex- Nos ta comprende cu, pa mantene poder po-
tualmente. Loke nos ta haciendo den ultimo litico, ta importante pa canalisa y organisa tur
decadanan ta casi un milagro, creando un eco- iniciativa, di tal manera tambe cu despues bo
nomia cu ta duna di come, un mas cu otro, na por claim esey como un logro di bo como po-
mas di 100.000 hende. No lubida, cu 100 aña litico. Lamentablemente, o talvez felizmente,
pasa e pida baranca aki no por a produci cum- nos no ta o no mester ta den e manera di pen-
inda pa su 10.000 habitantenan, anto cu tur e sa ey mas. Nos mester en todo caso di hende
terenonan di agricultura intacto ainda. Ta nos cu ta tribi di core riesgo, a pesar di tur adver-
tabata e ‘ilegalnan’ cu tabata bati na porta di sidad. Y e fabor mas grandi cu gobierno por
otro nacion pa haya trabao pa cria nan famia haci nan, ta cuminsa kita e maldito ‘red tape’
na Aruba. Mayoria di nos no a haya suficiente di cual nos no a mira nada mas cu promesa
les di nos propio historia pa nan por sa esey. Si den ultimo añanan. Gobierno no por resolve
bo no sa bo no por lubida. tur problema den e situacion actual, pero: si
bo no por yuda, no stroba...
Loke en todo caso nos tin awor, ta un comu-
nidad di 120.000, por lo menos, cu ta biba di