Page 3 - Bon Dia Aruba
P. 3

LOCAL A3
                                                                                                                                                                        Dialuna 11 APRIL 2016

Escritora, Rosabelle Illes:

      ‘’E hendenan mes a transforma mi na ken mi ta awe’’

ORANJESTAD - Diasabra           caminda sin problema. Mi           Rosabelle:                                     mes?               egoria basa riba edad. E dise-
anochi, escritora,poeta         a skirbi y diseña e buki cu e      ‘’E short stories ta hopi        Rosabelle:                       ño di 4 ganadonan lo bay riba
, presentado y un hoben         intencion pa e bira un buki        ‘’stream of consciousness’’,     ‘’E apoyo ta bayendo hopi        e saconan cu lo wordo uza
Arubano orguyoso di su          personal pa e lesado’’ , Illes ta  mi ta echt bay deep den hen-     bon, constantemente mi a         supermercado rond di Aruba.
idioma materno y di su          bisa Bon Dia.                      de su pensamento anto hopi       haya mi ta gradici den tur en-   Green School su meta ta pa
isla, Rosabelle Illes a lan-    Kico ta diferente di e buki        di e storianan tin 1 personahe   trevistanan cu mi a haci, mi     educa generacion nobo riba
sa su buki nobo ‘’TITLE’’                                          y e storia ta bay over di su     ta haya cu e hendenan mes a      sostenibilidad y cambiando e
den un tremendo apertura          aki compara cu e otro-           bida y su experiencia. Mi tin    yuda mi crece na unda mi ta      actitud ey den nos hobennan
na Fort Zoutman.                              nan?                 uno por ehempel cu un seño-      awe pasobra awor mi ta ocu-      pa bira mas activo pa locual ta
Bon Dia a sinta papia cu e                                         ra ta bira mentalmente malo      pa cu hopi mas cos cu mi ta      cuido di nos medio ambiente.
dama talentoso aki pa asina                Rosabelle:              pa motibo cu nan ta keda         hopi contento di ta formando     Mi kier a gradici Aruba Tour-
bay un tiki den su cabes y      ‘’E cos cu ta diferente entre e    skirbi su nomber fout riba su    parti di dje’’                   ism Authority (ATA), mi tin
splica nos tocante e inspira-   otro ta cu mi a deal basta cu      coffee cup.                       Bureau Innovatie Aruba          un lista di sponsors cu a yuda
cion tras di su di 3 buki cu    amor den esaki.                     E storia aki yama ‘’Stars for   Actualmente Rosabelle a          mi y mi kier tambe gradici
entrante awe ta obtenibel na    Den pasado mi tabata den un        sale , A buck each’’. Tambe      cuminsa traha na Bureau          henter e comunidad pa apoya
Van Dorp, Plaza, Antraco y      relacion stabiel pa hopi largo,    mi tin un otro cual ta manera    Innovatie Aruba caminda          y mustra nan interes.’’, Illes ta
Bruna.                          anto di baina bo ta bay skirbi     un ‘’pre-natal conversation’’    tin diferente proyecto cu        bisa.q
                                tocante                            , cu un personahe cu no kier     ta tumando luga entre otro
           Rosabelle:           esey pasobra no tin nada pa        haya yiu pero e ta sinti e pre-  ‘’Green School’’ , competen-
‘’Den e buki aki mi a purba     skirbi, bo sa? Anto reciente-      sion di sociedad pa e haya yiu   cia di diseñonan di saco re
algo otro, e tin ‘short sto-    mente mi a pasa den un break       y traha un famia anto e ta pre-  -usabel. Esaki ta un campaña
ries’ aden, su formato ta hopi  up den un relacion cu a dura       tende cu e la ricibi un yamada   cu a wordo lansa caminda
chikito compara cu den pas-     10 aña, e ora ey mi a cuminsa      telefonico for di su yiu cu no   pueblo di Aruba por partic-
ado mi bukinan tabata mas       ripara, oh , mi tin basta verso    a nace ainda.’’                  ipa y siña diseña e saconan.
grandi y glossy cu poesia so    cu ta deal cu esey.                                                 E idea ta pa imagina Aruba
aden y ilustracion so. E buki   Esaki sigur ta un topico nobo      Pa locual ta apoyo, con bo       den 2045 anto ilustra esey
‘’Title’’ ta hopi ‘’rugged’’ y  pa mi, pero e resto ta keda         ta haya esaki ta no sola-       den pintura, potret of palabra
e ta den un ‘’pinguin size      basta similar cu e otronan,                                         anto entrega esaki pa despues
formato’’, e papelnan ta es-    entre otro topiconan di socie-     mente na banda di instan-        kies 4 ganado di diferente cat-
tilo novela cual ta haci cu e   dad y politica’’                     cianan, pero di pueblo
ta un buki cu bo por hiba tur
                                 Bo por elabora un poco
                                mas riba e ‘Short Stories’?

No tin ayudo pa persona abusa y tampoco pa pedofiel

ORANJESTAD -  E tema            cera apart di otro criminalnan     rapport di psicologo  tambe      sibel desde kleuter kico por     den presencia di su yiunan
di abuso sexual ta keda         y no tin ayudo pa nan, pues        ta cay aden, pero mester wak     y kico no por. Na Merca tin      pero nada ta wordo haci. E
un tema delicado, ainda         nan  ta sali y sigui comete        con hopi mester warda pa e       algo asina institui unda cu ta   tata ta mustra cu e pareha di
tin taboe. Hende ta papia       nan actonan. Na Aruba ora          mucha haya un cita akinan        un mester,  pa e mucha haya      e mama a haci wega laga ser-
berdad pero ora e toca e        ta prome biaha bo ta envolvi       tambe. Tardansa ta algo cu       conocemento di su curpa y        bete cay dilanti e muchanan y
persona mes, ta ripara cu       den un caso castigabel bo no       ta pasa aden desde  inicio di    pa nan papia ora cu un hende     baila sunu nan  dilanti, algo
e ta dificil pa e famia. Li-    ta haya un castigo pisa y tam-     e proceso. Ultimo tempo          mishi cu nan na cierto parti.    cu e mama mes a declara
sette Gomes di Fundacion        be e castigo mes ta abou pa un     tin casonan ta pasa un aña y     Y unda cu mayornan tambe         den corte  y tambe cu nan ta
Lisette Gomes a bisa cu         persona cu no ta su prome bi-      te hasta 3 aña y nunca nan a     mester ta atento pa cambio       tene relacion sexual dilanti
e ta ripara cu tin hopi in-     aha cometiendo e acto,”  Sra.      yega Ministerio Publico, se-     di comportacion cerca nan        di e mucha. A pesar di esa-
cest na Aruba.                  Gomes a splica.                    gun Sra. Gomes. Tin caso         yiu. “Nos no mester biba den     ki  Voogdijraad no ta yuda e
Si wak e porcentahe di abuso                                       tambe cu papelnan ta sali JZP    mundo di desconfiansa pero       persona den corte pa e gana
sexual rond mundo segun           Mester drecha sistema            pa OM, y fiscal ta dicidi kico   mayornan mester ta mas aler-     su yiunan. El a entrega e keho
Sra. Gomes, 90% ta cometi       Tur cos ta draai rond di prue-                                      ta pa unda nan ta laga nan yiu   aki na October y Voogdijraad
pa persona cu ta famia. “Aki    ba y bo mester prueba hopi         ta pasa cu e caso, pues si ta    entre otro.”                     por a pone e muchanan bou
na  Aruba e no ta pasa cu ta    fuerte cu ta yuda pa bo haya       pidi pa detene e persona of      Atencion casonan den media       guia di un psicologo  pa nan
secuestra un mucha, rape e,     un bon caso. No ta bal hisa        no, pues eynan e tambe cos       Pa loke ta e casonan cu ta hay-  por haya un rapport, pero es-
anto mate. Aruba ta chikito     e castigo pa 100 aña, pasobra      ta  pega hopi biaha si fiscal    ando atencion mas y mas den      aki no a sosode. “Kico ta costa
y pues tambe tin e problema     si e sistema no ta funciona        no ta haya cu tin suficiente     media, Sra. Gomes ta haya cu     pa  haci mas pa saca un mu-
cu ta entre famia e cosnan ta   bo ta keda e mesun caminda         prueba.                          esaki ta un bon paso, pasobra    cha for di un situacion asina,
sosode.”                        para. Mester corda cu tin un                                        ta mas presion ta wordo poni     cu tur risico cu e ta bay lanta
Segun Sra. Gomes nos tin un     caminda hopi largo prome cu                  Prevencion             riba gobierno. “Na final di      cu trauma y cu problema y
bom cu ta bay explota paso-     yega corte, e ta algo cu mester    Pa e motibonan aki mes-          dia, no kier culpa gobierno      evita e circulo vicioso cu nan
bra si gobierno no ta inverti   actua rapido riba dje. “Ora cu     ter  haci hopi riba tereno       pa tur cos, pero ta gobierno     ta bay pasa  bek pa nan yiu.”
awo, e ta bay haya cu e tin cu  ta trata un caso di un mucha       di  prevencion y conscienti-     tin e poder pa haci e cam-       Awe of mañan e muchanan
inverti den hobennan y adul-    cu no ta papia, hopi biaha e       sacion pa cuminsa baha man       bio. Ministerio di Husticia ta   aki wordo abusa, e ta hopi
tonan cu a trauma aki par di    ta dificil pa prueba cu ta e       na e cantidad di casonan di      JZP  y  Voogdijraad. Minister    grave pasobra a haci hopi pa
aña y cu no ta bay funciona     persona cu e mayor ta pensa.       abuso sexual. Muchanan           encarga cu asuntonan social      adverti y preveni, nada no a
den e sistema. Abuso sexual     Tambe si tabatin mishimento        mester cuminsa siña si ta po-    tambe por sali y haci algo. Bo   wordo haci. Den e caso aki
tin hopi consecuencia, nan      di un mucha a tuma luga, e                                          ta wak cu niun di nan a sali     lo mester castiga tur esun-
por stop di bay scol, bira      ta keda palabra di e mucha                                          bisa algo di e caso, mientras    nan cu tabata sa tambe y a
criminal entre otro. Nan bida   contra di un adulto. Of abo-                                        cu tur media ta trahando cu      keda keto  of mamanan cu ta
por desvia bay e banda malo     gadonan cu ta defende e pe-                                         e casonan.”                      keda cu homber pa placa en-
si nan no haya ayudo. “For      dofielnan ta manipula asina                                                                          tre otro mientras cu bo yiu su
di mi mesun experiencia mi      hopi y ta bisa cu kisas ta e                                              Cuestiona trabou           bida ta bay perdi, Sra. Gomes
por bisa, cu akinan no tin      mayornan a instiga e mucha                                                   Voogdijraad             a enfatisa.  Concluyendo el a
ayudo of atencion adecua pa     pa castiga tal persona pa mo-                                                                        bisa, esaki ta duna indicacion
muchanan abusa. E pedofiel-     tibo di problema etc.  Pues                                         Sra. Gomes a conta Bon Dia       cu na Aruba bo mester wordo
nan tambe ta wordo tira den     ta ful un rabo largo,” Sra.                                         Aruba di un caso unda cu un      abusa sexualmente pa haya
KIA unda cu nan ta wordo        Gomes a duna di conoce.                                             tata ta busca voogd di su yiu    prueba pa kisas haya castigo
                                Banda di esaki ta haya cu e                                         y ta presenta prueba  di cos-    pa e persona.q
                                                                                                    nan ful fout cu ta tuma luga
   1   2   3   4   5   6   7   8