Page 8 - HOH2
P. 8

8      LOCAL                                                  AWEMainta                                              Diamars, 7 October 2025





                                                           E arma di un cobarde:

        Poder, control y abuso den relacionnan intimo







       DEN relacionnan abusivo—sea emocional, fisico of sexual—e raiz di e problema
       no ta amor, rabia, of ni sikiera jaloezie. E ta poder. Abusadonan no ta actua for

       di un posicion di forsa. Nan ta actua pa miedo—e miedo di perde control, di ta
       vulnerabel nan mes. Y e miedo ey ta hiba nan na busca dominio riba esnan cu
       nan ta percibi como mas debil.



       Abuso nunca ta accidental. E ta calcula. Hopi biaha, abusadonan ta scoge nan
       victimanan cu cuidou, enfocando riba esnan cu ta isola, insigur of dependiente.
       Esakinan ta e hendenan cu probablemente lo no bringa bek y cu mas chens lo
       keda keto. Pa e abusado, e silencio ey ta poder—e ta nifica cu e tin control.

                                                                                                  cosnan manera, “Niun otro hende lo stima bo,” of
       Hopi hende ainda ta pensa cu abuso ta trata di un momento di rabia of un rela-             “Bo tin suerte cu ainda mi t’aki.” E palabranan aki
       cion cu a bay for di man. Pero abuso real ta mucho mas manipulativo. E ta slow.            no ta eror—nan ta strategianan. Nan ta mantene

       E ta sistematico. E ta cuminsa cu cosnan sutil—controla cu ken un hende ta                 e victima cu miedo pa bay for di e relacion y cu
       papia, critica su decisionnan, of hacie sinti culpabel pa pone limite. Despues e ta        berguensa pa papia.
       escala. Mas control e abusado ta haya, mas e ta tuma.
                                                                                                  Pero aki ta e berdad: Abusadonan no ta poderoso.
       E patronchi aki hopi biaha ta wordo yama control coercitivo—un mescla di manip-            Nan  ta  insigur.  Hende  berdaderamente  fuerte

       ulacion emocional, isolacion, intimidacion y tin biaha dependencia financiero.             ta  hisa  otronan—nan  no  ta  baha  nan  abou.
       Violencia fisico por sigui despues, pero hasta si e no sosode, e daño emocional            Abusadonan ta depende riba desbalansa. Nan ta
       ta profundo. E victima por cuminsa cuestiona su propio balor, su recuerdonan, y            sinti nan mes mas sigur ora nan pareha tin miedo,

       hasta su sano huicio.                                                                      no ta sigur di su mes, of ta isola. P’esey nan ta
                                                                                                  corta rednan di apoyo y p’esey hopi biaha nan ta
       Abusadonan ta uza e control aki pa tene nan victimanan den trampa. Nan por bisa            target hende cu ya caba ta luchando—pasobra e
                                                                                                  hendenan ey ta mas facil pa kibra.



                                                                                                  Hopi biaha sociedad ta faya den mira abuso bon
                                                                                                  cla. Mucha hende ainda ta puntra, “Dicon e no a
                                                                                                  djis bay?” Enbes di puntra, “Kico a hacie sinti cu

                                                                                                  e no por a bay?” E cambio den perspectiva ey ta
                                                                                                  crucial. E ta yuda nos apoya sobrevivientenan en
                                                                                                  bes di culpa nan—y e ta pone e atencion bek unda
                                                                                                  e mester ta: riba e abusado y su accionnan.



                                                                                                  Nos mester cuminsa reconoce abuso no solamente
                                                                                                  pa  marca  blauw  of  gritamento,  sino  pa  patron-
                                                                                                  chinan di control. Abuso por parce calmo. E por

                                                                                                  sosode den casnan “bon”. E por bini di hendenan
                                                                                                  cu ta parce encantador den publico. Pero tras di
                                                                                                  portanan cera, nan ta uzando poder pa haci daño,
                                                                                                  no pa proteha.



                                                                                                  Mas  nos  papia  di  esaki,  mas  nos  ta  expone  e
                                                                                                  berdad: abuso no ta trata di amor. E ta trata di
                                                                                                  miedo,  cobardia  y  control.  Y  mas  nos  yam’e  pa

                                                                                                  loke e ta, mas poder nos ta tuma bek—no sola-
                                                                                                  mente pa e sobrevivientenan, sino pa nos tur cu
                                                                                                  ta kere den dignidad, respet y forsa real.
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13