Page 35 - awe1706_merged_compressed
P. 35

9
                        Djaweps 16 yüni 2022

                      WOWO I OREA PA PAPIAMENTU

                                                                             +


                                                                                                                                   Pa: Bòi Antoin

          Ta sosodé ku mi ta kai den ripitishon                               ***                         AFBW a saka algun tempu pasá un ko-
       skirbiendo e kolumna aki. Mi sa esei. Pero        Mi tin hopi rèspèt pa makamba ku ta pur- munikado  dòrná ku fout.  Tabata tokante
       mi ta haña ku ta bon tin biaha pa keda ripití  ba papia Papiamentu. E no ta fásil. Un fout  kontròl den  supermerkado riba produk-
       sierto punto ku ta krea konfushon òf inklari- ku nan ta hasi hopi ta di no pone palabra  tonan  kaduká. Ekspreshonnan  manera
       dat den nos idioma materno. Kos ku pa mi  den e sekuensia korekto. Mi tabata djasa-             “mas pronto ku ta posibel”. Mester ta “mas
       mes tin biaha ta fastioso. Manera e skirbi- bra último na kunuku di Aletta na Tra’i Mon-        pronto posibel”. Sin e ‘ku’.
       mentu di palabra den plural. Mi ta sigur ku,  taña huntu ku kuater di mi studiantenan
       refiriendo  na  e  frase  anterior  aki,  ku  hopi  di Papiamentu. Ivo, José, Christ i Bianca.                         ***
       hende lo skirbi ‘.... palabranan den plural.’  René i Astrid no tabat’ei. Tur djasabra nos         Por  pordoná tur  hende i  organisashon
       E plural no ta korekto den e kaso aki. Pero  ta kana òf sinta kombersá na Papiamentu.  ku ta faya ku Papiamentu. Pero no RCN i
       tuma nota ku den e siguiente  frase sí lo  Nan ta bisa mi ku nan ta logra siña mas ku  OLB. Ta ámtenarnan  pagá ku nos sèn di
       skirbi ‘palabra’ den plural: “E palabranan di  sintá den klas.                                  ‘belasting’. Nan ta kontratá traduktor tam-
       pastor a keda den mi mente.” Mester indiká                                                      be, ku nan ta paga pa traha komunikado.
       ku ta mas ku un palabra.                                               ***                      RCN su komunikadonan na Papiamentu
                                                         Aletta, kende ta haña ku ta hopi bon den  tabata basta bon, pero último tempu nan ta
                              ***                      Papiamentu, a bisa algu  ku a  hala mi a- fayando hopi. Nan mester wak nan kaya.
          Pa ta franko i honesto, mi no por splika  tenshon. El a bisa, refiriendo na su krio di
       e situashon aki bon. Kòrda ku mi a bisa ku  galiña: “Mi tambe tin un hèmber.” Pero loke                                ***
       mi no ta dosente di Papiamentu.  Loke sí  e kier a men ta  ku  e tin  un hèmber tam-               OLB su departamentu di komunikashon
       mi por splika ta ku si bo usa dilanti un pa- be. Pues e mester a bisa: “Mi tin un hèm-          tambe ta fayando ketu bai. Lesa e frasenan
       labra ku ta indiká ku ta mas ku ún (opheto,  ber tambe.” Ta totalmente otro. Manera el  aki for di un komunikado ku nan  a saka
       hende, bestia etc.), bo no ta usa plural. Por  bis’é ta komo sifuera mi tin un hèmber i ku  algun siman pasá: “Pa un gran parti a eli-
       ehèmpel no ta korekto skirbi: “Tabatin hopi  e tambe tin un hèmber. Spera ku boso ta  miná e ‘management letter punt’-nan ku na
       hendenan  pará den rei na aeropuerto.”  komprondé loke mi ke splika. Kòrda ku mi  aña 2020 ainda a sòru pa un apstenshon di
       Mester ta: “Tabatin hopi hende pará den rei  no ta dosente di Papiamentu manera Rudy,  wisio. A balorá e kobransanan di impuesto i
       na aeropuerto.”                                 Katan i otro (òf ta otronan?) den mesun rei     pa aña 2021 a eliminá e insiguridatnan den
                                                                                                       entradanan di èrfpagt, ofisina di haf i lots i
                              ***                                             ***                      e entradanan relashoná ku maramentu di
          Tin mas ehèmpel. Manera e palabranan           Papiando di Rudy. Su promé nòmber ta  barku i e tempu ku un barku ta keda mará
       ‘diferente’, ‘vários’, ‘diverso’... Inkorekto  Rudolf, for di kua Rudy a bini. Pero Rudy ta  den haf.” Boso ta komprondé?
       ta: “Diferente hendenan a yega misa lat.”  nòmber di kariño. Pues mester skirbié den
       Korekto ta: “Diferente hende e yega misa  forma  fonológiko. No komo Rudy (meri-                                       ***
       lat.” Asina tin mas variante. Bo no ta bisa òf  kano), sino Rudi. Mi ke bai mas leu ainda.         Idioma ta  sumamente importante. Nel-
       skirbi: “Na múltiple okashonnan mi a splik’é  E mes ta yama su mes Rüdi. M’a yega di  son Mandela a yega di bisa: “Si bo papia
       ku loke e ta hasi no ta bon.” Korekto ta: “Na  hala su atenshon na un okashon, tumando  ku un persona den un lenga ku e ta kom-
       múltiple okashon mi a splik’é... etc.”          nota ku e ta skirbi su nòmber komo Rudy.  prondé, e palabranan ta bai su kabes.
                                                       El a haña su mes den pèrtá i a bai buska su        Si bo ta papia kuné den su propio lenga,
                              ***                      refugio den un defensa suak. Su kontesta  e palabranan ta bai su kurason.”
          Kasi tur dia bo ta tende hende bisa: “Mi  tabata ku “riba tur regla tin eksepshon.” Pa
       ke puntra un pregunta.” Nò? Bo ta puntra  mi sí no tin ekspeshon riba regla. Mi ta Bòi                                 ***
       òf bo ta hasi pregunta. Purba di no hasi e  i no Boy.
       fout aki.
                                                                              ***

                                                                                                                 KOLOFÓN
                                                                                                                Editor Bonaire
                                                                                                               Communication
                                                                                                                 Services N.V.
          M'a  tende  ku  fiskal  a  reklamá    Awèl sí,  pero  ta e  mes  ta pará                             Kaya Irlanda 12,
          den  korte  ku BONERIANO  ta          promé  den rei pa  kumpra korant                                Tel. 717-8482
                                                                                                                    E-mail:
          blo keda skirbi tokante eror di       tur dia.                                                    extrabon@gmail.com
          OM.                                                                                                      Wèpsait:
                                                                                                           www.extraboneiru.com


                                                                                               Direktor                     Edson Pietersz
                                                                                               Shirley Martis               Ibi Piar (deporte)
                                                                                               785-3824                     Partner na Aruba
                                                                                               796-3824                     Awe Mainta
                                                                                               Hefe di redakshon            Partner na Kòrsou
                                                                                               Bòi Antoin                   Extra
                                                                                               786-6818                     Layout
                                                                                               Redakshon                    Davienuska Janga
                                                                                               Armand 'Papi' Antoin         Gairo Frans
                                                                                               Davienuska Janga
                                                                                               Velli Gijsbertha             Aviso
                                                                                               Nathaly Evertsz              avisobon@gmail.com
   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40