Page 32 - AM201002
P. 32
Djasabra 26 di Sèptèmber 2020 15
Djaweps 01 òktober 2020 13
“Eutanasia ta un krímen kontra bida” Iglesia ta
ripití den e Karta “Samaritanus bonus”
Iglesia ta ripití ku “euta- nan paliativo pa redusí su-
nasia ta un krímen kontra frimentu di pashèntnan grave
bida humano”, i ku “tur koop- òf moribundo por konsistí
erashon formal o material in- den e atministrashon di dro-
mediato na tal akto ta un piká ganan dirigí pa antisipá mor-
grave” ku “ningun outoridat to òf den suspenshon /inter-
legítimamente por impon’é upshon di hidratashon i ali-
ni permitié”. mentashon, inkluso ora tin un
Asina ta pará den e Karta pronóstiko di simannan òf
Samaritanus bonus (Bon Sa- lunanan.
maritano) di e Kongregashon Kuido di bida, respons-
pa Doktrina di Fe tokante abilidat di e médiko
kuido di personanan den “Kuido di bida ta, por tan-
fasenan kritiko i terminal di tu, e promé responsabilidat
bida, presentá djamars ei, 22 Eutanasia ta un krimen kontra bida ku e médiko ta eksperimentá
di sèptèmber 2020 den e Ofi- Canada, Estádos Unídos (den E kurashon te na final, “ta den e enkuentro ku e enfer-
sina di Prensa di Santa Sede. algun estado) i Colombia. ku” e enfermo, kompañ’é mo”, e teksto ta suprayá.
E teksto, huntu ku figura Asina mes, parlamentonan di skuchando e, lag’é sinti su mgr Luis Francisco Ladaria “Esaki no por redusí su mes
di e Bon Samaritano, ta of- Spaña y Portugal ta debatí mes stimá i kerí, ta loke por Ferrer, S. J. na e kapasidat di kura e en-
resé un referensia kòrtiku na tokante leinan di eutanasia i evitá soledat, miedu na su- enfermo i ta dun’é testimo- fermo, siendo su horizonte
esun di Kristu sufriendo, tes- Nueva Zelandia lo somet’é frimentu i morto i e falta di nio di su balor úniko i ku no antropológiko i moral mas
tigu partísipe di e doló físi- na referèndem. kurashi ku e ta trese kuné: por ser ripití”. amplio: tambe ora kurashon
ko, di e eksperensia di inse- “Inkurabel” no ta sinón- elementonan ku awendia tin Den e karta ta enfatisá ku ta imposibel òf improbabel,
guridat i inkluso di e deso- imo di “ in-kuidabel” den e prinsipal kousanan di “definishon di kuido paliati- kompañamentu médiko i di
lashon humano, den kua E ta Henter e dokumento ta solisitut di eutanasia òf di vo a asumí den añanan resien enfermeria (kuido di fun-
bira un abandono konfiá na e sentrá den e sentido di doló suisidio asistí. un vínkulo ku por resultá shonnan esensial di e kur-
amor di Tata. i sufrimentu na lus di e Evan- Na mesun tempu, ta su- robes”: Den algun pais di pa), sikológiko i spiritual, ta
Eutanasia legal gelio i sakrifisio di Hesus: prayá ku “frekuente ta e mundu, legislashonnan nash- un deber obligatorio, paso-
E karta ta “un dokumento “e doló ta eksistensialmente abusunan denunsiá pa e me- onal ku ta regulá kuido pali- bra lo kontrario lo nifiká un
nesesario”, segun kardinal soportabel únikamente ka- sun médikonan akí tokante ativo (Palliative Care Act) abandono inhumano di e en-
Luis Ladaria, prefekto di e minda ta eksistí speransa” i supreshon di bida di perso- asina manera e leinan tokante fermo”.
Kongregashon pa e Doktrina e speransa ku Kristu ta trans- nanan ku hamas a deseá di “final di bida” (End-of-Life “Esnan ku ta aprobá lein-
di Fe a deklará, den e lus di mití na e persona ku ta sufri tin eutanasia pa nan mes”. Law), prevén, huntu ku kuido an tokante eutanasia i suisidio
normanan i leinan kada be ta “esun di su presensia, di Kuido paliativo paliativo, e yamá Asistencia asistí ta bira, por lo tantu,
mas tolerante tokante eutana- su real serkania”. Den e ekstenso dokumen- Médica a la Muerte (MAiD), kómplise di e piká grave ku
sia, suisidio asistí i disposis- “Kura si ta posibel, kui- to, tin un parti dediká na ku por inkluí e posibilidat di otronan lo kometé. Nan tam-
honnan tokante final di bida. da semper”. E palabranan kuido paliativo denter di e pidi i eutanasia i suisidio be ta kulpabel di e skandal
Mester rekordá ku ocho ta akí di Huan Pablo II ta spli- último kapítulo “Enseñansa asistí. pasobra tal leinan ta kon-
e paisnan den kua eutanasia ka ku inkurabel nunka ta di e Magisterio”. Iglesia ta Di mesun moda, nan ta tribuí na deformá e konsen-
òf ousilio na suisidio ta le- sinónimo de “in-kuidabel”, rekordá ku kuido paliativo no atvertí di akshon òf omishon shi, tambe di fielnan”.
gal: Oustralia, Luxemburgo, Santa Sede ta rekordá den e ta sufisiente “si no ta eksistí direkto pa realisá morto,
Hulanda, Bèlgika, Suisa, karta. un persona ku ‘ta’ huntu ku e pues ilegal ora intervenshon-
kontinuashon pag.13 Respetá outonomia i ka- kontribushon di e kurpanan nan mes na sirbishi. Pero no
pasidat di inisiativa intermedio: di famianan, di laga nos para ketu únika-
Francisco a pone e siguiente kiko nan mester...” Laga tur Papa, sitando e teksto di asosashonnan, di kooperati- mente na aplouso!”
ehèmpel: “Kiko bo ta hende papia! I asina ta kon e San Pablo (cfr 1Kor 12,22) vanan, di empresanan chikí,
hasiendo? – Mi ta bai traha prinsipio di supsidiariedat ta den kua e ta afirmá ku “Tur di ekspreshonnan di e sosie- Speransa ta audaz
pa pobernan... Ah, esta bon. funshoná. Nos no por laga e parti di e kurpa ta nesesario” dat sivil. Tal partisipashon Francisco a insistí na es-
I kiko ta e loke bo ta hasi ? – hendenan akí pafó di parti- i esnan ku ta parse mas débil ta yuda na prevení i koregí nan ku ta skuch’é: “Speran-
Mi ta siña pobernan, mi ta sipashon; nan sabiduria, sa- i ménos importante, den re- sierto aspektonan negativo di sa ta audas, asina ta laga nos
bisa nan loke nan mester biduria di e gruponan mas alidat ta esnan mas nesesa- globalisashon i di akshon di animá nos pa soña na gran-
hasi... Nò, esaki no ta bon, e humilde no por ser lagá un rio; na lus di e imágen akí e Estadonan, manera tambe ta di, buskando idealnan di
promé paso ta lag’é e pober- banda”. ta afirmá: “nos por bisa ku sosodé den kuido di hende- hustisia i di amor sosial ku
nan bisabo kon nan ta biba, prinsipio di supsidiariedat ta nan afektá pa e pandemia. E ta nase di speransa. No laga
pèrmití kada unu asumí e ròl kontribushonnan akí “for di nos trata di rekonstruí pasa-
propio pa kuido i destino di abou” mester ser enkurashá”. do, espesial esun ku tabata
e sosiedat. Realisá esaki ta Francisco a balorá e ak- inhustu i ya tabata malu .”.
duna speransa den un futuro titut di rekonosé mediante Papa a finalisá su mensa-
mas sano i hustu; i nos ta kon- aplousonan trabou i entrega he invitando tur hende: “Laga
struí e futuro akí huntu, aspi- di e personal sanitario, nos konstruí un futuro kamin-
rando kosnan mas grandi, sinembargo, el a insistí: da dimenshon lokal i global
ampliando nos horizonte i “Laga nos ekstendé e aplou- ta enrikesé nan mes mutua-
idealnan”. so akí pa kada miembro di e mente, kaminda beyesa i
grupo sosial, pa nan balio- rikesa di gruponan menor
Solidaridat y supsidiarie- so kontribushon, pa chikí ku por floresé, i kaminda esun
dat e por ta. Laga nos aploudí an- ku tin mas ta komprometé
Papa ta insistí ku “no tin sianonan, muchanan, perso- su mes pa sirbi i duna mas
solidaridat berdadero sin nanan ku desabilidat, tra- na esun ku tin ménos”.
Papa Francisco. partisipashon sosial, sin hadónan, tur esnan ku ta pone